Новы Запавет (Гадлеўскі)/Сьвятая Эванэлія паводле Марка
| ← Сьвятая Эванэлія паводле Матэуша | Сьвятая Эванэлія паводле Марка Аўтар: [[Аўтар: |невядомы ]] 1938 Пераклад: Вінцэнт Гадлеўскі Крыніца: Часасловец |
Сьвятая Эванэлія паводле Лукаша → |
| Спіс іншых даступных перакладаў Бібліі гл. на старонцы Біблія (пераклады) |
Прапануем да спампаваньня!
AB EWANELII ŚW. MARKA правіць
Aŭtar. Napisaŭ hetu ewaneliju Jan-Marak, byŭ jon rodam z Jeruzalimu. Ad maładych hadoŭ dałučyŭsia jon da apostała Paŭła, z katorym adbyŭ pieršuju padarožu na Cypr. Potym dałučyŭsia da św. Piatra i razam z im rušyŭ u horad Rym, dzie abwiaščaŭ ewaneliju pad jaho kiraŭnictwam. Pawodle staradaŭnych pierakazaŭ św. Marak byŭ tak-ža ŭ horadzie Aleksandryi (ŭ Ehipcie), dzie załažyŭ kaścioł. Dzie i kali pamior św. Marak, nia majem peŭnych wiestak.
Prabywajučy ŭ Rymie, św. Marak napisaŭ pamiž 52 i 62 hodam (pa Naradž. Chr.) swaju ewaneliju Pisaŭ pawodle taho, što čuŭ ad św. Piatra, bo sam nia znaŭ Je. Chrysta. Św. Marak u swajej ewanelii prapuskaje ŭsio toje, što dobra świedčyła ab św. Piotry i sławiła jaho imia, a apiswaje toje, što niekarysna świedčyła ab jaho nastaŭniku (adračeńnie ad Chrysta, sumniwy ŭ bostwie Chrysta i h. d.). Zhetul wywad, što Marak pisaŭ swaju ewaneliju pad kiraŭnictwam św. Piatra, jaki ŭ pakory pryznawaŭsia da ŭsich swaich słabaściaŭ i ŭpadkaŭ.
Meta. Św. Marak, pišučy swaju ewaneliju, chacieŭ pradusim wykazać bostwa Je. Chrysta, zatym i pačynaje ad słoŭ: "Ewanelija Je. Chrysta, Syna Božaha". Kab dajści da hetaj mety, Marak zwaročwaje ŭwahu pierš za ŭsio na cudy Je. Chrysta i wykazwaje, što jamu pasłušny nia tolki siły pryrody, ale i złyja duchi. Wykazwajučy bostwa Je. Chrysta, Marak choča hetym paciahnuć rymlan (bo dla ich pisaŭ swaju ewaneliju) da wiery Chrystowaj, choča, kab jany pryznali Jezusa Chrysta za Boha i nawiarnulisia da jaho. Choča jon tak-ža ŭćwiardzić u wiery tych, katoryja ŭžo nawiarnulisia z pahanstwa i pryniali chryścijanskuju wieru. Što św. Marak pisaš swaju ewaneliju nie dla žydoŭ, a dla pahanaŭ, widać z taho, što jon tłumačyć žydoŭskija (hebrajskija) słowy i žydoŭskija zwyčai, jakija byli niezrazumieły dla pahanaŭ, napr.: 3, 17 i 22; 5, 41; 7, 11, 13 i 34; 12, 42; 14, 12; 15, 22, 34, 42.
Mowa. Ewanelija św. Marka była napisana ŭ hreckaj mowie, bo ŭ tym časie hreckaja mowa ŭ Rymie mieła wialikaje značeńnie, dyj chryścijanskaja hramada ŭ Rymie składałasia nia tolki z rymlan, ale i z hrekaŭ, jakija prabywali ŭ Rymie.
ŚWIATAJA EWANELIJA JEZUSA CHRYSTA PAWODLE MARKA
Raździeł 1 правіць
1 ČAŚĆ. PUBLIČNAJE ŽYĆCIO JEZUSA CHRYSTA правіць
1 Pačatak ewanelii Jezusa Chrysta, Syna Božaha. 2 Jak napisana ŭ Izraila praroka (40, 3): "Woś ja pasyłaju anieła majho pierad woblikam twaim, katory pryhatowić darohu twaju pierad taboju. 3 Hołas kličučaha ŭ pustyni: Praŭcie darohu Pana, prostymi rabiecie ściežki jaho". 4 Byŭ Jan u pustyni, chryściačy i abwiaščajučy chrost pakuty na adpuščeńnie hrachoŭ. 5 I wychodziła da jaho ŭsia kraina Judejskaja i ŭsie Jeruzalimcy i byli chryščany im u race Jardanie, spawiadajučysia z hrachoŭ swaich. 6 I byŭ Jan adziety ŭ wiarbludawu šerść i skurany pojas kala pajaśnicy jahonaj, i jeŭ saranču i lasny miod. I wiaściŭ, kažučy: 7 Idzie za mnoju macniejšy za mianie, katoramu ja nia wart schiliŭšysia raźwiazać ramień abutku jaho. 8 Ja was chryściŭ wadoju, ale jon budzie was chryścić Ducham Światym.
9 I stałasia, u tyja dni pryjšoŭ Jezus z Nazaretu Halilejskaha i byŭ achryščany Janam u Jardanie. 10 I zaraz wyjšaŭšy z wady, ubačyŭ adčynienaje nieba i Ducha, jak hałuba, zychodziačaha i prabywajučaha na im. 11 I staŭsia hołas z nieba: Ty jość Syn moj miły, u tabie mnie da ŭspadoby.
12 I zaraz Duch wywieŭ jaho ŭ pustyniu. 13 I byŭ u pustyni sorak dzion i sorak načej, i byŭ spakušwany djabłam i byŭ z źwiarami, i anioły pasłuhawali jamu.
Jezus pačynaje nawučać. Paklikańnie pieršych wučniaŭ. Niekatoryja cudy Je. Chrysta. 14 Paśla-ž taho, jak byŭ wydany Jan, pryjšoŭ Jezus u Halileju, abwiaščajučy ewaneliju karaleŭstwa Božaha 15 i kažučy, što spoŭniŭsia čas i prybližyłasia karaleŭstwa Božaje, pakutujcie i wiercie ewanelii.
16 I prachodziačy kala mora Halilejskaha, ubačyŭ Symona i Andreja, brata jahonaha, zakidajučych sieci ŭ mora, bo byli rybakami. 17 I skazaŭ im Jezus: Idziecie za mnoju i zrablu was, što wy stanieciesia rybakami ludziej. 18 I jany, zaraz-ža, pakinuŭšy sieci, pajšli za im. 19 I adyjšoŭšy trochi addtul, ubačyŭ Jakuba Zebedejawaha i Jana, brata jahonaha, jany-ž paradkawali sieci ŭ łodcy, 20 i zaraz paklikaŭ ich. I jany, pakinuŭšy baćku swajho Zebedeja ŭ łodcy z najmitami, pajšli za im.
21 I ŭwajšli ŭ Kaparnaum: i zaraz-ža ŭ subotu ŭwajšoŭšy ŭ bažnicu, nawučaŭ ich. 22 I dziwilisia z nawuki jaho, bo jon wučyŭ ich, jak majučy ŭładu, a nie jak knižniki. 23 U byŭ u ichnaj bažnicy čaławiek, u katorym byŭ niačysty duch, i zakryčaŭ, 24 kažučy: Što tabie da nas, Jezusie Nazarenski? Pryjšoŭ ty zhubić nas? Wiedaju, chto ty jość, Światy Božy! 25 I pryhraziŭ jamu Jezus, kažučy: Zamoŭkni i wyjdzi z čaławieka! 26 I strasanuŭšy jaho i zakryčaŭšy wialikim hołasam, duch niačysty wyjšaŭ z jaho. 27 I ździwilisia ŭsie, tak što pytalisia pamiž saboju, kažučy: Što heta takoje? Što heta za nawuka nowaja, što jon z uładaj nawat ducham niačystym zahadywaje i słuchajuć jaho? 28 I zaraz razyjšłasia sława ab im pa ŭsiej krainie Halilejskaj.
29 I zaraz, wyjšaŭšy z bažnicy, pryjšli ŭ dom Symona i Andreja z Jakubam 30 A ciešča Symonawa lažała ŭ haračcy i zaraz kažuć jamu ab jej. 31 I padyjšoŭšy, padniaŭ jaje, uziaŭšy jaje za ruku, i zaraz-ža pakinuła jaje haračka, i pasłuhawała im.
32 Kali-ž nastaŭ wiečar, jak zajšło sonca, prynosili da jaho ŭsich niadužych i majučych djabelstwa, 33 i byŭ sabraŭšysia ŭwieś horad kala dźwiarej. 34 I azdarawiŭ mnohich, katoryja byli mučany roznymi chwarobami, i wyhaniaŭ mnoha djabłaŭ, i nie pazwalaŭ im hawaryć, bo jany jaho znali.
35 I wielmi rana ŭstaŭšy, wyjšaŭ i pajšoŭ u pustynnaje miesca i tam maliŭsia. 36 I pajšoŭ za im Symon i tyja, što z im byli. 37 I kali znajšli jaho, skazali jamu "što ŭsie ciabie šukajuć". 38 I skazaŭ im: Pojdziem u blizkija wioski i harady, kab i tam mnie nawučać, bo ja na hetaje pryjšoŭ. 39 I byŭ nawučajučy ŭ ichnych bažnicach i wa ŭsiej Halilei i wyhaniaŭ djabłaŭ.
40 I pryjšoŭ da jaho prakažany, prosiačy jaho, i ŭpaŭšy na kaleni skazaŭ jamu: Kali chočaš, možaš mianie ačyścić. 41 Jezus-ža, zžaliŭsia nad im, praciahnuŭ ruku swaju i, dakranuŭšysia da jaho, skazaŭ jamu: Chaču, budź ačyščany. 42 I kali skazaŭ, zaraz-ža adyjšła ad jaho prakaza i byŭ ačyščany. 43 I pryhraziŭ jamu i zaraz-ža adprawiŭ jaho 44 i skazaŭ jamu: Hladzi, nikomu nie kažy, ale idzi pakažysia staršamu świataru i achwiaruj za swajo ačyščeńnie, što zahadaŭ Majsiej na paświedčańnie im. 45 Ale jon, wyjšaŭšy, pačaŭ abwiaščać i pašyrać wiestku, tak što ŭžo nia moh uwajści ŭ horad, ale prabywaŭ na staranie ŭ pustynnych miascoch, i schodzilisia da jaho adusiul.
1 Zaraz na pačatku swajej ewanelii (dobraj wiestki) św. Marak wyrazna kaža, što idzie hutarka ab Jezusie Chryście, sapraŭdnym Synie Božym. Sapraŭdnaść Bostwa Je. Chrysta św. Marak wykazwaje na padstawie mnohich cudaŭ.
10 Mahčyma, što ŭ wyšejšych sferach pawietra stalisia niejkija źmieny i źjawy, dakananyja mocaj Božaj, katoryja rabili wyhlad adčynieńnia nieba, adkul dachadziŭ hołas Božy.
12 Na pustyniu wiadzie Jezusa hety samy Duch św., jaki źjawiŭsia nad im u časie chrostu.
13 Pustynia heta nastolki dzikaja, što nia tolki tady, ale i ciapier tam wodzicca šmat roznych źwiaroŭ, jak lisicy, waŭki i hijeny.
Paśla spakušeńnia prystupili da Chrysta anioły, kab jamu addać čeść i być na jahonych usłuhach.
22 U bažnicach kožnuju subotu wučyciali Zakonu čytali św. Pisańnie i zaraz tłumačyli jaho. Tłumačačy, jany nikoli nie hawaryli ad ułasnaha imieni, ale paklikalisia na Majsieja i prarokaŭ, abo na słaŭnych wučonych u Zakonie. Jezus-ža wučyŭ swajej ułasnaj pawahaj i ad swajho imieni, jak majučy ŭładu, taksama ad ułasnaha imieni dawaŭ roznyja zahady.
25 Jezus nie chacieŭ paświedčańnia ad djabłaŭ ab swaim bostwie i dziela hetaha zahadywaje im maŭčać.
32 Prynasili chworych pa zachadzie sonca dziela taho, što tady ŭžo byŭ adyjšoŭšy šabat i možna było nasić nošy.
33 Św. Marak časta ŭspaminaje ab wyhaniańni djabłaŭ, kab hetym padčyrknuć boskuju moc Je. Chrysta.
40 Ab prakazie hł. Mt. 8, 2.
43 Pryhraziŭ Jezus prakažanamu, bo toj nie złažyŭ jašče achwiary pawodle Majsiejawaha Zakonu (Lew. 14. 1-32) i pakryty prakazaju, uwajšoŭ u horad, što było zabaroniena.
45 Jezus nia moh uwajści adkryta ŭ horad (h. zn. Kaparnaum), bo adrazu rabiłasia zboryšča narodu.
Raździeł 2 правіць
1 I pa dniach jon iznoŭ uwajšoŭ u Kaparnaum, i pačuli, što jon jość u domie. 2 I zyjšłosia mnoha, tak što nie chwatała miesca nawat kala dźwiarej, i jon hawaryŭ da ich słowa.
3 I pryjšli da jaho, niasučy sparalizawanaha, jakoha niaśli čatyroch. 4 I nia mohučy jaho pałažyć pierad im dziela hramady, razabrali dach, dzie jon byŭ i zrabiŭšy dziru, spuścili łoža, na katorym lažaŭ sparalizawany. 5 Kali-ž Jezus ubačyŭ ich wieru, skazaŭ sparalizawanamu: Synie, adpuščajucca tabie hrachi twaje. 6 Byli-ž tam niekatoryja z knižnikaŭ, siedziačy i dumajučy ŭ sercach swaich: 7 Što heta jon haworyć? Jon bluźnić. Chto moža adpuścić hrachi, aprača adnaho Boha? 8 Jezus, zaraz paznaŭšy hetaje ducham swaim, što jany hetak u sabie, skazaŭ im: Našto wy heta dumajecie ŭ sercach wašych? 9 Što lahčej skazać sparalizawanamu: "Adpuščajucca tabie hrachi", ci skazać: "Ustań, waźmi łoža twajo i chadzi". 10 Ale kab wy wiedali, što Syn čaławiečy maje ŭładu na ziamli adpuščać hrachi — skazaŭ sparalizawanamu: 11 Tabie kažu: Ustań, waźmi łoža twajo i idzi ŭ dom twoj. 12 I toj zaraz-ža ŭstaŭ, i padniaŭšy łoža, pajšoŭ pierad usimi, tak što dziwilisia ŭsie i sławili Boha, kažučy: Što nikoli my hetak nia bačyli.
13 I wyjšaŭ iznoŭ da mora, a ŭsia hramada prychodziła da jaho i jon wučyŭ ich. 14 I prachodziačy, uhledzieŭ Lewija Alfejawaha, siadziačaha pry mytnicy i skazaŭ jamu: Idzi za mnoju. I jon ustaŭšy, pajšoŭ za im.
