Старонка:Памяці Івана Луцкевіча ў першые ўгодкі сьмерці яго (1920).pdf/56

Гэта старонка была вычытаная
∗          ∗

Ціха….

Поўнач.

Я сяджу адзін у зале рэдакцыі беларускай газэты „Наша Нівы“ і ўслухіваюся ў гэту гутарлівую цішыню.

Агонь вялікай лямпы кідае нейкае таëмнае сьвятло спад блакітнага калпака на сьцены і шафы.

Жудасна мне…

На сьценах вісяць абразы даўнейшых беларускіх князёў, старасьвецкіе беларускіе вопраткі, шаблі, шаломы і панцыры ваякаў XVI сталельця. Рожные тканіны народнай беларускай творчасьці, паясы слуцкіе, дываны, разьба рожная. Музыкальные інструмэнты — дуда, цымбалы, труба пастырская, жалейка. У шафах ляжаць скарбы мінуўшых гадоў: манэты і мядалі, пячаткі, кнігі беларускае пісьменнасьці.

Жывая паэма старыны!…

Глядзяць на мяне вялікіе кнігі з пажоўклымі лістамі.

Узіраюцца з старога палатна ваякі, ганорные, сьмелые князі.

І жудасна мне робіцца…

∗          ∗

Ціха…

Крэпка пачынаець біцца сэрца маё ад нейкай абхопліваючай яго сьвятасьці. Не вачыма, а самай душою пачынаю я углядацца ў даль мінуўшчыны.

Мігацяць прад вачыма маімі старасьвецкіе пажоўклые вялікіе пэргамэнты сьвятых летапісцаў, і быццам жывые устужкі цягнуцца пекные літары, пісаные гусінымі пёрамі. Нехта нявідзімы чытаець мне старую гісторыю, і рожные абразы старыны малююцца мне:

І беларускіе князі са сваімі дружынамі, ў нацыянальные вопраткі прыбраные…

І народ, каторы не сароміцца мовы сваей…

І паны, каторые з беларускіх кніг чытаюць сьвятые пісаньні ў беларускіх храмах…

Быццам карагоды ценяў, праходзяць слуцкіе ткачыхі, прыгожые дзяўчыны, змораные ціжарнай працай. І шэпчуць мне яны вуснамі сваімі:

— Мы хварбавалі ўзоры на паясох крывёй маладою сваей!