балбытаньнем і шчабятаньнем! Чакаеш цуда, а выходзіць уся справа ў салдацкім хлебе.
Наступнай раніцою, пабыўшы ў ачышчальнай камеры, я крочу да палявой чыгункі. Альбэрт і Кат праваджаюць мяне.
На станцыі мы даведваемся, што да адпраўкі ’шчэ дзьве гадзіны. Ім абудвум трэба ісьці заступаць на дзяжурства.
Мы разьвітваемся.
— У добры час Кат! У добры час Альбэрт!
Яны адыходзяць і яшчэ машуць мне рукамі. Іх постаці меншаюць. Кожны іх крок, іх рух мне добра знаёмы. Я здалёк магу пазнаць іх. Потым яны зьнікаюць.
Я саджуся на свой ранец і чакаю.
Раптам мяне ахапляе шалёнае ахапленьне. Хутчэй, хутчэй выбрацца адсюль!
Я валяюся на розных вагзалах, я стаю перад рознымі супавымі катламі, я сяджу на розных драўляных лаўках, але вось перада мной разгортваецца ляндшафт, такі сумны, няпрыемны і знаёмы! Ён плыве паўз мяне ў вячэрніх вокнах. Вёска, дзе нізка пахілены саламяныя стрэхі, пабеленыя вапнай хаткі, нівы, якія блішчаць пэрлямутрам у касых праменях сонца, фруктовыя сады, амбары і старыя ліпы.
Назвы станцый ператвараюцца для мяне ў разуменьні, ад якіх уздрыгвае сарца. Цягнік грукаціць і грукаціць, я стаю ля акна і трымаюся за драўляную раму. Гэтымі назвамі атулена было маё юнацтва.
Плоскія лугі, палі, двары. Павозка самотна цягнецца на фоне неба па дарозе, што ідзе паралельна горызонту. Шлягбаум, перад якім чакаюць сяляне, дзяўчаты ківаюць галавой, дзеці гуляюць ля чыгуначнага насыпу, дарогі вядупь у глыбіню краіны, роўныя дарогі, без артылерыі.
Цяпер вечар, і калі-б ня грукаў цягнік, я пачаў-бы крычаць. Роўнядзь шырока распасьціраецца перада мной, у слабай сіні ў воддалі пачынаюць вымалёўвацца сілюэты ўзгоркаў. Я пазнаю характарную лінію Долбэнтэргу, гэтага шчарбатага грэбня, які стромка абрываецца там, дзе канчаецца верхавіна лесу. За ім павінен быць горад.
Але цяпер залацістае чырвонае сьвятло апошнім водблескам акідвае сусьвет, цягнік грукоча праз стрэлку, пасьля праз другую, і зданьнёва цьмяныя стаяць там таполі, у воддалі, адзін за адным, доўгімі радамі, якія створаны з ценю, сьвятла і суму.