15 I stałasia, kali siadzieŭ za stałom u jahonym domie, mnoha mytnikaŭ i hrešnikaŭ siadzieła razam z Jezusam i wučniami jaho, bo ich mnoha było, što išli za im. 16 A knižniki i faryzei, bačačy, što jon jeŭ z mytnikami i hrešnikami, kazali jahonym wučniam: Čamu z mytnikami i hrešnikami jeść i pje waš wučyciel? 17 Jezus, pačuŭšy hetaje, skazaŭ im: Zdarowym nia treba lekara, ale chworym, bo ja nia pryjšoŭ klikać sprawiadliwych, ale hrešnych.
18 A wučni Jana i faryzei paścili. I pryjšli i skazali jamu: Čamu wučni Janawy i faryzejawy pościać, a twaje wučni nia pościać? 19 I skazaŭ im Jezus: Ci-ž mohuć wiasielnyja hości paścić, pakul z imi jość małady? Pakul jany majuć z saboju maładoha, nia mohuć paścić. 20 Ale pryjduć dni, kali zabiaruć ad ich maładoha i tady buduć paścić u henyja dni.
21 Nichto nie pryšywaje łaty z syroha sukna da staroje adziežy, bo inakš nowaja łata adrywaje ad staroha i robicca bolšaja dzira. 22 I nichto nia lje nowaha wina ŭ staryja miachi, bo inakš wino razarwie miachi, i wino razaljecca, i miachi prapaduć. Ale nowaje wino treba lić u nowyja miachi.
23 I iznoŭ stałasia, kali Pan prachodziŭ u subotu praz zboža i wučni jahony pačali iści i rwać kałasy. 24 A faryzei kazali jamu: Woś što jany robiać u subotu, čaho nia možna. 25 I skazaŭ im: Ci-ž wy nikoli nia čytali, što zrabiŭ Dawid, kali byŭ u patrebie i zachacieŭ jeści sam i tyja, što z im byli? 26 Jak jon uwajšoŭ u dom Božy za Abijatara, archiświatara i jeŭ achwiarnyja chlaby, jakich nia možna było jeści, jak tolki świataram, i daŭ tym, što z im byli? 27 I skazaŭ im: Subota ŭstanoŭlena dla čaławieka, a nie čaławiek dla suboty. 28 I tak Syn čaławiečy jość panam tak-ža i suboty.
4 "Razabrali dach" heta znača razabrali staławańnie. Treba wiedać, što ŭ Palestynie budawali (i ciapier budujuć) damy z roŭnym dacham, na hety "dach" wiaduć schody, pryładžanyja zwonku kala ściany domu; woś pa hetych schodach ludzi ŭzyjšli na dach, razabrali staławańnie z kamiennych plit i pamiž belkami spuścili sparalizawanaha prosta da noh Jezusa.
9 I adpuścić hrachi, i azdarawić chworaha — reč trudnaja i mahčymaja tolki dla Boha. Chrystus robić i adno i druhoje i hetym pakazwaje, što jość Boham.
10 Što značyć "Syn čaławiečy" hł. Mt. 8, 20.
14 Lewij zwaŭsia jašče Mateuš. Dwa imiony ŭ žydoŭ zdaralisia dawoli časta.
15 Ab hrešnikach hladzi Mt. 9, 10. Mytniki i hrešniki išli za Jezusam, bo jon dla ich byŭ dobry i chacieŭ ich paciahnuć u karaleŭstwa Božaje.
21 Hł. Mt. 9, 17.
23 Hł. Mt. 12, 1. Prawa Majsieja zabaraniała ŭ subotu siejać i žać, a faryzei ŭ swajej rupnaści išli jašče dalej: jany zabaraniali nawat zrywać kałasy. Chrystus wykazwaje na prykładzie Dawida, jak treba razumieć światkawańnie suboty.
27 Šabat ustanoŭleny dla dobra ludziej, kab ludzi mahli lepš i swabadniej addać u hety dzień čeść Bohu.
26 Panam suboty byŭ Boh (Jahwe), dyk Chrystus, kažučy, što jon jość panam suboty, adznačaje, što jon Syn Božy, roŭny Bohu. Ab naležnym światkawańni suboty Chrystus časta wiadzie hutarki z faryzejami i knižnikami, wykazwajučy ichnyja pamyłkowyja razumieńni światkawańnia suboty.
Raździeł 3 правіць
1 I jon uwajšoŭ iznoz u bažnicu, i byŭ tam čaławiek, jaki mieŭ suchuju ruku. 2 I nahladali za im, ci budzie azdaraŭlać u subotu, kab abwinawacić jaho. 3 I skazaŭ čaławieku, majučamu suchuju ruku: Stań pasiaredzinie. 4 I skazaŭ im: Ci dazwolena ŭ subotu rabić dabro, ci zło? Žyćcio ratawać, ci zahubić? A jany maŭčali. 5 I spahlanuŭšy na ich z hniewam, zasmuciŭšysia dziela ślepaty ichnaha serca, skazaŭ čaławieku: Wyciahni ruku twaju. I wyciahnuŭ i była wierniena ruka jamu. 6 A faryzei, wyjšaŭšy, zaraz zrabili naradu z heradyjanami prociŭ jaho, jak-by jaho zahubić.
7 Jezus-ža z swaimi wučniami adyjšoŭ da mora i pajšła za im wialikaja hramada z Halilei i Judei, 8 i z Jeruzalimu, i z Idumei, i z-za Jardanu, i tyja što kala Tyru i Sydonu, wialikaje mnostwa, pačuŭšy, što čyniŭ, pryjšli da jaho. 9 I skazaŭ wučniam swaim, kab dla jaho była pryhatawana łodka, dziela hramady, kab nia cisnuli jaho. 10 Bo mnohich azdarawiŭ, tak što napirali na jaho, chto-tolki mieŭ chwarobu, kab dakranucca da jaho. 11 I duchi niačystyja, bačačy jaho, padali pierad im i kryčali, kažučy: 12 Ty jość Syn Božy. I mnoha im hraziŭ, kab nie wyjaŭlali jaho.
13 I ŭzyjšoŭšy na haru, paklikaŭ da siabie tych, kaho sam chacieŭ i pryjšli da jaho. 14 I pastanawiŭ, kab dwanaccacioch byli z im i kab pasłać ich na nawučańnie. 15 I daŭ im uładu azdaraŭlać niemačy i wyhaniać djabłaŭ. 16 I daŭ Symonu imia Piotr; 17 i Jakuba Zebedejawaha, i Jana, brata Jakuba, i daŭ im imiony Boanerhez, što značyć: Syny hromu; 18 i Andreja, i Filipa, i Baŭtramieja, i Mateuša, i Tamaša, i Jakuba Alfejawaha, i Tadeuša, i Symona Kanaanca, 19 i Judaša Iskaryjota, katory i wydaŭ jaho.
20 I pryjšli ŭ dom. I zyjšłasia iznoŭ hramada, tak što nie mahli ani chleba pajeści. 21 A kali pačuli swajaki, wyjšli, kab uziać jaho, bo kazali, što ašaleŭ. 22 A knižniki, jakija pryjšli z Jeruzalimu, kazali, što maje Belzebuba i što ŭładaj djabelskaha kniazia wyhaniaje djabłaŭ. 23 I paklikaŭšy ich, hawaryŭ da ich u prypowieściach: Jak-ža moža djabał djabła wyhaniać? 24 I kali karaleŭstwa samo ŭ sabie raździelicca, nia moža ŭstajać toje karaleŭstwa. 25 I kali dom prociŭ siabie raździelicca, nia moža ŭstajać heny dom. 26 A kali djabał paŭstanie sam prociŭ siabie, jon jość raździaliŭšysia, i nia zmoža ŭstajać, ale kaniec jamu. 27 Nichto nia moža, uwajšoŭšy ŭ dom dužaha, razhrabić rečy dužaha, kali pierš nia źwiaža dužaha i tady razhrabić jahony dom. 28 Sapraŭdy kažu wam, što ŭsie hrachi buduć adpuščany synom čaławiečym, i bluźnierstwy, jakimi-b jany bluźnili, 29 ale chto-b bluźniŭ prociŭ Ducha Światoha, nia budzie mieć adpuščeńnia na wieki, ale budzie padlehły wiečnamu hrachu. 30 Zatym što kazali: Jon maje niačystaha ducha.
31 I pryjšli matka jahona i braty, i stojačy na dware, pasłali da jaho paklikać jaho. 32 A hramada siadzieła kala jaho. I skazali jamu: Woś matka twaja i braty twaje na dware šukajuć ciabie. 33 I adkazwajučy im, skazaŭ: Chto-ž maja matka i braty maje? 34 I spahlanuŭšy na tych, što nawakoł jaho siadzieli, skazaŭ: Woś matka maja i braty maje. 35 Bo chto-b čyniŭ wolu Božuju, toj brat moj, i siastra maja, i matka maja.
4 Faryzei nie mahli zapieračyć, što nawuka Chrysta ab światkawańni suboty prawilnaja, ale tak-ža nie chacieli pryznacca da swaich pamyłak i zatym maŭčali. Hł. Mt. 12, 12.
6 Heradyjany — heta byli prychilniki dynastyi Herada W. i mieli wialikija ŭpływy ŭ karala Halilei, Herada Antypy. Faryzei nienawidzieli heradyjan, ale kab zhubić Jezusa, uwachodziać u zmowu nawat z swaimi worahami. Jezus pachodziŭ z Nazaretu, jaki byŭ pad uładaj Herada Antypy.
7 Mora Halilejskaje h. zn. woziera Henezaret.
12 Chrystus zabaraniaŭ ducham niačystym wyjaŭlać jaho pieradčasam jak Mesyjaša, kab hetym nie dražnić i nie ściahwać na siabie hniewu worahaŭ. Chrystus nie chacieŭ mieć ničoha supolnaha z niačystymi duchami i nia moh pazwolić, kab djabał, baćka ŭsialakaj iłžy, byŭ u roli apostała i dawaŭ paświedčańni ab im.
14 Chrystus wyznačyŭ dwanaccać apostałaŭ, kab zaŭsiody z im prabywali, bo dahetul apostały nie zaŭsiody byli pry Jezusie, ale adychodzili da swaich zaniatkaŭ.
21 Worahi Chrysta raspuščali ab im roznyja wiestki, tak što nawat swajaki Chrystowy pryjšli, kab uziać jaho i zawiaści nazad u Nazaret i hetym wyratawać ad praśledu faryzejaŭ.
22 Tut wystupajuć užo i knižniki, jakija pryjšli až z Jeruzalimu, kab śladzić za Jezusam, a tak-ža, kab panižać jaho ŭ wačach narodu.
27 Chrystus pakazwaje tut, što jon pieramoh djabła, bo wyhaniaje jaho, pustošyć jahony dom i jahonaje karaleŭstwa.
29 Hł. Mt. 12, 31.
30 Padajecca tut prykład hrachu prociŭ Ducha Światoha: faryzei i knižniki wiedali, što djabał djabła nie wyhaniaje, adnak-ža hawaryli hetak prociŭ usiakaj wačawidnaści i swajmu prakanańniu. Dyk hrech prociŭ Ducha Św. — heta świedamaje zapiarečańnie jasna paznanaj praŭdy.
31 Ab "bratoch" Chrystusa hł. Mat. 12. 12, 46. Dziela nataŭpu jany nie mahli ŭwajści ŭ dom, ale stajali na dware.
Raździeł 4 правіць
1 Iznoŭ pačaŭ nawučać kala mora. I sabrałasia da jaho wialikaja hramada, tak što ŭwajšoŭšy ŭ łodku, siadzieŭ na mory, a ŭsia hramada była na ziamli kala mora. 2 I nawučaŭ ich mnoha ŭ prypowieściach i kazaŭ im u swajej nawucy: 3 Słuchajcie! Woś wyjšaŭ siajbit siejać. 4 I kali jon siejaŭ, adno ŭpała kala darohi i prylacieli ptuški niabiesnyja i źjeli jaho. 5 A druhoje ŭpała na miesca kamianistaje, dzie nia mieła mnoha ziamli, i zaraz uzyjšło, bo ziamla była niahłybokaja; 6 i kali ŭzyjšło sonca, zawiała, i dziela taho što nia mieła korania, zsochła. 7 A inšaje ŭpała ŭ cierni, i ŭzyjšli cierni i zahłušyli jaho i nie dało płodu. 8 A inšaje ŭpała na dobruju ziamlu i dało płod, katory ŭzyjšoŭ i ros — i adno pryniasło tryccać, druhoje šeśćdziesiat, a inšaje sto 9 I kazaŭ: Chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.
10 I kali byŭ adzin, spytalisia ŭ jaho tyja dwanaccacioch, ŭto z im byli, ab prypowieści. 11 I kazaŭ im: Wam dadziena paznać tajnicu karaleŭstwa Božaha, a dla tych, katoryja ŭwonkach, usio adbywajecca ŭ prypowieściach, 12 kab "hledziačy hladzieli i nia bačyli, słuchajučy słuchali i nie razumieli; kab časam nie nawiarnulisia i nia byli im adpuščany hrachi" (Iz. 6, 9-10).
13 I skazaŭ im: Nie razumiejecie hetaj prypowieści? A jakža-ž wy zrazumiejecie ŭsie prypowieści? 14 Toj, chto sieje, słowa sieje. 15 A tyja, što kala darohi, dzie siejecca słowa, heta tyja, da katorych, jak pračujuć, zaraz prychodzić djabał i zabiraje słowa, jakoje było pasiejena ŭ sercach ich. 16 I taksama i tyja, katoryja na miescy kamianistym, jany jak pačujuć słowa, zaraz-ža z radaściaj pryjmajuć jaho, 17 ale, nia majučy korania ŭ sabie, jany jość časowyja, potym, jak padymiecca ŭciśnieńnie i praśled dziela słowa, zaraz horšacca. 18 I inšyja jość, katoryja siejucca ŭ cierniach, heta tyja, katoryja słuchajuć słowa, 19 ale turboty świetu i mana bahaćcia i inšyja pažadańni, uwajšoŭšy, hłušać słowa i stajecca biaz płodu. 20 A katoryja na dobraj ziamli pasiejany, heta tyja, katoryja słuchajuć słowa, i pryjmajuć, i prynosiać płod, adno tryccać, druhoje šeśćdziesiat, a inšaje sto.
21 I kazaŭ im: Ci-ž prynosiać świečku, kab pastawić jaje pad pasudzinu abo pad łožak? Ci-ž nie na toje, kab pastawić jaje na lichtar? 22 Bo niama ničoha skrytaha, što-b nia wyjawiłasia, i ničoha nia dziejecca tajnaha, ale kab wyjšła nawierch. 23 Kali chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.
24 I kazaŭ im: Hladziecie, čaho słuchajecie! Jakoju mierkaju wy admierycie, takoju i wam budzie admierana i budzie wam dadziena. 25 Bo chto maje, tamu budzie dadziena, a chto nia maje, u taho budzie adniata i toje, što jon maje.
