— Хоць на дарогу ды ў першыя дні па прыезьдзе.
— Ня трэба было, маці, дармо растрачвацца. Хавалі-б лішнюю капейку, а я…
Дзьве хударлявых рукі растапырыліся выпрастанымі далонямі перад Рыгоравым тварам. І палкія любоўю ўзрокі ўстраміліся ў яго спачувальны твар.
— Што магла — прыдбала, а большага не прасі.
— Кіньце выбачацца. Ласьне я нічога ня ведаю?
— Ну, як-жа такі, без нічога адпусьціць. Такіта-ж я маці і так шчасьліва была стрэцца з табою і… што ты кажаш, Рыгорка. Адна ноч і паміж намі ізноў…
Замурзаны хвартух падняўся да засьлежаных воч.
Рыгор выняў з-пад полу чамадан і палажыў у яго некалькі дробных пакункаў і пару кніжак.
— Хочацца гаварыць, а язык прыліпае. Горнасьць сьціскае грудзі. Хоць ужо пішы мне, сынок; а то я буду маўкліва паглядаць на твой гасьцінец і сіратліва плакаць… Пішы, пішы! Каб я доўгімі гадзінамі не дарма ўглядалася ў вокны, чакаючы ўглеазець паштальёна. Каб ён не абмінаў хаты. Я калі слухаю твой ліст, та мне здаецца, што ты стаіш перада мною і бачу цябе, як зараз. А хай месяц ня атрымоўваю твае весткі — нібы, як сопуха, і сьвет ня мілы, нікаліва, Рыгорка, ня мілы. Сэрца ные-ные, як-бы хто яго чэмерам змачыў. Туга, туга, о цяжкая, кандальная туга… Ляжыш і дратуешся, ідзеш — нічога ня міла. Сёмку, Пятрусю, Іцку, дзяўчатам — не даю праходу: а мо’ той што ведае, а мо’ гэты чуў, а мо’… І бачыш, як іншыя задаволена сьмяюцца, жартуюць, заўсёды на вачох — думаеш: а Рыгор дзе? А што з Рыгорам? Пішы…
— Кіньце, маці, жалобіцца.
Ён умільна паглядзеў на Стэпу.
— Або я ўміраю? Або навекі растаюся? Кожны раз я магу кінуць завод і прыехаць. Ніхто мяне не прывяжа да месца… Не ў адну Рыгу дарогі сходзяцца… Будзе цесна ў Рызе — ёсьць Пецярбург, Масква, ёсьць… Буду пісаць і буду памагаць. А вы тут не зьвяраджайце сябе праз меру. Колькі аднаму чалавеку трэба? Запасіць — навошта…
— Ну, а скажы-ж, Рыгорку, ці намеран ты хоць праз год наведаць мяне?
