ведае, ці давядзецца мне яшчэ калі ляжаць на пухавіку!
Мая маці яшчэ раз позна прыходзіць у мой пакой. Яна думае, што я сплю і я ўдаю што гэта так. Размаўляць, ня спаць абодвум вельмі цяжка.
Яна сядзіць амаль да раньня, хоць у яе болі, і яна часта курчыцца. Нарэшце я не магу больш вытрымаць і нібы абуджаюся.
— Ідзі спаць, мама! Ты застудзішся тут.
Яна гаворыць:
— Паспаць я пасьпею пазьней.
Я прыпаднімаюся.
— Я-ж ня зараз яшчэ выпраўляюся на фронт, маці! Я павінен сьпярша прабыць чатыры тыдні ў барачным лягеры. Адтуль я яшчэ, магчыма, прыеду як-небудзь у нядзелю.
Яна маўчыць. Пасьля ціха пытаецца:
— Ты вельмі баішся?
— Не, маці!
— Я хацела табе ’шчэ сказаць: сьцеражыся жанчын у Францыі. Яны там благія.
Мама, мама! Для цябе я ўсё яшчэ дзіцёнак! Чаму я не магу пакласьці галаву табе на каленкі і плакаць? Чаму я павінен заўсёды быць больш моцным і заўсёды валадаць сабой? І мне жадалася-б хоць аднаго разу паплакаць, каб мяне ўцяшалі. Я-ж у сапраўднасьці не на шмат больш чым дзіцёнак: у шафе вісяць яшчэ мае кароткія дзіцячыя штаны. Прайшло так ня шмат часу! Чаму ён мінуў?
Я кажу, як мага спакойней:
— Там, дзе мы разьмясьціліся няма жанчын, маці!
— Ты сьцеражыся там у акопах, Паўль!
Мама, мама! Чаму я не магу ўзяць цябе ў свае абдымкі і памерці разам з табой? Якія мы гаротнікі!
— Так, маці, я буду сьцерагчыся.
— Я буду штодня за цябе маліцца, Паўль!
Мама, мама! Давай устанем і пойдзем назад, скрозь гады, назад да таго часу, пакуль усё гэта гора не перастане ціснуць, — назад, калі мы былі з табой, былі сам на сам, мама!
— Можа ты патрапіш атрымаць пасаду, на якіх ня будзе такіх няпрыемнасьцяй?