26 I kazaŭ: Hetak jość z karaleŭstwam Božym, jak kali-b čaławiek ukinuŭ nasieńnie ŭ ziamlu, 27 jon i śpić i ŭstaje, unačy i ŭdzień, a nasieńnie ŭschodzić i raście, kali jon nia wiedaje. 28 Bo ziamla sama z siabie prynosić płod: spačatku ruń, potym kołas, potym poŭnaje ziernie ŭ kołasie. 29 A kali daśpieje płod, zaraz puščaje sierp, bo pryjšło žniwo.
30 I kazaŭ: Da čaho ŭpadobnim karaleŭstwa Božaje, abo da jakoje prypowieści pryraŭnajem jaho? 31 Jak harčyčnaje ziernie, katoraje, kali siejecca ŭ ziamlu, jość mienšaje za ŭsiakaje nasieńnie, jakoje jość na ziamli. 32 A kali pasiejecca, uzrastaje i robicca bolšym za ŭsie harodniny i puskaje wialikija haliny, tak što pad cieniem jaho mohuć žyć ptuški niabiesnyja.
33 I mnohimi takimi prypowieściami hawaryŭ da ich słowa, nakolki jany mahli słuchać, 34 a biaz prypowieści nie hawaryŭ da ich. Asobna-ž wučniam swaim wyjaśniaŭ usio.
35 I ŭ toj dzień, kali zrabiłasia pozna, skazaŭ im: Pierapływiem na toj bok. 36 I jany, adprwiŭšy narod uziali jaho, tak jak byŭ, u łodcy; i byli z im druhija łodki. 37 I ŭźniałasia wialikaja bura wietru i hnała chwali na łodku, tak što napaŭniałasia łodka. 38 A jon byŭ na zadzie łodki splučy na padušcy. I zbudzili jaho i kažuć jamu: Wučyciel, ci-ž tabie nia rupić, što my hiniem? 39 I ŭstaŭšy, pryhraziŭ wietru i skazaŭ moru: Maŭčy, ścichni! I pierastaŭ wiecier i zrabiłasia wialikaja cišynia. 40 I skazaŭ im: Čamu wy bajaźliwyja? I jašče nia majecie wiery? I źniaŭ ich wialiki strach i hawaryli adzin da druhoha: Chto-ž heta taki, što wiecier i mora słuchajuć jaho?
Tut hutarka ab "mory" (woziery) Halilejskim abo Henezaret.
2 "Katoryja ŭwonkach" h. zn. katoryja pa-za apostałami. Hutarka tut ab žydoŭstwie, jakoje astałosia daloka ad nawuki Chrystowaj. Dla jaho ŭsio ŭ prypowieściach, bo na bolej nie zasłužyli.
12 Hł. wyjaśnieńni Mt. 13, 15.
17 "Jany časowyja" h. zn. trywajuć u dobrym tolki da času. "Horšacca" — tut u značeńni adpadajuć.
21 Hetaj świečkaj tut jość nawuka ab karaleŭstwie Božym, wyłažanaja ŭ prypowieści ab siajbicie.
22 Prynamsia pa śmierci, u zahrobnym žyćci, usio tajomnaje wyjawicca.
24 Chto słuchaje i starajecca zrazumieć Božuju nawuku, toj dachodzić da wialikich łaskaŭ u Boha i Boh jamu jašče z dabraty swajej daje bolej, čym jon staraŭsia.
25 Hł. Mt. 13, 12.
29 U hetaj prypowieści Jezus rysuje pačatak, uzrost i padziei swajho Kaścioła, katory nie adrazu źjaŭlajecca, ale raście, tak jak ziernie, siłaj mocy Božaj.
32 Hł. Mt. 13, 32.
34 Ab inšych sprawach Chrystus hawaryŭ adkryta, nia ŭžywajučy prypowieści, ale ab karaleŭstwie Božym hawaryŭ u prypowieściach, kab pamału pryhatawać žydoŭ da zrazumieńnia hetaha, jakoje jany razumieli ŭ sensie narodna-palityčnym, a nie duchowym.
38 Łodki daŭniej, taksama jak i ciapier, mieli časam ławački z paduškami dla lepšych haściej.
Raździeł 5 правіць
1 I prybyli na druhi bok mora ŭ krainu Herazenaŭ. 2 I kali jon wychodziŭ z łodki, zaraz-ža jaho pieraniaŭ čaławiek z hraboŭ, katory mieŭ niačystaha ducha. 3 Jon mieŭ pamieškańnie u hraboch i ŭžo ani łancuhami nichto nia moh jaho źwiazać, 4 bo časta budučy źwiazany putami i łancuhami, rwaŭ łancuhi i raźbiwaŭ puty i nichto nia moh supakoić jaho. 5 I zaŭsiody ŭdzień i ŭnačy byŭ u hraboch i horach, kryčačy i bjučy siabie kamieńniami. 6 Uhledzieŭšy-ž Jezusa zdalok, prybieh, pakłaniŭsia jamu, 7 i kryčačy wialikim hołasam, skazaŭ: Što da tabie da mianie Jezusie, Synie Boha Najwyšejšaha? Zaprysiahaju ciabie Boham, kab ty mianie nia mučyŭ. 8 Bo jon jamu kazaŭ: Wyjdzi, duchu niačysty, z čaławieka. 9 I pytaŭsia ŭ jaho: Jak twajo imia? I skazaŭ jamu: Majo imia Lehijon, bo nas mnoha. 10 I wielmi prasiŭ, kab ich nie wyhaniaŭ z krainy. 11 A była tam kala hary pasučysia wialikaja stada świniej. 12 I prasili taho duchi, kažučy: Puści nas u świńni, kab my ŭ ich ŭwajšli. 13 I Jezus zaraz-ža dazwoliŭ im. I wyjšaŭšy niačystyja duchi ŭwajšli u świńni i stada z wialikim razhonam kinułasia z krucizny ŭ mora, kala dźwiuch tysiač, i patanuli ŭ mory. 14 A tyja, što paświli ich, uciakli i dali znać u horad i pa paloch. I wyjšli, kab pahladzieć, što stałasia. 15 I pryjšli da Jezusa i ŭbačyli henaha, što byŭ apanawany djabłam, siadziačaha, adzietaha i pry zdarowym rozumie — i spałochalisia. 16 A tyja, što bačyli, raskazali im, jak stałasia z tym, što mieŭ djabelstwa, i ab świńniach. 17 I pačali prasić jaho, kab adyjšoŭ z ich hranic.
18 Kali-ž uwachodziŭ u łodku, pačaŭ jaho prasić toj, što byŭ apanawany djabłam, kab być pry im. 19 I nie dapuściŭ jaho, ale skazaŭ jamu: Idzi ŭ swoj dom, da swaich i pawiedami ich, jakija wialikija rečy tabie ŭčyniŭ Pan i zžaliŭsia nad taboju. 20 I pajšoŭ, i pačaŭ abwiaščać u Dekapoli, jakija wialikija rečy ŭčyniŭ jamu Jezus — i ŭsie dziwilisia.
21 A kali Jezus pierapłyŭ na łodcy iznoŭ na druhi bierah, zyjšłasia da jaho wialikaja hramada; i byŭ jon kala mora. 22 I pryjšoŭ adzin z staršych nad bažnicaj, na imia Jair i, ubačyŭšy jaho, upaŭ da jahonych noh, 23 i wielmi prasiŭ jaho, kažučy: što dačka maja kanaje, pryjdzi, uzłažy ruku na jaje, kab azdarawieła i žyła. 24 I pajšoŭ z im. I išła za im wialikaja hramada i cisnuli jaho.
25 A žančyna, katoraja dwanaccać hadoŭ mieła cieč krywi 26 i šmat pieraciarpieła ad mnohich dachtaroŭ i ŭsio swajo wydała i ničoha jejo nie pamahło, ale miełasia jašče horaj, 27 kali pačuła ab Jezusie, padyjšła ŭ hramadzie zzadu i dakranułasia da adziežy jahonaj; 28 bo kazała: što kali tolki da adziežy jahonaj dakranusia, budu zdarowa. 29 I zaraz-ža wysachła ŭ jaje žarało krywi i pačuła na ciele, što azdarawieła ad chwaroby. 30 I zaraz-ža Jezus, paznaŭšy ŭ sabie moc, jakaja z jaho wyjšła, źwiarnuŭšysia da narodu, skazaŭ: Chto dakranuŭsia da majej adziežy? 31 I kazali jamu jahonyja wučni: Widziš hramadu, jakaja ciśnie ciabie i kažaš: "Chto da mianie dakranuŭsia?" 32 I pahladzieŭ nawakoł, kab pabačyć tuju, što heta zrabiła. 33 Žančyna-ž, spałochaŭšysia i dryžačy, wiedajučy, što z jeju stałasia, pryjšła i ŭpała pierad im i skazała ŭsiu praŭdu. 34 Jon-ža skazaŭ jej: Dačka, wiera twaja azdarawiła ciabie, idzi ŭ supakoi i budź zdarowa ad chwaroby twajej.
35 Kali jon jašče hawaryŭ, pryjšli ad staršaha nad bažnicaj, kažučy: Što dačka twaja pamiarła, našto jašče turbuješ Wučyciela? 36 Jezus-ža, pačuŭšy słowa, jakoje było skazana, pramowiŭ da staršaha nad bažnicaj: Nia bojsia, tolki wier. 37 I nie dapuściŭ nikoha iści z saboju, aproč Piatra, Jakuba i Jana, Jakubawaha brata. 38 I pryjšli ŭ dom staršaha nad bažnicaj. I ŭbačyŭ trywohu, i płačučych i hałosiačych mocna. 39 I ŭwajšoŭšy, skazaŭ im: Čaho trywožyciesia i płačacie? Dziaŭčyna nie ŭmiarła, ale śpić. 40 I naśmiachalisia z jaho. Jon-ža, wyprawiŭšy ŭsich, uziaŭ baćku i matku dziaŭčyny, i tych, što z im byli, i ŭwajšoŭ, dzie lažała dziaŭčyna. 41 I ŭziaŭšy ruku dziaŭčyny, skazaŭ jej: Talita kumi, što značyć: Dziaŭčyna — tabie kažu — ustań. 42 I zaraz-ža dziaŭčyna ŭstała i chadziła, a było jej dwanaccać hadoŭ. I astaŭpianieli z wialikaha dziwa. 43 I zahadaŭ im mocna, kab nichto nia wiedaŭ ab hetym; i skazaŭ dać joj jeści.
2 Marak (5, 1 — 20) i Łukaš (8, 26 — 39) raskazwajuć ab adnym, apanawanym praz djabła, a Mateuš (8, 28 — 34) ab dwuch. U sapraŭdnaści było ich dwuch, ale tolki adzin potym chacieŭ dałučycca da Jezusa.
12 — 13 Hł. wyjaśnieńni Mt. 8, 34.
29 "Wysachła ŭ jaje žarało krywi" — h. zn. zahaiłasia rana, adkul išła kroŭ.
30 Jezus stawić hetaje pytańnie, kab pakazać pierad ludźmi wieru hetaj žančyny.
39 Hł. Mt. 9, 24.
43 Jezus nie chacieŭ, kab razhłašali hety cud, bo ŭskrasieńnie ŭmierłych u wialikaj kolkaści nia było metaj prychodu Jezusa na hety świet. Nie chacieŭ tak-ža Jezus dražnić swaich worahaŭ. Uziaŭ adnak z saboju troch swaich wučniaŭ, kab praz ich pierakazać hety cud nastupnym pakaleńniam.
Raździeł 6 правіць
1 I wyjšaŭšy adtul, pajšoŭ u swaju baćkaŭščynu, i išli za im jahonyja wučni. 2 I kali nastała subota, pačaŭ wučyć u bažnicy, mnohija-ž, słuchajučy, dziwilisia z jahonaj nawki, kažučy: Adkul u jaho ŭsio hetaje? I što heta za mudraść, jakaja jamu dadziena, i takija cudy, jakija dziejucca praz jahony ruki? 3 Ciž jon nie ramieśnik, syn Maryi, brat Jakuba, i Jazepa, i Judy, i Symona? Ci-ž nia tut miž nami i siostry jahonyja? I horšylisia z jaho. 4 I kazaŭ im Jezus: Što prarok nia bywaje biez pašany, aprača ŭ baćkaŭščynie swajej, i ŭdomie swaim, i ŭ radni swajej. 5 I nia moh tam učynić niwodnaha cudu, tolki azdarawiŭ niekalkich chworych, uzłažyŭšy ruki. 6 I dziwiŭsia z niedawierstwa ich. I chadziŭ nawakoł pa siołach, nawučajučy.
7 I paklikaŭ dwanaccacioch i pačaŭ ich razsyłać pa dwuch i daŭ im uładu nad niačystymi duchami. 8 I zahadaŭ im, kab ničoha nie brali ŭ darohu, aprača tolki kija: ani torby, ani chleba, ani hrošaj u pajasie, 9 ale kab byli abuŭšysia ŭ sandały, i kab nie adziawalisia ŭ dźwie wopratki. 10 I kazaŭ im: Dzie-kolečy ŭwojdziecie ŭ dom, tam astawajciesia, pakul nia wyjdziacie adtul. 11 I katoryja-b was nie pryniali, i nia słuchali was, wy, wychodziačy adtul, abtrasiecie pył z wašych noh na paświedčańnie im. 12 I wyjšaŭšy, abwiaščali, kab pakutawali; 13 i wyhaniali mnoha djabłaŭ, i mnohich chworych pamazwali aliwaju i azdaraŭlali.
14 I pačuŭ karol Herad — bo imia jahonaje stałasia wiedamaje — i kazaŭ: Što Jan Chryściciel ustaŭ z umierłych i dziela hetaha ŭ im dziejucca cudy. 15 Druhija-ž kazali: Što heta Haljaš. A inšyja kazali: Što heta prarok, jak-by adzin z prarokaŭ. 16 Herad, pačuŭšy ab hetym, skazaŭ: Heta Jan, katoramu ja adsiek haławu, jon ustaŭ z umierłych.
17 Bo hety Herad pasłaŭ i ŭziaŭ Jana i źwiazaŭ jaho ŭ wastrozie dziela Heradyjady, žonki swajho brata Filipa, tamu što byŭ uziaŭšy jaje za žonku. 18 Bo Jan kazaŭ Heradu: Nia možna tabie mieć žonku brata twajho. 19 A Heradyjada rabiła podstupy prociŭ jaho i chacieła jaho zabić, ale nie mahła, 20 bo Herad bajaŭsia Jana, znajučy jaho, jak čaławieka sprawiadliwaha i światoha, i ściaroh jaho, dyj słuchajučy jaho, šmat rabiŭ, i achwotna słuchaŭ jaho.
