Адвечная песьня/XI. Хаўтуры
 |
Гэтая старонка адпавядае крытэрам хуткага выдалення. Удзельнік, які паставіў шаблон так тлумачыць: непатрэбная старонка. Калі вы ня згодны з хуткім выдаленнем, калі ласка, пастаўце шаблён {{Да выдалення}} і стварыце адпаведнае абмеркаванне на старонцы Вікікрыніцы:Да выдалення. Калі запыт аб’ектыўна не адпавядае крытэрам, яго можна прыбраць, але не рабеце так са старонкамі, якія Вы самі стварылі.
Сюды спасылаюцца. Журнал выдаленьняў. Гэтую старонку апошні раз правіў удзельнік Gleb Leo (размовы | унёсак) 14 месяцаў таму. (абнавіць) |
XI. ХАЎТУРЫ
Хата. Насупроць дзвярэй у белай дамавіне ляжыць Мужык. Сталяр раскідае палок, бярэ дошкі з яго і робіць века к дамавіне. За сталом суседзі пяюць па нябожчыку. Жонка галосіць і прыгаварвае. Дзеці хліпочуць. Стары бацька, крэкчучы, злазіць з печы. Мяцеліца шуміць. У коміне жаласліва вые вецер.
Жонка
А мой ты сакалочак!
А мой ты каралёчак!
Ляжыш, не ўстанеш болей…
0 доля ж мая, доля!
Без часу смерць-магіла
Жыццё тваё скасіла;
Ў няшчасную гадзіну
Сіротачак пакінуў.
Сіроткі ўсе малыя,
І есць не маюць тыя,
І дроў няма палена,
І ў пуні няма сена.
Як жыў, як ты свет бачыў,
Усё ж было іначай,
Ці ў полі ты… ці ў людзі…
Што з намі цяпер будзе?
Нашто на свет раджацца,
Хто мае з ім расстацца,
І горкі жаль кідаці
Ўдаве, бацькам, дзіцяці…
Бацька
(уціраючы няўзнак слёзы)
Дзяржыць бяда старога,
Хаваюць маладога;
Забрала дамавіна
Не бацьку, але сына.
Не месца мне у хаце:
Не дуж я працаваці;
Пры кім дажыць тут веку
Няшчаснаму калеку?
Вазьму я хіба ўнука,
Ці ў свет ісці навука? —
Пайдзём ад хат да хаты
І к бедным і к багатым.
Збірай, стары, хатомкі,
І зрыўкі, і атопкі:
І жыва з хаты роднай
На сівер на нязводны!
(Выцягвае з-за печы лахманы і атопкі.)
Сталяр
(кончыўшы века да труны)
Як згаварыці слова,
І века ўжо гатова,
Закрыць дамоўку можна,
Падходзь прашчацца кожны.
Падходзь, чужы і хатні,
Заглянуць раз астатні
Вось на таго, што дзетак
Без часу кінуў гэтак.
Не кепскім быў суседам:
Шоў прадзедаўскім следам,
Не крыўдзячы нікога;
Цярпеў сам крыўдаў многа.
Меншы сын
(цалуючы нябожчыка ў руку — да маткі)
Чаму, скажы, матуля,
Прыбраны так татуля
Ляжыць у гэтай скрыні
Такі халодны, сіні?
Большы сынок
Не лезь ты без патрэбы:
Душа ўжо таткі ў небе.
Не ўстане і на лета;
Памёр ён, значыць, гэта.
Дзеці адступаюцца; падыходзяць прашчацца другія. Сталяр забівае векам дамоўку. Суседзі бяруць нябожчыка на плечы і выносяць з хаты.
Хор
Рай светлы, бесканечны
На судзе астатэчным
Дай, Божа, ўсім загнаным
На векі векаў. Аман!
Жонка і дзеці галосяць. Бацька, абвешаны торбамі, забірае ўнука і ідзе ў свет. Хата застаецца пустая. Чутны званы. Выюць сабакі.