пашло зноў і зноў гэтае змаганьне адбывалася на тэрыторыі Беларусі.
Сільнае Маскоўскае войска, лікам у 32 тысячы людзей, пачало руйнаваць Беларусь і аблажыла Смаленск. На дапамогу Смаленску з Польшчы прышоў Удадыслаў, каторы прымусіў масквічоў здацца. Вайна цягнулася і далей, але ўжо бяз усякай карысьці для Ўладыслава. Пасьля двох гадоў (1632–1634) вайны пачаліся перагаворы аб згодзе. Паслы Масквы і Рэчы Паспалітай зьехаліся на памежнай рэчцы Палянаўцы і падпісалі „вечную згоду“. Смаленск і другія гарады, згубленыя Масквою за часы смуты, асталіся за Рэчаю Паспалітаю. Уладыслаў, з свайго боку, адмовіўся ад правоў на Маскоўскі пасад. Здаволілася Польшча, здаволілася і Масква, а аб Беларусі ніхто і не паклапаціўся.
Казацкі рух на Украіне кончыўся тым, што Украіна шукаючы лепшай долі, паддалася пад „цара ўсходняга праваслаўнага“. Дзеля гэтага ў часы кіраваньня польскага караля Яна Казімера (1648–1668) і маскоўскага гаспадара Аляксея Міхайлавіча, (1645–1676) зноў пачаліся войны паміж Польшчаю і Масквою, а руйнавалася, паводлуг звычаю, Беларусь. Руйнаваньне Беларусі йшло 13 гадоў, з 1654 да 1667 году.
У Беларусь увайшло маскоўскае войска амаль-што ня ў 200 тысячаў людзей. Яно разьбілася на чатыры часьці. Першая армія, на чале каторай стаяў сам цар, пашла на Смаленск і аблажыла горад. Другая армія праз ўсю цяперашнюю Віцебшчыну пашла на Полацак, трэцяя — на Магілёў, чацьвертая — на поўдзень ад Магілёва. Застагнала, задымілася ад пажараў Беларусь, пакрылася крывёю чалавечаю. Уся праца спынілася, што было здабыта працаю, руйнавалася. Найперш здаўся Смаленск, ваявода каторага, Ніліп Абуховіч, быў падкуплены маскоўскім золатам. Цяпер былі насьцеж адчынены маскоўскаму войску вароты на ўсю Беларусь, яно пашло ўперад, здабываючы ўсё новыя мясцовасьці і гарады. Прайшло некалькі месяцаў, і ў руках маскоўскага гаспадара апынуліся гарады — Магілёў, Віцебск, Менск, Горадзен, Коўна, Вільня і Трокі. У Троках быў забраны сілаю вядомы троцкі замак, каторага дагэтуль ніхто, навет і немцы ў свой час, сілаю ня мог здабыць. І да нашага часу руіны гэтага замчышча сьведчаць аб працы маскоўскіх гармат. Усяго было ўзята Аляксеем Міхайлавічам больш, як 200 гарадоў, мястэчкаў і замкаў. Пасьля таго, як былі здабыты абедзьве сталіцы Літоўска-Беларускага гаспадарства — Вільня і Трокі — маскоўскі гаспадар пачаў тытулаваць сябе „ўсея Вялікія, Малыя і Белыя Русі Самодзерэжцам“.
У гэты самы час на Рэч Паспалітую з поўначы напалі