21 I kali nadaryŭsia adpawiedny dzień, Herad z pryčyny swaich naradzin sprawiŭ bankiet wialmožam, tysiačnikam i panom Halilei. 22 I kali ŭwajšła dačka henaj Heradyjady i tancawała, i spadabałasia Heradu i tym, što razam siadzieli, karol skazaŭ dziaŭčynie: Prasi ŭ mianie čaho chočaš, i dam tabie. 23 I prysiahnuŭ jej: Što čaho-tolki paprosiš, dam tabie, choć-by paławinu karaleŭstwa majho. 24 Taja, wyjšaŭšy, skazała matcy swajej: Čaho mnie prasić? A jana skazała: Haławu Jana Chryściciela. 25 I kali zaraz-ža ŭwajšła z paśpiecham da karala, prasiła, kažučy: Chaču, kab ty mnie zaraz daŭ na talercy haławu Jana Chryściciela. 29 I zasmuciŭsia karol; dziela prysiahi i dziela tych, što razam siadzieli, nie chacieŭ jaje zasmucić, 27 ale pasłaŭšy kata, zahadaŭ pryniaści haławu jaho na talercy. 28 I ściaŭ jaho ŭ wastrozie, i prynios haławu jaho na talercy, i addaŭ jaje dziaŭčynie, a dziaŭčyna addała swajej matcy. 29 Pačuŭšy ab hetym, wučni jahony pryjšli i ŭziali cieła jahona i pałažyli jaho ŭ hrobie.
30 I apostały, zyjšoŭšysia da Jezusa, raskazali jamu ŭsio, što jany rabili i čaho nawučali. 31 I skazaŭ im: idziecie asobna ŭ pustynnaje miesca i adpačyńcie krychu. Bo mnoha było, što prychodzili i adychodzili, i nia mieli času źjeści. 32 I ŭwajšoŭšy ŭ łodku, adpłyli asobna ŭ pustynnaje miesca. 33 I bačyli ich adpływajučych i paznali mnohija, i źbiehlisia tudy piechatoju z usich haradoŭ i apiaredzili ich. 34 I wyjšaŭšy, Jezus ubačyŭ wialikuju hramadu i zžaliŭsia nad imi, bo byli jak awiečki, nia majučyja pastyra. I pačaŭ ich nawučać mnohaha.
35 I kali była ŭžo poznaja hadzina, padyjšli wučni jahony, kažučy: Pustynnaje heta miesca i čas užo schodzić, 36 puści ich, kab pajšoŭšy ŭ najbližejšyja sialiby i wioski, kupili sabie ježy, kab źjeści. 37 I adkazwajučy, skazaŭ im: Dajcie wy im jeści. I skazali jamu: Pajšoŭšy kupim za dźwieście dynaraŭ chleba i damo im jeści. 38 I skazaŭ im: Skolki majecie chlaboŭ? Idziecie i pahladziecie. I kali dawiedalisia, skazali: Piać i dźwie ryby. 39 I zahadaŭ im, kab razsadzili ŭsich hramadami na zialonaj trawie. 40 I pasieli radami pa sto i pa piaćdziesiat. 41 I ŭziaŭšy piać chlaboŭ i dźwie ryby, uzhlanuŭšy ŭ nieba, bahasławiŭ i łamaŭ chlaby i dawaŭ wučniam swaim, kab kłali pierad imi; i dźwie ryby padzialiŭ usim. 42 I jeli ŭsie i najelisia. 43 I nabrali, što astałosia ad kuskoŭ i ad ryb dwanaccać poŭnych kašoŭ. 44 A tych, što jeli, było piać tysiač mužčyn.
45 I zaraz prymusiŭ wučniaŭ swaich uwajści ŭ łodku, kab papłyć pierad im na toj bierah da Betsajdy, pakul jon adprawić narod. 46 I kali adprawiŭ ich, pajšoŭ na haru malicca. 47 I kali było pozna, była łodka pasiaredzinie mora, a jon adzin na ziamli. 48 I bačačy ich, jak jany pracawali wiosłami, (bo byŭ im praciŭny wiecier), kala čaćwiertaj načnoj warty pryjšrŭ da ich, idučy pa mory — i chacieŭ ich minuć. 49 Jany-ž, jak ubačyli jaho idučaha pa mory, dumali, što heta zdań, i zakryčali. 50 Bo ŭsie bačyli jaho i strywožylisia. I zaraz-ža zahawaryŭ da ich i skazaŭ im: Budźcie adwažny, heta ja, nia bojciesia. 51 I ŭwajšoŭ da ich u łodku, i pierastaŭ wiecier. I jašče bolej dziwilisia ŭ sabie, 52 bo nie zarzumieli ab chlaboch, zatym što serca ich było zakamianiełaje.
53 I kali pierapłyli, prybyli ŭ ziamlu Henezareckuju i prystali da bierahu. 54 Kali-ž wyjšli z łodki, zaraz-ža paznali jaho; 55 i abiahajučy ŭsiu tuju krainu, pačali znosić na łožach tych, što drenna mielisia, tudy, dzie čuli, što jon jość. 56 I kudy-tolki ŭwachodziŭ, u sioły, ci ŭ miastečki, ci ŭ harady, kłali chworych na wulicach i prasili jaho, kab dakranucca choć kraju adziežy jahonaj. I skolki dakranułasia da jaho, byli zdarowy.
1 "U swaju baćkaŭščynu" — h. zn. u Nazaret.
3 Hł. Mt. 13, 56.
5 "Nia moh" — heta značyć nie znajšoŭ tam patrebnych warunkaŭ u ludziej, a pierš za ŭsio wiery.
8 Kij na ŭschodzie jość zaŭsiodnym tawaryšam u padarožy. Biaz kija ŭ daŭžejšuju darohu tam nia wychodziać.
9 Sandały byli abutkam ludziej niebahatych.
11 Što łaskaj Boha i nawukaj jaho ŭzhardzili.
20 Herad, budučy słabawolnym, sam ad siabie nie chacieŭ ničoha drennaha zrabić Janu Chryścicielu, a nawat jaho pawažaŭ.
26 Hł. Mt. 14, 9.
33 Paznali pa kirunku łodki, kudy Jezus papłyŭ. Pa sušy mahli skarej dajści — "apiaredzić", kali na woziery byŭ praciŭny wiecier.
37 Chrystus choča wyprabawać wieru apostałaŭ. 200 dynaraŭ — heta kala 400 zł.
48 "Kala čaćwiertaj načnoj warty" — h. zn. kala čaćwiertaj hadziny naranicy. Hł. Mt. 14, 25.
52 Apostały nie zarzumieli cudoŭnaha razmnažeńnia chleba, jak pryhatawańnia da ŭstanaŭleńnia św. Eŭcharystyi. Jany choć i hladzieli na cudy, ale nie razumieli ich značeńnia.
Raździeł 7 правіць
1 I zyjšlisia da jaho faryzei i niekatoryja z knižnikaŭ, što pryjšli z Jeruzalimu. 2 I kali ŭhledzieli, što niekatryja z jahonych wučniaŭ jadziać chleb zwyčajnymi, heta značyć, niamytymi rukami, zhanili. 3 Bo faryzei i ŭsie žydy, kali časta nie pamyjuć ruk, nie jadziać, trymajučysia ŭstanowy staršych. 4 I z rynku, kali nie pamyjucca, nie jadziać; i šmat čaho inšaha jość, što im pieradadziena, kab trymacca: abmywańnie kubkaŭ, i zbankoŭ, i miadzianaj pasudy, i łožkaŭ. 5 I pytalisia ŭ jaho faryzei i knižniki: Čamu wučni twaje nie pastupajuć pawodle ŭstanowy staršych, ale zwyčajnymi rukami jadziać chleb? 6 A jon, adkazwajučy, skazaŭ im: Dobra praročyŭ ab was, krywadušnych, Izaij (29, 13), jak napisana jość: "Hety narod pawažaje mianie wusnami, ale serca ich daloka ad mianie; 7 ale darma jany pakłaniajucca mnie, wučačy nawuk i prykazańniaŭ čaławiečych". 8 Bo wy, pakidajučy prykazańnie Božaje, trymajeciesia ŭstanowy čaławiečaj, abmywańnia zbankoŭ i kubkaŭ, i robicie šmat čaho inšaha, padobnaha da hetaha. 9 I kazaŭ im: Dobra wy kasujecie prykazańnie Božaje, kab zachawać wašuju ŭstanowu! 10 Bo Majsiej skazaŭ: "Pawažaj baćku twajho i matku twaju" i "Chto-b naruhaŭsia baćku abo matcy, niachaj śmierciaj pamre". 11 A wy kažacie: Kali-b čaławiek skazaŭ baćku abo matcy: "Korban (heta značyć achwiara) jość toje, što tabie ad mianie naležycca" — 12 i ŭžo nie dapuskajecie tamu što-kolečy rabić dla swajho baćki abo matki, 13 kasujučy słowa Božaje praz wašuju ŭstanowu, jakuju wy ŭstanawili. I šmat padobnaha da hetaha wy robicie.
14 I paklikaŭšy iznoŭ hramadu, kazaŭ im: Pasłuchajcie mianie ŭsie i zrazumiejcie. 15 Niama ničoha zwonku čaławieka, što-b uwachodziačy ŭ jaho, mahło jaho zrabić niačystym; ale toje, što z čaławieka wychodzić, heta jość, što robić čaławieka niačystym. 16 Kali chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.
17 I kali ad hramady ŭwajšoŭ u dom, pytalisia ŭ jaho wučni jahony ab prypowieści. 18 I skazaŭ im: Tak i wy niearzumnyja? Ci-ž nie razumiejecie, što ŭsio ŭwachodziačaje ŭ čaławieka zwonku, nia moža jaho zrabić niačystym? 19 Bo nie ŭwachodzić u jahonaje serca, ale idzie ŭ žywot i wychodzić won, ačyščajučy ŭsiakuju ježu. 20 I kazaŭ, što toje, što z čaławieka wychodzić, toje robić čaławieka niačystym. 21 Bo z nutra, z čaławiečaha sercy wychodziać błahija dumki, čužałostwy, raspusta, zabojstwy, 22 zładziejstwy, prahawitaści, złości, zdrada, biazstydnaści, złoje oka, bluźnierstwa, hordaść, durnota. 23 Usio hetaje błahoje z nutra wychodzić i robić čaławieka niačystym.
24 I ŭstaŭšy, pajšoŭ adtul u hranicy Tyru i Sydonu. I ŭwajšoŭšy ŭ dom, chacieŭ, kab nichto nia wiedaŭ, dy nia moh utaicca. 25 Bo zaraz-ža žančyna, jakoje dačka mieła niačystaha ducha, jak tolki pačuła ab im, pryjšła i ŭpała da jahonych noh, 26 bo była jana žančyna pahanskaja, radam Syrafenikijanka, i prasiła jaho, kab wyhnaŭ djabła z dački jaje. 27 Jon skazaŭ jej: Daj pierš najeścisia dzieciam, bo nia dobra brać chleb dziaciej i kidać sabakam. 28 A jana adkazała i skazała jamu: Tak, Panie, ale-ž i ščaniaty jaduć pad stałom kroški ad dziaciej. 29 I skazaŭ jej: Dziela hetych słoŭ idzi, wyjšaŭ djabał z twajej dački. 30 I kali jana pryjšła ŭ swoj dom, znajšła dziaŭčynu lažačuju na łožku i što djabał wyjšaŭ.
31 I wyjšaŭšy iznoŭ z hranic Tyru, pryjšoŭ praz Sydon da Halilejskaha mora pasiarod hranicaŭ Dekapolskich. 32 I prywiali da jaho hłuchoha i niamoha, i prasili jaho, kab uzłažyŭ na jaho ruku. 33 I ŭziaŭšy jaho na bok ad hramady, uzłažyŭ palcy swaje ŭ jahonyja wusny i, plunuŭšy, dakranuŭsia da jazyka jaho, 34 i ŭzhlanuŭšy ŭ nieba, uzdychnuŭ i skazaŭ jamu: Effeta, što značyć: adčynisia. 35 I zaraz-ža adčynilisia wušy jahony, i raźwiazałasia wiaź jazyka jahonaha i hawaryŭ dobra. 36 I zahadaŭ im, kab nikomu nie kazali. Ale čym bolej jon im zahadywaŭ, tym bolej sławili 37 i tym bolej dziwilisia, kažučy: Dobra ŭsio zrabiŭ: i hłuchichi zrabiŭ, što čujuć, i niamych, što haworać.
2 Hł. Mt. 15, 2. Žydy pierad jadoju rabili rytualnaje abmywańnie, čaho nie rabili wučni Chrystowy.
4 "Wiarnuŭšysia z rynku", žydy biez rytualnaha abmyćcia nia jeli.
9 "Dobra kasujecie" tut u značeńni "dobra abminajecie", "dobra znosicie". Hł. Mt. 15, 3.
22 "Złoje woka" tut aznačaje zawidnaść; "nierazumnaść" aznačaje biazbožnuju durnatu, jakoju aznačali ŭ St. Zakonie ludziej sapsutych, jakija žywuć biaz Boha ŭ sercy.
24 Chrystus pajšoŭ tudy nia dziela abwiaščańnia słowa Božaha i zatym nie chacieŭ wyjaŭlacca, ale sława ab im užo pryjšła i tudy.
27 Jezus nie adkidaje całkom jaje prośby, ale tolki adznačaje, što treba dać najeścisia śpiarša dzieciam h. zn. žydom, a potym užo pahanam. Hł. Mt. 15, 24 — 26.
33 Uziaŭ jaho na bok ad hramady musić dziela taho, kab nia było lišniaha rozhałasu. Tak Jezus rabiŭ i ŭ inšych wypadkach. (Hł. Mk. 5, 27; 8, 23).
34 Hetyja znaki mieli prabudzić i pawialičyć wieru ŭ taho čaławieka. I ciapier pry chroście światar wyhawarwaje hetyja słowy Chrystusa "Effeta".
Raździeł 8 правіць
1 U tyja dni iznoŭ, jak była wialikaja hramada, i nia mieli čaho jeści, paklikaŭšy wučniaŭ swaich, skazaŭ im: 2 Škada mnie hramady, bo woś užo try dni trywajuć pry mnie i nie majuć čaho jeści. 3 I kali pušču ich hałodnych damoŭ, asłabiejuć u darozie, bo niekatoryja z ich zdaloku pryjšli. 4 I adkazali jamu jahonyja wučni: Skul moh-by chto nakarmić ich chlebam tut u pustyni? 5 I spytaŭsia ŭ ich: Kolki chlaboŭ majecie? Jany skazali: Siem. 6 I zahadaŭ hramadzie pasieści na ziamli. I ŭziaŭšy siem chlaboŭ, učyniŭšy padziaku, łamaŭ, i dawaŭ wučniam swaim, kab razdawali, i razdawali hramadzie. 7 I mieli niekalki rybak, i ich bahasławiŭ i zahadaŭ razdać. 8 I jeli, i najelisia, i nabrali, što astałosia z kawałkaŭ, siem kašoŭ. 9 A tych, što jeli, było kala čatyroch tysiač. I adpuściŭ ich.
10 I zaraz uwajšoŭšy ŭ łodku sa swaimi wučniami, prybyŭ u starony Dalmanuckija. 11 I wyjšli faryzei i pačali z im spračacca, damahajučysia ad jaho znaku z nieba, spakušajučy jaho. 12 I ŭzdychnuŭšy ŭ dušy, skazaŭ: Našto hety rod damahajecca znaku? Sapraŭdy kažu wam, nia budzie dadzieny znak hetamu rodu.
