біографічную афарбоўку, — і гэта датычыць таксама і доугой квадры роману, — дык яго вершы ды апавяданьні ад часоў рэволюцыі, не даючы непасрэдна аўтобіографічных даных, паказальны для выяўленьня настрояў і парываньняў пісьменьніка ў часе рэволюцыі.
Прыход Кастрычніка ён сустракае натхненным гімнам:
Гары-ж, агонь Кастрычніка, гары! ЎСТАВАЙ! |
І ўсе вершы, напісаныя пасьля Кастрычніка, прасякнуты аднэй ідэяй, — ідэяй паглыбленьня заваёў соцыяльнай рэволюцыі, падзеі якой адчуваюцца поэтаю, як сапраўдная „Урачыстасьць“.
А для Ц. Гартнага, як бэлетрыстага прозаіка, у сваю чаргу, зьяўляецца паказальным тое пачуцьцё оптымізму ды рэволюныйнай энэргетыкі, якое адзначае амаль кожнае яго апавяданьне.
І ўсе гэтыя апавяданьні, разам узятыя, сьведчаць аб надзвычайным пашырэньні жыцьцёвага дасьведчаньня аўтара і паглыбленьні яго здольнасьці да соцыолёгічнага ды псыхолёгічнага аналізу.
Такім зьяўляецца жыцьцёвы шлях нашага поэты-пісьменьніка за дваццаць год яго літаратурнай працы і за 41 год яго багатага зьместам жыцьця. Такія акалічнасьці, такія разьвіленьні ды лукавіны яго жыцьцёвай чыннасьці.
Калі параўноўваць біографію Ц. Гартнага з біографіяй іншых беларускіх пісьменьнікаў, яго сучасьнікаў, дык тут асабліва выразна адзначаецца яго блізкая сувязь з рабочаю пролетарскаю клясай.
Бацькі пісьменьніка — незаможныя, безьзямельныя сяляне тыповага беларускага мястэчка, якіх безь-