— Хіба яна ня ўстала ’шчэ? — пытаюся я ў сястры.
— Яна хворая, — адказвае тая.
Я ўваходжу да яе, даю руку і кажу, насколькі магу спакойна:
— Вось і я, маці!..
Яна, ня рухаючыся, ляжыць у паўзмроку, пасьля спалохана пытаецца, і я адчуваю як яна абмацвае мяне вачыма.
— Ты паранены?
— Не, я ў водпуску.
Мая маці вельмі бледная. Я баюся запаліць сьвятло.
— Глядзі, я ляжу і плачу, — гаворыць яна, — замест таго, каб радавацца.
— Ты хворая, маці? — пытаюся я.
— Я сёньня трохі ўстану, — гаворыць яна і паварочваецца да маёй сястры, якая раз-по-раз убягае на кухню, баючыся, каб у яе там нешта не прыгарэла.
— Адкрой слоік з брусьнічным варэньнем. Ты-ж гэта любіш? — пытаецца яна ў мяне.
— Так, маці, я даўно гэтага ня еў!
— А мы быццам адчувалі, што ты прыедзеш, — сьмяецца сястра.
— Акурат твая ўлюбёная страва: бульбяныя аладкі, а цяпер нават і брусьнічнае варэньне!
— Да таго-ж субота, — заўважваю я.
— Прысядзь да мяне, — гаворыць маці.
Яна разглядае мяне. Яе рукі бледныя і хворыя, такія тонкія ў параўнаньні з маімі! Мы гаворым толькі некалькі слоў, і я ўдзячны ёй за тое, што яна нічога ў мяне не распытвае. Дый што казаць? Усё, што было магчыма, здарылася, я зьвярнуўся цэлы і сяджу побач з ёю. А на кухні стаіць мая сястра, гатуе вячэру і сьпявае.
— Мой любы хлопчык! — ціха гаворыць маці.
У нашай сям’і мы ніколі ня былі асабліва пяшчотнымі адзін да аднаго, гэта ня прынята ў беднякоў, якія прымушаны шмат працаваць і ў якіх шмат клопатаў. Да таго-ж яны гэтага і не разумеюць, яны ня любяць часта пераказваць тое, што і так даўно ўжо вядома. Калі мая маці гаворыць да мяне: «Мой любы хлопчык!» — дык гэтага так шмат, як самыя палкія выразы ў іншых. Я цьвёрда ведаю, што слоік з брусьнічным варэньнем у яе адзіны і што яна захавала яго для мяне, таксама як і ўжо старое на смак пячэньне, якім яна мяне зараз частуе. Яна, напэўна, набыла яго як-небудзь выпадкова і ад-