13 I adprawiŭšy ich, uwajšoŭ iznoŭ u łodku i pałyŭ na druhi bok. 14 I zabylisia ŭziać chleba, i nia mieli z saboj u łodcy, aprača adnej bułki chleba. 15 I zahadaŭ im, kažučy: Hladziecie dy ścieražeciesia kiśli faryzejaŭ i kiśli Herada. 16 I razwažali pamiž saboju, kažučy: Što nia majem chleba. 17 Paznaŭšy hetaje, Jezus skazaŭ im: Što wy dumajecie, što chleba nia majecie? Ci-ž jašče nia wiedajecie i nie razumiejecie? Ci jašče majecie zakamianiełaje serca wašaje? 18 Majučy wočy, nia bačycie i majučy wušy, nia čujecie? I nia pomniecie, 19 kali ja piać chlaboŭ pałamaŭ na piać tysiačaŭ, kolki wy poŭnych kašoŭ nabrali kawałkaŭ? Kažuć jamu: Dwanaccać. 20 A kali siem chlaboŭ na čatary tysiačy, kolki kašoŭ kawałkaŭ wy nabrali? I kažuć jamu: Siem. 21 I skazaŭ im: Jakža-ž jašče nie razumiejecie?
22 I pryjšli ŭ Betsajdu. I prywiali da jaho ślapoha i prasili jaho, kab dakranuŭsia da jaho. 23 I ŭziaŭšy za ruku ślapoha, wywieŭ jaho za siało i, plunuŭšy na wočy jahonyja, uzłažyŭšy swaje ruki, pytaŭsia ŭ jaho, ci što bačyć? 24 A jon, hledziačy, skazaŭ: Baču ludziej, što jak drewy chodziać. 25 Potym iznoŭ uzłažyŭ ruki na wočy jahony i jon pačaŭ widzieć. I azdaroŭleny byŭ tak, što bačyŭ usio jasna. 26 I pasłaŭ jaho ŭ jahony dom, kažučy: Idzi ŭ dom twoj, i kali ŭwojdzieš u siało, nikomu nie kažy.
27 I pajšoŭ Jezus i wučni jahony ŭ sioły Cezarei Filipawaj. I ŭ darozie pytaŭsia ŭ swaich wučniaŭ, kažučy im: Za kaho mianie majuć ludzi? 28 Jany adkazali jamu, kažučy: Za Jana Chryściciela, druhija za Haljaša, a inšyja jak za adnaho z prarokaŭ. 29 Tady skazaŭ im: A wy za kaho mianie majecie? Adkazwajučy Piotr skazaŭ jamu: Ty jość Chrystus. 30 I pryhraziŭ im, kab nikomu nie kazali ab im.
31 I pačaŭ ich nawučać, što treba, kab Syn čaławiečy mnoha ciarpieŭ i byŭ adkinuty staršymi i knižnikami i archiświatarami i knižnikami i byŭ zabity i paśla troch dzion uwaskresnuŭ. 32 I hawaryŭ słowa adkryta. I ŭziaŭšy jaho Piotr, pačaŭ dakarać jamu. 33 A jon abiarnuŭšysia i bačačy wučniaŭ swaich, pryhraziŭ Piatru, kažučy: Adyjdzi ad mianie, šatanie, bo nie razumieješ, što jość Božaje, ale što čaławiečaje.
34 I paklikaŭšy hramadu, razam z swaimi wučniami, skazaŭ im: Kali chto choča iści za mnoju, niachaj adračecc ad samoha siabie, i niachaj woźmie kryž swoj i idzie za mnoju. 35 Bo chto-b chacieŭ źbierahčy žyćcio swajo, zahubić jaho, a chto-ju zahubiŭ žyćcio swajo dziela mianie i ewanelii, źbieraže jaho. 36 Bo jakaja karyść čaławieku, kali-b jon uwieś świet zdabyŭ, a dušy swajej paškodziŭ? 37 Abo što daść čaławiek uzamien za dušu swaju? 38 Bo chto-b paŭstydaŭsia i słoŭ maich pamiž hetym raspusnym i hrešnym narodam, paŭstydajecca jaho i Syn čaławiečy, kali pryjdzie ŭ sławie Ajca swajho z aniełami swaimi. 39 I kazaŭ im: Sapraŭdy kažu wam, što jość niekatoryja z tych, što tut stajać, jakija nie spaznajuć śmierci, pakul nia ŭbačać karaleŭstwa Božaha, prychodziačaha ŭ mocy.
12 "Rod" aznačaje tut faryzejaŭ.
15 Kiśla faryzejaŭ — heta ich krywadušnaja i niezdarowaja dla dušy nawuka, a kiśla Herada — heta duch hetaha świetu, jaki zahadywaje być pyšnym, karystalubiwym, srohim i niamiłasernym.
23 I tut Jezus wywodzić ślapoha za siało, bo nia choča rozhałasu. Jezus čyniŭ cudy nia dziela swajej sławy, ale kab prabudzić u ludziach wieru, a chworym akazać pomač.
30 Hł. Mt. 16, 20. 32 Hł. Mt. 16, 22 — 23.
34 Kryž h. zn. usie ciarpieńni, jakija Boh zsyłaje na čaławieka.
39 Hł. Mt. 16, 28.
Raździeł 9 правіць
1 I paśla šaści dzion uziaŭ Jezus Piatra, i Jakuba, i Jana i zawioŭ ich adnych na wysokuju haru asobna. I pieramianiŭsia pierad imi. 2 I zrabiłasia adzieža jahonaja jasnaja i wielmi biełaja, jak śnieh, jakoje bialilnik na ziamli nia moža wybialić. 3 I źjawiŭsia im Haljaš z Majsiejem, i hawaryli z Jezusam. 4 I azwaŭšysia Piotr skazaŭ Jezusu: Wučyciel, dobra nam tut być, i zrabiem try pałatki: tabie adnu, i Majsieju adnu, i Haljašu adnu. 5 Bo jon nia wiedaŭ, što hawaryŭ, tamu što byli pierapužaŭšysia sa strachu. 6 I paŭstaŭ wobłak, katory ich achinuŭ, i wyjšaŭ hołas z wobłaka, kažučy: Heta Syn moj najmilejšy, jaho słuchajcie. 7 I zaraz, ahlanuŭšysia kruhom, nikoha bolš nia ŭbačyli, aproč tolki Jezusa z saboju. 8 I kali jany zychodzili z hary, zahadaŭ im, kab nikomu nie raskazwali, što jany bačyli, až pakul Syn čaławiečy nie ŭwaskreśnie z umierłych. 9 I zatrymali słowa pry sabie, pytajučysia pamiž saboju, što značyć: "Kali ŭwaskreśnie z umierłych". 10 I pytalisia ŭ jaho, kažučy: Dyk što-ž faryzei i knižniki kažuć, što pierš pawinien pryjści Haljaš? 11 Jon adkazwajučy, skazaŭ im: Haljaš, pryjšoŭšy pierš, naładzić usio; a jak-ža napisana jość ab Synie čaławiečym, kab mnoha pieraciarpieŭ i byŭ uzhardžany? 12 Ale kažu wam, što pryjšoŭ i Haljaš, i zrabili jamu, što chacieli, tak jak napisana ab im.
13 I pryjšoŭšy da wučniaŭ swaich, ubačyŭ wialikuju hramadu kala ich i knižnikaŭ, sporačych z imi. 14 I zaraz uwieś narod, uhledzieŭšy Jezusa, ździwiŭsia, i spužalisia, i prybiehšy, witali jaho. 15 I spytaŭsia ŭ ich: Ab čym wy pamiž saboju sporycie? 16 I adkazwajučy adzin z hramady skazaŭ: Wučyciel, ja prywioŭ da ciabie majho syna, jaki maje niamoha ducha, 17 katory dzie nia schopić jaho, bje jaho ab ziamlu, i pienicca, i skryhoča zubami, i sochnie. I ja kazaŭ twaim wučniam, kab wyhnali jaho, i nie mahli. 18 Jon, adkazwajučy im, skazaŭ: O narodzie niawierny, dakul-ža ja budu ŭ was? Dakul budu was ciarpieć? Prywiadziecie jaho da mianie.
19 I prywiali jaho. I kali ŭbačyŭ jaho, zaraz-ža duch zatros jaho i ŭpaŭšy na ziamlu, kačaŭsia, paniačysia. 20 I spytaŭsia ŭ jahonaha baćki: Skolki času, jak heta z im zdaryłasia? A jon skazaŭ: Ad dziacinstwa, 21 i časta kidaŭ jaho ŭ wahoń i ŭ wadu, kab jaho zahubić; ale kali što možaš, pamažy nam, zžaliŭšysia nad nami. 22 Jezus-ža skazaŭ jamu: Kali možaš wieryć usio mahčyma dla wieručaha. 23 I zaraz uskryknuŭšy baćka chłopca skazaŭ sa slaźmi: Wieru, Panie, pamažy majej niawiery! 24 I kali ŭbačyŭ Jezus hramadu, što źbiahłasia, pryhraziŭ niačystamu duchu, kažučy jamu: Hłuchi i niamy duchu, ja zahadywaju tabie, wyjdzi z jaho i bolš nie ŭwachodź u jaho! 25 I zakryčaŭšy i mocna jaho strasanuŭšy, wyjšaŭ z jaho; i zrabiŭsia jak niežywy, tak što mnohija hawaryli: Što pamior. 26 Jezus-ža, uziaŭšy jaho za ruku, padniaŭ jaho, i jon ustaŭ. 27 I kali ŭwajšoŭ u dom, wučni jahony pytalisia ŭ jaho asobna: Čamu my nie mahli wyhnać jaho? 28 I skazaŭ im: Hety rod nijak nia moža wyjści, adno tolki praz malitwu i post.
29 I wyjšaŭšy adtul, prachodzili praz Halileju, i nie chacieŭ, kab chto wiedaŭ. 30 A nawučaŭ wučniaŭ swaich i kazaŭ im: Što Syn čaławiečy budzie wydany ŭ ruki ludziej, i zabjuć jaho, i zabity na treci dzień uwaskreśnie. 31 Ale jany nie razumieli słowa i bajalisia ŭ jaho pytacca.
32 I pryjšli ŭ Kaparnaum. Kali jany byli ŭ domie, spytaŭsia ŭ ich: Ab čym wy ŭ darozie hawaryli? 33 Ale jany maŭčali, bo ŭ darozie jany pamiž saboju spračalisia, chto z ich bolšy? 34 I sieŭšy paklikaŭ dwanaccacioch i skazaŭ im: Kali chto chočy być pieršym, budzie z usich apošnim i słuhoju ŭsich.35 I ŭziaŭšy dzicia, pastawiŭ jaho pasiarod ich i abniaŭšy jaho, skazaŭ im: 36 Chto pryjmie adnaho z hetakich dziaciej u imia majo, nie mianie pryjmaje, ale taho, chto pasłaŭ mianie.
37 Adkazaŭ jamu Jan, kažučy: Wučyciel, my bačyli niejkaha, što ŭ imia twajo wyhianiaŭ djabłaŭ, jon nia chodzić za nami i my jamu zabaranili. 38 Jezus-ža skazaŭ: Nie zabaraniajcie jamu; bo niama nikoha, chto-b čyniŭ u imia majo cudy i moh-by zaraz drenna aba mnie hawryć. 39 Bo chto nia prociŭ was, toj za was. 40 Bo chto-b daŭ wam napicca kubak wady ŭ imia majo, zatym što wy Chrystowyja, sapraŭdy kažu wam, nia stracić swajej naharody. 41 A chto-b zhoršyŭ adnaho z hetych małych, jakija wierać u mianie, lepš jamu było-b, kab prywiazali młynawy kamień za šyju jaho i kinuli ŭ mora. 42 I kali horšyć ciabie ruka twaja, adsiačy jaje; lepš tabie ŭwajści ŭ žyćcio kalekim, čym majučy dźwie ruki iści ŭ piekła, u wahoń nieŭhasajučy, 43 dzie dzie čarwiak ich nia ŭmiraje i ahoń nie ŭhasaje. 44 I kali naha twaja horšyć ciabie, adsiačy jaje; lepš tabie kulhawamu ŭwajści ŭ žyćcio wiečnaje, čym majučy dźwie nahi być ukinutym u piekła niaŭhasnaha ahniu, dzie čarwiak ich nia ŭmiraje i ahoń nie ŭhasaje. 46 Kali-ž woka twajo horšyć ciabie, wyrwi jaho; lepš tabie adnawokim uwajści ŭ karaleŭstwa Božaje, čym majučy dwoje wačej być kinutym u piekła wahniu, 47 dzie čarwiak ich nia ŭmiraje i ahoń nie ŭhasaje. 48 Bo kožny budzie ahniom pasoleny, kožnaja achwiara budzie sollu pasolena. 49 Sol dobraja reč; ale kali sol budzie niesalonaja, čym jaje pryprawicie? Miejcie ŭ sabie sol i supakoj miejcie pamiž saboju.
12 I Haljaš dziela sprawy Božaj mnoha paciarpieŭ, tak jak i Jan Chryściciel.
14 Narod śpiarša spužaŭsia, što jezus tak niespadziawana źjawiŭsia, byccam paklikany niekim, ale potym z radaściaj witaje Jezusa.
23 Z hetaha widać, što baćka nia mieŭ silnaje wiery, ale adčuwaŭ hetaje i prasiŭ, kab Jezus pamoh jamu swajej łaskaj.
28 Pawodle mnohich Ajcoŭ Kaścioła i piśmieńnikaŭ, djabły roźniacca pamiž saboju złościaj. Woś hety rod djabłaŭ najhoršych nia moža być wyhnany inakš, jak tolki malitwaju i postam.
29 Chrystus nia choča, kab chto wiedaŭ, dzie jon jość i skrywajecca ŭžo pierad faryzejami i heradyjanami, jakija chočuć jaho zabić. Hety čas paświačaje nawučańniu swaich apostałaŭ.
31 Wučni bajalisia jaho pytacca, bo ludzi naahuł nia chočuć hladzieć praŭdzie ŭ wočy, asabliwa kali heta praŭda niapryjemnaja i nia chočuć wieryć, što pryjdzie niaščaście.
34 Chrystus nie adkidaje tut hijerachii i staršynstwa, tolki samoj asnowie staršynstwa choča dać inšaha ducha. Staršy pawinien pracawać dla ŭsich, jakija znachodzicca pad jaho ŭładaj.
39 Słowy hetyja adnosiacca da taho času, kali faryzei i knižniki pačali wystupać prociŭ Jezusa. U toj čas, chto nie wystupaŭ prociŭ Jezusa, moh być uwažany za pryjaciela. Druhim razam i ŭ inšych abstawinach Jezus skazaŭ zusim inakš: "Chto nie sa mnoju, toj prociŭ mianie" (Mt. 12, 30; Łuk. 11, 23), ale ŭ sapraŭdnaści jak tam tak i tut wyražana adna dumka, tolki ŭ inšaj formie: čaławiek, katory nie pracuje dla sprawy Božaj, robicca praciŭnikam Božym.
40 Niwodzien, nawat drobny dobry ŭčynak, zrobleny dziela Chrysta, nie astaniecca biez naharody.
42 Hł. Mt. 5, 29.
43 Čarwiak, jaki točyć dušy asudžanych na piakielny ahoń, aznačaje tut zhryzoty sumleńnia, jakija nie dajuć spakoju ŭ piekle.
48 Kožny čaławiek budzie praniaty, jak-by pasoleny ahniom ciarpieńnia i bolu, kab być pryjemnym Bohu.
U St. Zakonie (Lew. 2, 23) byŭ zahad salić kožnuju achwiaru, jakuju składali Bohu, bo sol jość znakam trywałkaści i niesapsutaści. Takaja "solenaja" achwiara ŭwažałasia za miłuju Bohu. Taksama i čaławiek, kab stacca miłym Bohu, powinien być "pasoleny" ciarpieńniem i samachwiaraj.
49 I da zhodnaha žyćcia patrebna "sol" samaadračeńnia i lubowi bližniaha.
Raździeł 10 правіць
1 I adtul, ustaŭšy, pryjšoŭ za Jardanam u hranicy Judei. I zyjšlisia iznoŭ da jaho hramady, i jon, jak mieŭ zwyčaj, iznoŭ nawučaŭ ich. 2 I prystupiŭšy faryzei pytalisia ŭ jaho, prabujučy jaho: Ci možna mužu pakinuć žonku? 3 A jon adkazwajučy, skazaŭ im: Što wam zahadaŭ Majsiej? 4 Jany skazali: Majsiej dazwoliŭ napisać razwodny list i pakinuć. 5 Jezus, adkazwajučy im, skazaŭ: Dziela zakamianiełaści serca wašaha napisaŭ jon wam hety zahad; 6 ale na pačatku stwareńnia Boh učyniŭ ich mužčynaj i žančynaj. 7 "Dziela hetaha čaławiek pakinie baćku swajho i matku i prystanie da žonki swajej; 8 i buduć dwoje ŭ wadnym ciele. I tak užo nia dwa, ale adno cieła" (Hen. 2, 24). 9 Dyk što Boh złučyŭ, čaławiek niachaj nie razłučaje. 10 I ŭ domie iznoŭ spytalisia ŭ jaho wučni jahony ab hetym-ža. 11 I skazaŭ im: Chto-b pakinuŭ žonku swaju i ŭziaŭ druhuju, dapuskajecca čužałostwa adnosna jaje. 12 I kali-b žonka pakinuła swajho muža i wyjšła za druhoha, čužałožyć.
13 I prynosili da jaho dziaciej, kab jon dakranuŭsia da ich, a wučni swarylisia na ich, što prynosili. 14 Kali ŭhledzieŭ ich Jezus, nieachwotna znios i skazaŭ im: Dazwolcie dzietkam prychodzić da mianie i nie zabaraniajcie im, bo hetkich jość karaleŭstwa Božaje. 15 Sapraŭdy kažu wam: Chto-b nia pryniaŭ karaleŭstwa Božaha, nia ŭwojdzie ŭ jaho. 16 I abyjmajučy ich i kładučy na ich ruki, bahasławiŭ ich.
17 I kali wyjšoŭ u darohu, niechta prybiehšy i ŭpaŭšy pierad im na kaleni, pytaŭsia ŭ jaho: Wučycielu dobry, što mnie rabić, kab zdabyć žyćcio wiečnaje? 18 Jezus-ža skazaŭ jamu: Što ty zawieš mianie dobrym? Nichto nia dobry, tolki adzin Boh. 19 Wiedaješ prykazańni: Nie čužałož, nie zabiwaj, nie kradzi, nie hawary falšywaha świedčańnia, nie rabi ašukanstwa, pawažaj twajho i matku. 20 A jon adkazwajučy skazaŭ jamu: Wučyciel, hetaha ŭsiaho ja pilnawaŭsia ad moładaści majej. 21 Jezus-ža, pahladzieŭšy na jaho, uzlubiŭ jaho i skazaŭ jamu: Adnaho tabie nie staje: idzi, pradaj, što maješ i daj ubohim i budzieš mieć skarb u niebie, dy prychodź, idzi za mnoju. 22 Toj, zaśmuciŭšysia dziela słowa, adyjšoŭ sumny, bo mieŭ wialikija majemaści. 23 I hlanuŭšy nawakoł, Jezus skazaŭ swaim wučniam: Jak ciažka budzie tym, što majuć hrošy, uwajści ŭ karaleŭstwa Božaje! 24 Wučni-ž wielmi ździwilisia sa słoŭ jaho. Ale Jezus iznoŭ adkazwajučy skazaŭ im: Dzietki, jak ciažka tym, što majuć nadzieju ŭ hrašach, uwajści ŭ karaleŭstwa Božaje. 25 Lahčej wiarbludu prajści praz wucha iholnaje, čym bahatamu ŭwajści ŭ karaleŭstwa Božaje. 26 Jany tym bolej dziwilisia, haworačy sami da siabie: I chto-ž moža zbawicca? 27 A Jezus, pahladzieŭšy na ich, skazaŭ: Niemahčyma ŭ ludziej, ale nia ŭ Boha; bo ŭ Boha ŭsio mahčyma. 28 I pačaŭ jamu Piotr hawaryć: Woś my pakinuli ŭsio i pajšli za taboju. 29 Jezus adkazwajučy skazaŭ: Sapraŭdy kažu wam: niama nikoha, chto-b pakinuŭ dom, abo siostraŭ, abo baćku, abo matku, abo dziaciej, abo pole dziela mianie i dziela ewanelii, 30 jaki-b nie atrymaŭ u sto raz stolki ciapier, u hetym časie, damoŭ, i bratoŭ, i siostraŭ, i matak, i dziaciej, i paloŭ z praśledami, a ŭ budučym wieku žyćcio wiečnaje. 31 A mnoha pieršych buduć apošnimi, a apošnich pieršymi.
32 Byli-ž jany ŭ darozie, idučy ŭ Jeruzalim. I Jezus išoŭ pierad imi, a jany wielmi dziwilisia i, idučy zzadu, bajalisia. I ŭziaŭšy iznoŭ dwanaccacioch, pačaŭ im hawaryć, što z im mieła stacca. 33 Što woś idziom u Jeruzalim i Syn čaławiečy budzie wydany archiświataram i knižnikam i staršym, i asudziać jaho na śmierć, i wydaduć jaho pahanam; 34 i buduć ździekawacca nad im, i buduć plawać na jaho, i buduć bičawać jaho, i zabjuć jaho, i na treci dzień uwaskreśnie.
35 I prystupili da jaho Jakub i Jan, syny Zebedejawy, kažučy: Wučyciel, my chočam, kab što-kolečy budziem prasić, ty zrabiŭ nam. 36 A jon skazaŭ im: Što wy chočacie, kab ja wam zrabiŭ? 37 I skazali: Daj nam, kab my siadzieli adzin pa twajej prawaj, a druhi pa twajej lewaj ruce ŭ sławie twajej. 38 Jezus-ža skazaŭ im: Nia wiedajecie, čaho prosicie. Ci wy možacie pić kielich, jaki ja piŭ, abo być achryščanymi chrostam, jakim ja chryściŭsia. 39 Jany-ž skazali jamu: Možam. A Jezus skazaŭ im: Kielich, jaki ja piŭ, to wy pić budziecie, i chrostam, jakim ja chryściŭsia, budziecie achryščany; 40 ale siadzieć pa prawaj ruce majej abo pa lewaj nie maja sprawa dać wam, ale kamu pryhatawana.
41 I pačuŭšy dziesiacioch pačali aburacca na Jakuba i Jana. 42 Jezus-ža, pakiłkaŭšy ich, skazaŭ im: Wy wiedajecie, što tyja, jakija ličacca waładarami narodaŭ, panujuć nad imi, i ich kniazi majuć nad imi ŭładu. 43 A pamiž wami nia tak; ale chto-b chacieŭ być bolšym, budzie wašym słuhoju; 44 i chto-b chacieŭ być pieršym miž wami, budzie słuhoju ŭsich. 45 Bo i Syn čaławiečy nia pryjšoŭ, kab jamu słužyli, ale kab słužyć i dać žyćcio swajo na wykup za mnohich.
46 I pryjšli ŭ Jerychon. I kali jon wychodziŭ z Jerychonu i jahonyja wučni i wialikaja hramada, siadzieŭ kala darohi žabrujučy ślapy Bartymej, syn Tymeja. 47 Jon, kali pačuŭ, što jość Jezus Nazarenski, pačaŭ kryčać i kazać: Jezusie, synie Dawida, zžalsia nada mnoju! 49 I Jezus staŭšy zahadaŭ paklikać jaho. I kliknuli jaho, kažučy jamu: Nadziejsia, ustań, kliča ciabie. 50 Jon, pakinuŭšy swaju wopratku uskočyŭšy, pryjšoŭ da jaho. 51 I adkazwajučy Jezus skazaŭ jamu: Što chočaš, kab ja tabie zrabiŭ? A ślapy skazaŭ jamu: Wučyciel, kab mnie widzieć. 52 Jezus-ža skazaŭ jamu: idzi, wiera twaja zrabiła ciabie zdarowym. I zaraz-ža widzieŭ i pajšoŭ za im darohaju.
9 Hł. Mt. 19, 7.
12 Razychod muža i žonki ŭ wypadku čužałostwa i ciapier dazwoleny (separacyja), tolki nowaj suwiazi jany rabić nia majuć prawa, bo tady čužałožać. Chrystus tut mocna padčyrkiwaje hetaje prawa Now. Zakonu.
17 Heta byŭ bahaty dziaciuk, ab katorym u Mt. 19, 16 — 30.
21 Hety łaskawy pahlad Jezusa na taho dziaciuka byŭ dokazam, što dziaciuk praŭdk kazaŭ i sapraŭdy wioŭ dobraje i sprawiadliwaje žyćcio.
24 Nia tak hrošy, jak prywiazannaść da ich jość pieraškodaj na darozie da nieba.
25 Hł. Mt. 19, 24.
30 "Ustoraz stolki" — aznačaje tut, što Boh naharodzić čaławieka šmat ceńniejšymi darami za ŭsie achwiary, jakija jon zrabiŭ dla Boha. Nawat kalib zdarylisia i praśledy, to ŭsiožtaki dary Božyja buduć balšymi za achwiary ludzkija.
31 Mnoha "pieršych" h. zn. žydoŭ, jakija pieršyja byli paklikany da karaleŭstwa Božaha, buduć apošnimi, a pahanie — pieršymi.
32 Wučni wiedali, jakaja nienawiść z boku faryzejaŭ i knižnikaŭ čakała na Jezusa ŭ Jeruzalimie i dziela hetaha dziwilisia, što Jezus išoŭ u Jeruzalim i bajalisia.
38 Kielicham i chrostam zawie Jezus tut swaju muku. Hł. Mt. 20, 21 i nastupn.
Raździeł 11 правіць
II ČAŚĆ. APOŠNIJA DNI I MUKA JEZUSA CHRYSTA правіць
1 I kali prybližalisia da Jeruzalimu i Betanii, kala Aliŭnaj hary, pasłaŭ dwuch swaich wučniaŭ 2 i skazaŭ im: Idziecie ŭ siało, što pierad wami, i zaraz uwachodziačy tudy, znojdziecie prywiazanaje aślanio, na katorym nichto z ludziej jašče nie siadzieŭ: adwiažecie jaho i prywiadziecie. 3 A kali-b wam chto skazaŭ: Što robicie? — skažecie, što jano patrebnaje Panu, i zaraz puścić jaho siudy. 4 I pajšoŭšy znajšli aślanio, prywiazanaje pierad warotami na wulicy, pry skryžawańni daroh, i adwiazali jaho. 5 A niekatoryja z stajačych tamaka skazali im: Što wy robicie, adwiazwajučy aślanio? 6 Jany skazali im, jak im byŭ zahadaŭ Jezus, i puścili im. 7 I prywiali aślanio da Jezusa, i ŭzłažyli na jaho swajo adzieńnie, i sieŭ na jaho. 8 Mnohija-ž słali swajo adzieńnie na darozie, a inšyja zrezwali haliny z drewaŭ i słali na darozie. 9 I katoryja išli napieradzie i katoryja išli zzadu, kryčali, kažučy: Hosanna! 10 Bahasłaŭleny, katory idzie ŭ imia Pana! Bahasłaŭlenaje, što nadychodzić, karaleŭstwa ajca našaha Dawida! Hosanna na wyšynach!
11 I ŭwajšoŭ u Jeruzalim u światyniu, i ahledzieŭšy ŭsio, kali ŭžo była poznaja hadzina, wyjšaŭ u Betaniju z dwanaccaćma.
12 A na druhi dzień, kali wyjšli z Betanii, zachacieŭ jeści. 13 I kali ŭhledzieŭ zdalok fihu, majučuju liście, padyjšoŭ, mo časam što znojdzie na jej. I kali padyjšoŭ da jaje, ničoha nie znajšoŭ, aproč liścia, bo nia čas byŭ na fihi. 17 I adazwaŭšysia skazaŭ jej: Niachaj užo bolej nichto nia jeść z ciabie płodu nawieki! I čuli wučni jahony.
15 I pryjšli ŭ Jeruzalim. I kali ŭwajšoŭ u światyniu, pačaŭ wyhaniać pradajučych i kuplajučych u światyni, i abiarnuŭ stały mianialnikaŭ i stoliki tych, što pradawali hałuby; 16 i nie pazwalaŭ, kab chto nasiŭ praz światyniu (jakuju) reč. 17 I nawučaŭ, kažučy im: Ci nie napisana, što "dom moj budzie nazwany domam malitwy dla ŭsich narodaŭ". A wy zrabili jaho piačeraj razbojnikaŭ. 18 Pačuŭšy hetaje, archiświatary i knižniki šukali, jak-by zahubić jaho, bo jany bajalisia jaho, tamu što ŭsia hramada dziwiłasia z nawuki jahonaj.
19 I kali nastaŭ wiečar, wychodziŭ z horadu.
20 I kali ranicaj prachodzili mima, ubačyli fihu zsochšuju ad kareńnia. 21 I ŭspomniŭšy Piotr skazaŭ jamu: Wučyciel, woś fiha, katoruju ty praklaŭ, zsochła. 22 I adkazwajučy Jezus skazaŭ jamu: Miejcie wieru Božuju. 23 Sapraŭdy kažu wam, što chto-b skazaŭ hetaj hare: "Uźnimisia i kińsia ŭ mora", i nie sumniewaŭsia-b u sercy swaim, ale wieryŭ, što staniecca, što-tolki jon skaža, staniecca jamu. 24 Dziela hetaha kažu wam: usio, čaho-tolki molačysia prosicie, wiercie, što atrymajecie i zbudziecca wam. 25 I kali staniecie na malitwu, adpuściecie, kali što majecie prociŭ kaho, kab i Ajciec waš, katory jość u niebie, adpuściŭ wam hrachi wašy. 26 Kali-ž wy nie adpuścicie, i Ajciec waš, katory jość u niebie, nie adpuścić wam hrachoŭ wašych.
27 I pryjšli iznoŭ u Jeruzalim. I kali chadziŭ u światyni, prystupili da jaho archiświatary i knižniki i staršyja, 28 i kazali jamu: Jakoju ŭładaju ty heta robiš? I chto tabie daŭ hetuju ŭładu, kab ty rabiŭ hetaje? 29 Jezus-ža adkazwajučy skazaŭ im: Spytaju ŭ was i ja adnaho słowa, i adkažecie mnie, to i ja wam skažu, jakoju ŭładaju ja heta rablu. 30 Chrost Janaŭ z nieba byŭ, ci z ludziej? Adkažecie mnie. 31 Jany-ž razwažali ŭ sabie, kažučy: Kali skažam "z nieba", to skaža: Dyk čamu-ž wy jamu nie pawieryli? 32 Kali skažam "z ludziej", to baimsia narodu, bo ŭsie ličyli Jana, što jon byŭ sapraŭdy prarok. 33 I adkazwajučy skazali Jezusu: Nia wiedajem. I Jezus adkazwajučy skazaŭ im: I ja wam nie skažu, jakoju ŭładaju ja hetaje rablu.
2 Siało nazywałasia Betfahe. Žywioła, na jakoj jašče nichto nie siadzieŭ, była ŭwažana ŭ žydoŭ za nienarušanuju i dziela hetaha prydatnaju da rytualnaj (abradawaj) ceremonii.
13 Fihi ŭ Palestynie daśpiawajuć u čerwieni (a heta było ŭkancy sakawika ci ŭ pačatku krasawika) i dziela hetaha nie mahło być na hetym drewie płodu. Ab značeńni praklaćcia hł. Mt. 21, 19.
16 Kab skaracić darohu, ludzili chadzili i nasili roznyja rečy praz dwaryšča światyni. Jezus zabaraniaje hetaha.
19 Jezus dziela worahaŭ wychodziŭ z Jeruzalimu ŭ Betaniju, dzie zatrymoŭwaŭsia ŭ Łazara i jahonych siostraŭ. Hetak było i praz nastupnyja dwa dni.
20 Rana ŭ wialiki uŭtorak.
32 Hł. Mt. 21, 25 i nastupn.
Raździeł 12 правіць
1 I pačaŭ im hawaryć u prypowieściach:
Čaławiek zasadziŭ winahradnik, i abharadziŭ płotam, i wykapaŭ winatoku, i zbudawaŭ wiežu, i addaŭ jaho ŭ arendu ziemlarobam i wyjechaŭ. 2 I ŭ čas pasłaŭ da ziemlarobaŭ słuhu, kab uziać ad ziemlarobaŭ z płodu winahradnika. 3 Jany, schapiŭšy jaho, zbili i adasłali biaz ničoha. 4 I znoŭ pasłaŭ da ich druhoha słuhu, i taho ranili ŭ haławu i źniawažyli. 5 I iznoŭ pasłaŭ druhoha, a taho zabili; i šmat inšych, adnych bjučy, a druhich zabiwajučy. 6 Dyk jašče majučy adnaho syna najdaražejšaha, i taho pasłaŭ ukancy da ich, kažučy: Što ŭšanujuć syna majho. 7 Ale ziemlaroby skazali pamiž saboju: Heta naślednik; pojdziem, zabjom jaho, i naša budzie spadčyna. 8 I schapiŭšy jaho, zabili i wykinuli z winahradniku. 9 Dyk što zrobić haspadar winahardnika?Pryjdzie i wyhubić ziemlarobaŭ, a winahradnik addaść inšym. 10 I ci wy nia čytali hetaha pisańnia: "Toj kamień, katory adkinuli budaŭničyja, staŭsia haławoju wuhła. 11 Ad Pana heta stałasia i jość dziŭnym u wačoch našych?" (Ps. 117, 22).
12 I staralisia jaho ŭziać, dy bajalisia hramady, bo zrazumieli, što da ich skazaŭ hetuju prypowieść. I pakinuŭšy jaho, adyjšli.
13 I pasłali da jaho niekatorych z faryzejaŭ i heradyjanaŭ, kab zławić jaho na słowie. 14 Jany pryjšoŭšy skazali jamu: Wučyciel, my wiedajem, što ty praŭdamoŭny i nie zwažaješ na nikoha, bo nie hladziš na asobu ludzkuju, ale papraŭdzie nawučaješ darohi Božaj. Ci možna dawać padatak cezaru, ci nie dawać? 15 Jon, wiedajučy ichnuju chitraść, skazaŭ im: Što wy mianie spakušajecie? Pryniasiecie mnie dynar, kab ja pabačyŭ. 16 Jany-ž pryniasli jamu. I skazaŭ im: Čyj heta woblik i nadpis? Kažuć jamu: Cezaraŭ. 17 Jezus-ža adkazwajučy skazaŭ im: Dyk addajcie, što cezarawa, cezaru, a što Božaje, Bohu. I dziwilisia z hetaha.
18 I pryjšli da jaho sadukiei, katoryja kažuć, što niama ŭkrasieńnia, i pytalisia ŭ jaho, kažučy: 19 Wučyciel, Majsiej nam napisaŭ, što kali-b u kaho pamior brat i pakinuŭ žonku dy nie astawiŭ dziaciej, to niachaj brat jahony woźmie jahonu žonku i ŭskrasić patomstwa bratu swajmu. 20 Było-ž siem bratoŭ, i pieršy ŭziaŭ žonku i pamior, nie astawiŭšy patomstwa. 21 I ŭziaŭ jaje druhi, i pamior, i ani hety nie astawiŭ patomstwa. I treci taksama. 22 I brali jaje hetaksama siamioch, i nie astawili patomstwa. Apošniaj z usich pamiarła i žančyna. 23 Dyk wa ŭskrasieńni, kali ŭskresnuć, katoraha z ich jana budzie žanoju? Bo siamioch mieli jaje za žonku. 24 I adkazwajučy Jezus skazaŭ im: Ci nia dziela taho wy mylajeciesia, što nia wiedajecie Pisańniaŭ ani mocy Božaj? 25 Bo kali ŭwaskresnuć z umierłych, nia buduć ani žanicca, ani wychadzić zamuž, ale buduć jak anioły ŭ niebie. 26 A ab umierłych, što jany ŭwaskresnuć, ci wy nia čytali ŭ knizie Majsieja, jak Boh la kusta skazaŭ jamu, haworačy: Ja jość Boh Abrahama, i Boh Izaaka, i Boh Jakuba? (Wych. 3, 6). 27 Nia jość Boh umierłych, ale žywych. Dyk wy duža mylajeciesia.
28 I prystupiŭ adzin z knižnikaŭ, katory čuŭ, jak jany spračalisia i bačačy, što im dobra adkazaŭ, spytaŭsia ŭ jaho: Jakoje jość pieršaje z usich prykazańnie? 29 Jezus-ža adkazaŭ jamu: Što pieršaje z usich prykazańnie jość: "Słuchaj, Izrail! Pan Boh twoj jość adzin Boh; 30 i lubi Pana Boha twajho ŭsim sercam twaim, i ŭsieju dušoju twajeju, i ŭsiej dumkaj twajeju, i ŭsiej siłaj twajeju" (Paŭł. Pr. 6, 45). Heta jość pieršaje prykazańnie. 31 A druhoje jość padobnaje da jaho: "Lubi bližniaha twajho jak samoha siabie" (Lew. 19, 18). Inšaha prykazańnia, bolšaha za hetyja, niama. 32 I skazaŭ jamu knižnik: Dobra, Wučyciel, ty praŭdu skazaŭ, što jość adzin Boh i niama inšaha aprača jaho; 33 i kab lubić jaho ŭsim sercam, i ŭsim rozumam, i ŭsieju siłaju, i lubić bližniaha jak samoha siabie — hety bolej za ŭsie žertwy i achwiary. 34 Jezus-ža, bačačy, što razumna adkazaŭ, skazaŭ jamu: Ty niedaloka ad karaleŭstwa Božaha. I nichto ŭžo nia śmieŭ pytać u jaho.
35 I azwaŭšysia kazaŭ Jezus, nawučajučy ŭ światyni: Jak-ža kažuć knižniki, što Chrystus jość Syn Dawida? 36 Bo sam Dawid kaža ŭ Duchu światym: "Skazaŭ Pan Panu majmu: siadź prawaruč mianie, pakul pałažu worahaŭ twaich padnožžam noh twaich" (Ps. 109, 1). 37 Dyk sam Dawid zawie jaho Panam, i skul-ža jon syn jahony?
I wialikaja hramada achwotna jaho słuchała. 38 I kazaŭ im u swajej nawucy: Ścieražeciesia knižnikaŭ, jakija chočuć chadzić u daŭhich wopratkach, i być witanymi na rynku, 39 i siadzieć na pieršych ławach u bažnicach, i pieršyja miescy na wiačerach; 40 jakija abjadajuć damy ŭdowaŭ pad prykryŭkaj doŭhaj malitwy. Hetyja atrymajuć ciažejšy prysud.
41 I siedziačy nasuproć skarbony, Jezus hladzieŭ, jak hramada kidała hrošy ŭ skarbonu; i mnoha bahatych kidała šmat. 42 Kali-ž pryjšła adna biednaja ŭdawa, jana pałažyła dźwie manetki, što wynosić hroš. 43 I paklikaŭšy swaich wučniaŭ, skazaŭ im: Sapraŭdy kažu wam, što heta biedanaja ŭdawa pałažyła bolej za ŭsich, što kłali ŭ skarbonu. 44 Bo ŭsie kłali z taho, što dla ich było lišnim, a hetaja pałažyła z niedastatku swajho ŭsio, što mieła, uwieś swoj pražytak.
10 Hł. Mt. 21, 42.
13 Hł. Mt. 22, 16. 15 Hł. Mt. 22, 17.
23 Hł. Mt. 22, 28. 27 Hł. Mt. 22, 32.
34 Adkaz Jezusa na pytańnie: "Jakoje jość pieršaje z usich prykazańnie" spadabaŭsia nawat tamu knižniku i paśla hetaha faryzei pierastali pytacca ŭ Jezusa, bo prakanalisia, što im nia ŭdasca zławić jaho ŭ sławach.
37 Hł. Mt. 22, 44.
38 Narod pry rabocie nasiŭ karotkaje adzieńnie, a faryzei i knižniki, kab dadać sabie bolej pawahi, nasili doŭhaje adzieńnie, pa samyja kostki.
40 Hł. Mt. 23, 14.
44 Jezus, katory hladzić na serca čaławieka, wyšej stawić hetu drobnuju achwiaru ŭdawy, čym bahatyja dary ŭsich inšych razam uziatych.
Raździeł 13 правіць
1 I kali wychodzili z światyni, skazaŭ jamu adzin z jahonych wučniaŭ: Wučyciel, pahladzi, jakija kamieńni i jakija budynki! 2 I adkazwajučy Jezus skazaŭ jamu: Bačyš usie hetyja wialikija budynki? Nie astaniecca kamień na kamieni, jaki-b nia byŭ zburany.
3 I kali siadzieŭ na hare Aliŭnaj nasuprać światyni, spytalisia ŭ jaho asobna Piotr i Jakub, i Jan, i Andrej: 4 Skažy nam, kali hetaje staniecca, i jaki znak budzie, kali hetaje ŭsio pačnie spaŭniacca? 5 I adkazwajučy Jezus pačaŭ im hawaryć: Hladziecie, kab was chto nia źwioŭ. 6 Bo mnohija pryjduć u imia majo, kažučy: "Što heta ja jość", i mnohich źwiaduć. 7 Kali-ž pačujecie ab wojnach i wajennych wiestkach, nia bojciesia, bo treba, kab hetaje stałasia, ale jašče nie kaniec. 8 Bo paŭstanie narod prociŭ narodu i karaleŭstwa na karaleŭstwa; i buduć miascami ziamletrasieńni i hałady. Heta pačatak bolu.
9 A wy hladziecie sami siabie. Bo buduć was addawać u sudy, i bić pa bažnicach, i budziecie stanawicca pierad načalnikami i karalami dziela mianie, na paświedčańnie im. 10 I treba, kab pierš była abwiaščanaja ewanelija usim narodam. 11 I kali was buduć wadzić wydajučy, nia dumajcie napierad, što majecie hawaryć; ale što budzie wam dadziena ŭ henuju časinu, toje hawarecie. Bo nia wy tyja, što haworycie, ale Duch światy. 12 A wydaść brat brata na śmierć, i baćka syna, i paŭstanuć dzieci na baćkoŭ i śmierć im zrobiać. 13 I budziecie ŭ nienawiści ŭ usich dziela imieni majho. Chto-ž wytrywaje da kanca, toj budzie zbaŭleny.
14 A kali ŭhledzicie ahidu spustašeńnia, stajačuju tam, dzie nie pawinna — chto čytaje, niachaj razumieje — tady katoryja ŭ Judei, niachaj uciakajuć u hory; 15 a katory na dachu, niachaj nia zychodzić u dom i niachaj nie ŭwachodzić, kab uziać što z domu swajho; 16 a katory budzie na poli, niachaj nie waročajecca nazad uziać adziežu swaju. 17 Hora-ž ciažarnym i kormiačym u hetyja dni! 18 Maleciesia-ž, kab nia stałasia zimoju.
19 Bo tyja dni buduć takim uciśnieńniem, jakoha nia było ad pačatku stwareńnia, jakoje stwaryŭ Boh, až dahetul, i nia budzie. 20 I kali-b Pan nie skaraciŭ dzion, nia zbawiłasia-b niwodnaje cieła; ale dziela wybranych, katorych wybraŭ, skaraciŭ dni. 21 I tady kali-b wam chto skazaŭ: Woś tut jość Chrystus, woś tam — nia wiercie. 22 Bo paŭstanuć falšywyja chrystusy i falšywyja praroki, i buduć pakazwać znaki i dziwy, kab źwiaści, kali mahčyma, nawat wybranych. 23 Wy-ž hladziecie, woś ja skazaŭ wam napierad usio.
24 Ale ŭ tyja dni paśla henaha ŭciśnieńnia zaćmicca sonca, i miesiac nia daść swajej jasnaści, 25 i zory niabiesnyja buduć padać, i siły, katoryja jość na niebie, zrušacca. 26 I tady ŭhledziać Syna čaławiečaha, prychodziačaha ŭ wobłakach, z siłaj wialikaj i sławaj. 27 I tady pašle aniołaŭ swaich i źbiare wybranych swaich ad čatyroch wiatroŭ, ad kraju ziamli až da kraju nieba.
28 A ad fihowaha drewa wučeciesia padabienstwa: kali ŭžo halina jaho zrobicca miakkaj i puskaje liście, wy wiedajecie, što blizka leta. 29 Tak i wy, kali ŭhledziecie, što heta dzieicca, wiedajcie, što blizka jość, u dźwiarach. 30 Sapraŭdy kažu wam, što nie praminie hety rod, jak usio hetaje staniecca. 31 Nieba i ziamla praminuć, ale słowy maje nie praminuć.
32 Ab dni-ž tym abo hadzinie nichto nia wiedaje, ani anioły ŭ niebie, ani Syn, tolki Ajciec. 33 Hladziecie, čujcie i maleciesia, bo nia wiedajecie, kali čas budzie. 34 Jak čaławiek, što adjaždžajučy, astawiŭ swoj dom i daŭ słuham swaim uładu ŭ kožnaj sprawie i zahadaŭ prydźwierniku, kab byŭ čutkim. 35 Dyk čujcie, što nia wiedajecie, kali haspadar domu pryjdzie: uwiečary, ci sierad nočy, ci jak pieŭni zapiajuć, ci naranicy: 36 kab pryjšoŭšy raptam, nie zastaŭ was splučych. 37 A što wam kažu, usim kažu: Čujcie.
9 Hł. Mt. 24, 3.
9 Chrystus napaminaje apostałaŭ, kab jany hladzieli sami siabie h. zn. kab swaimi pastupkami nie dawali ludziam pryčyn da praśledu ich.
"Na paświedčańnie im" h. zn. kab žydy i pahanie byli świedkami wiery apostałaŭ.
12 Nienawiść da Chrysta parwie tady nawat pryrodnyja suwiazi, jak swajactwa krywi.
13 Hł. Mt. 24, 9 i nast.
14 Ahida spustašeńnia stanie nawat tam, dzie być nie powinna, h. zn. u światyni Jeruzalimskaj.
15 Žychary Palestyny wialikuju čaść dnia prabywajuć na roŭnych dachach swaich damoŭ, asabliwa rana i wiečaram, kali niama haračyni. Da "ludziej na dachu" prychodziać pieršyja wiestki, što robicca ŭ susiedztwie.
32 Słowy: "nia wiedaje... ani Syn" tut skazany ŭ tym značeńni, što Chrystus byŭ pasłany nie na toje, kab adkryć ludziam dzień abo hadzinu skančeńnia świetu i apošniaha sudu, ale na toje, kab ludziej zbawić, i choć ab hetym dni wiedaŭ, to adkryćcio hetaha dnia abo hadziny nia było ŭ namierach Božych.
33 Čas źjaŭleńnia Syna Božaha na sud jość niawiedamy, dziela hetaha Chrystus u dalejšaj prypowieści napaminaje da čujnaści.
36 Čaławiek, katory adjaždžaje — heta Chrystus uzychodziačy ŭ nieba; słuhi jahony — heta ŭsie wiernyja; prydźwiernik — heta duša i znadwornyja pačućci kožnaha; a pory načy — heta lety čaławieka: maładyja, stałyja i starejšyja; dyk treba, być čujnymi, bo časina śmierci i sudu niawiedamy.
Raździeł 14 правіць
1 Była-ž za dwa dni Pascha i Prasnaki. I šukali archiświatary i knižniki, jak uziać jaho chitraściaj i zabić. 2 Ale kazali: Nia ŭ dzień światočny, kab časam nie paŭstała zabureńnie ŭ narodzie.
3 I kali byŭ u Betanii ŭ domie Symona Prakažanaha i siadzieŭ za stałom, pryjšła žančyna, majučy alabastar darahoha špikanardowaha alejku, i raźbiŭšy alabastar, wyliła na haławu jaho. 4 Byli-ž niekatoryja, što hniewalisia ŭ sabie i kazali: Našto było rabić hetaje marnatraŭstwa alejku? 5 Bo možna było hety alejak pradać bolej, jak za trysta dynaraŭ i razdać ubohim. I narakali na jaje. 6 A Jezus skazaŭ: Pakińcie jaje. Našto wy robicie jej prykraść? Jana dobry ŭčynak zrabiła adnosna mianie. 7 Bo ŭbohich wy zaŭsiody majecie z saboju, i kali zachočacie, možacie im rabić dabro; ale mianie nie zaŭsiody majecie. 8 Jana, što mieła, zrabiła: napierad namaściła majo cieła na pachawańnie. 9 Sapraŭdy kažu wam, dzie- tolki budzie abwiaščacca heta ewanelija pa ŭsim świecie, i što jana ŭčyniła, budzie skazana na pamiać ab joj.
10 A Judaš Iskaryjot, adzin z dwanaccacioch, pajšoŭ da archiświataraŭ, kab im jaho wydać. 11 Jany pačuŭšy ŭściešylisia i abiacali dać jamu hrošaj. I jon šukaŭ, jak by zručnaj časinaj jaho wydać.
12 I na pieršy dzień Prasnakoŭ, kali achwiaroŭwali Paschu, skazali jamu wučni: Kudy chočaš, kab my pajšli i pryhatowili tabie jeści Paschu? 13 I pasłaŭ dwuch z swaich wučniaŭ i skazaŭ im: Idziecie ŭ horad, i spatkaje was čaławiek, niasučy zban wady. Idziecie za im; 14 i kudy jon uwojdzie, skažecie haspadaru domu, što Wučyciel kaža: "Dzie jość maja światlica, dzie-b mnie spažywać Paschu z wučniami maimi?" 15 I jon wam pakaža wialiki pakoj, zasłany, i tam pryhatujecie nam. 16 I pajšli wučni jahony, i pryjšli ŭ horad, i znajšli tak jak im skazaŭ, i pryhatowili Paschu.
17 Kali-ž nastaŭ wiečar, pryjšoŭ z dwanaccaćma. 18 I kali jany siadzieli i jeli, skazaŭ Jezus: Sapraŭdy kažu wam, što adzin z was, katory jeść sa mnoju, wydaść mianie. 19 Jany-ž pačali smucicca i kazać jamu paasobku: Ci heta ja? 20 Jon skazaŭ im: Adzin z dwanaccacioch, što majecie sa mnoju ruku ŭ misie. 21 I Syn čaławiečy, praŭda, idzie, jak ab im napisana, ale hora tamu čaławieku, praz katoraha Syn čaławiečy budzie wydany. Lepš jamu było-b, kab nie naradziŭsia heny čaławiek.
22 I kali jany jeli, uziaŭ Jezus chleb, i bahasławiačy łamaŭ, i daŭ im, i skazaŭ: Biarecie, hetaje jość cieła majo. 23 I ŭziaŭšy kielich, učyniŭšy padziaku, daŭ im, i pili z jaho ŭsie. 24 I skazaŭ im: Hetaja jość kroŭ maja nowaha zakonu, katoraja za mnohich budzie pralita. 25 Sapraŭdy kažu wam što ŭžo nia budu pić z hetaha winahradnaha płodu, až da taho dnia, kali budu jaho pić nowy ŭ karaleŭstwie Božym.
26 I adprawiŭšy himn, wyjšli na haru Aliŭnuju. 27 I skazaŭ im Jezus: Usie wy zhoršyciesia z mianie ŭ hetu noč, bo jość napisana: "Uderu pastyra i razsiejucca awiečki". 28 Ale potym, jak uwaskresnu, pajdu pierad wami ŭ Halileju. 29 A Piotr skazaŭ jamu: I kali-b usie zhoršylisia z ciabie, ale nia ja. 30 I skazaŭ jamu Jezus: Sapraŭdy kažu tabie, što ty siahońnia, u hetuju noč, pierš čym piewień dwa razy padaść hołas, try razy adračeśsia ad mianie. 31 Ale jon jašče bolej hawaryŭ: I kali-b mnie treba było razam umierci z taboju, ja nie adrakusia ad ciabie. Hetaksama-ž kazali i ŭsie.
32 I pryjšli da sialiby, jakoj imia Hetsemani. I skazaŭ swaim wučniam: Siadziecie tut, pakul ja pamalusia. 33 I ŭziaŭ z saboju Piatra, i Jakuba, i Jana, i pačaŭ bajacca i tužyć. 34 I skazaŭ im: Sumnaja duša maja až da śmierci; astańciesia tut i čujcie. 35 I adyjšoŭšy trochi, upaŭ na ziamlu i maliŭsia, kab, kali mahčyma, adyjšła ad jaho časina. 36 I kazaŭ: Abba, Ojča! Usio dla ciabie mahčymaje, adniasi ad mianie hetuju karu. Ale nia što ja chaču, ale što ty. 37 I pryjšoŭ i znajšoŭ ich splučych. I skazaŭ Piatru: Symonie, ty śpiš? Ty nia moh čuć adnej hadziny? 38 Čujcie i maleciesia, kab nia ŭpaści ŭ pakusu. Duch-to achwočy, ale cieła niadužaje. 39 I iznoŭ adyjšoŭšy maliŭsia, kažučy tyja samyja słowy. 40 I wiarnuŭšysia, znajšoŭ ich iznoŭ splučych, bo wočy ich byli abciažeŭšy, i nia wiedali, što jamu adkazać. 41 I pryjšoŭ treci raz i skazaŭ im: Śpiecie ŭžo i adpačywajecie. Hodzi. Pryjšła hadzina, woś Syn čaławiečy budzie wydany ŭ ruki hrešnikaŭ. 42 Ustańcie, pojdziem! Woś toj, katory mianie wydaść, blizka jość.
43 I kali jon jašče hawaryŭ, pryjšoŭ Judaš Iskaryjot, adzin z dwanaccacioch, i z im wialikaja hramada z miačami i kijami, ad archiświataraŭ i knižnikaŭ i staršych. 44 Daŭ-ža byŭ zdradnik jahony im znak, kažučy: Kaho ja pacałuju, heta jon, biarecie jaho i wiadziecie aściarožna. 45 I kali pryjšoŭ, zaraz prystupiŭšy da jaho, skazaŭ: Budź prywitany, Wučyciel! I pacaławaŭ jaho. 46 jany-ž nałažyli na jaho ruki i ŭziali jaho. 47 Adzin-ža, niechta z tych, što tam stajali, wyniaŭšy mieč, udaryŭ słuhu archiświatarawaha i adsiek jamu wucha. 48 I adkazwajučy Jezus skazaŭ jamu: Tak jak na razbojnika wyjšli wy z miačami i kijami zławić mianie? 49 Štodnia byŭ ja ŭ was u światyni wučačy, i wy nia ŭziali mianie. Ale kab spoŭnilisia Pisańni. 50 Tady wučni jahony, pakinuŭšy jaho, usie paŭciekali.
51 Niejki-ž dziaciuk išoŭ za im, nakinuŭšy paściłku na hołaje cieła i ŭziali jaho, 52 ale jon, pakinuŭšy paściłku, hoły ŭciok ad ich.
53 I prywiali Jezusa da archiświatara, i zyjšlisia ŭsie światary i knižniki i staršyja. 54 Piotr-ža zdaloku išoŭ za im až u siaredzinu ŭ dwor archiświatara, i siadzieŭ z słuhami kala ahniu i hreŭsia.
55 A archiświatary i ŭsia Rada šukali prciŭ Jezusa paświedčańnia, kab jaho wydać na śmierć, i nie znachodzili. 56 Bo mnohija kazali falšywaje paświedčańnie prociŭ jaho, ale nia byli zhodnyja paświedčańniami 57 A niekatoryja ŭstaŭšy, falšywa świedčyli prociŭ jaho, kažučy: 58 Što my čuli, jak jon kazaŭ: "Ja razwalu hetuju światyniu, zbudawanuju rukoju, i za try dni inšuju, niezbudawanuju rukoju, pastaŭlu". 59 I nia było zhodnaje ich paświedčańnie.
60 I ŭstaŭšy archiświatar pasiaredzinie, spytŭsia ŭ Jezusa, kažučy: Nie adkazwaješ ničoha na toje, što tabie hetyja zakidajuć? 61 Ale jon maŭčaŭ i ničoha nie adkazwaŭ. Iznoŭ archiświatar spytaŭsia ŭ jaho i skazaŭ jamu: Ci Ty jość Chrystus, Syn Boha bahasłaŭlenaha? 62 Jezus-ža skazaŭ jamu: Ja jość, i ŭbačycie Syna čaławiečaha, siadziačaha prawaruč mocy Božaj i prychodziačaha z wobłakami niabiesnymi. 63 A archiświatar, razrywajučy adzieńnie swajo, skazaŭ: Što-ž, nam jašče patrebny świedki? 64 Wy čuli bluźnierstwa; što wam zdajecca? Jany ŭsie asudzili, što jon padlehły śmierci. 65 I pačali niekatoryja plawać na jaho, i zakrywać twar jahony, i bić jaho kułakami, i kazać jamu: Praroč! A słuhi bili jaho pa ščokach.
66 I kali Piotr byŭ unizie na dware, pryjšła adna z słužak archiświatara, 67 i kali ŭbačyła, što Piotr hrejecca, hlanuŭšy na jaho, skazała: I ty byŭ z Jezusam Nazarenskim. 68 Ale jon adroksia, kažučy: I nia wiedaju, i nie razumieju, što ty haworyš. I wyjšaŭ won prad sieni, i zapiajaŭ piewień. 69 Iznoŭ-ža jak ubačyła jaho słužka, pačała kazać tym, što nawakoł stajali: Što hety jość z ich. 70 Ale jon druhi raz adroksia. I krychu potym tyja, što tam stajali, iznoŭ skazali Piatru: Sapraŭdy ty z ich, bo ty i Halilejec. 71 Ale jon pačaŭ klaścisia i prysiahać: Što nia znaju hetaha čaławieka, ab katorym wy haworycie. 72 I zaraz zapiajaŭ piewień druhi raz. I ŭspomniŭ Piotr słowa, jakoje skazaŭ jamu Jezus: Pierš čym piewień dwa razy zapiaje, ty try razy ad mianie adračeśsia. I pačaŭ płakać.
1 Hł. Mt. 26, 2 i nast.
2 Žydoŭskaja Rada pastanawiła zabić Jezusa pa Wialikadni, ale zdrada Judaša pryčyniłasia da źmieny hetaj pastanowy.
3 Heta była Maryja, siastra Marty i Łazara (hł. Jan 12, 3). Ab namaščeńni hł. Mt. 26, 7.
32 Kali pryjšli ŭ Hetsemani, mahčyma, što była hadzina 9 wiečaram.
36 "Abba" — słowa aramajskaje, značyć "Ojča".
51 Dziaciuk hety, pawodle mnohich piśmieńnikaŭ, heta byŭ Marak, jaki potym napisaŭ hetu ewaneliju. Mahčyma, što jon spaŭ u Hetsemani, jakoje naležała da jaho baćki i pačuŭšy šum, wyjšaŭ, kab pahladzieć, što stałasia.
54 Było heta ŭ pačatku krasawika, dyk nočy ŭ Palestynie hetym časam dawoli zimnyja i była patreba razłažyć ahoń.
59 Dziela niazhodnaści inšyja paświedčańni nia mieli praŭnaj siły i treba było zdabyć ad samoha abwinawačanaha pryznańnie ŭ winie, na jakim možna było-b abapiorci śmiarotny prysud.
64 Sanhedryn uwažaŭ za bluźnierstwa słowy Chrystusa, što jon jość Syn Božy i na padstawie hetych słoŭ asudziŭ Chrysta na śmierć, bo za bluźnierstwa Zakon Majsieja (Lew. 24, 15 — 16) zahadywaŭ karać śmierciaj.
65 Hł. Mt. 26, 67 i nastupn.
Raździeł 15 правіць
1 I zaraz naranicy, zrabiŭšy naradu, archiświatary z staršymi i knižnikami i ŭsiej Radaj, źwiazaŭšy Jezusa, pawiali i pieradali Piłatu.
2 I spytaŭsia ŭ jaho Piłat: Ty jość karol Judejski? Jon-ža adkazwajučy skazaŭ jamu: Ty kažaš. 3 I winawacili jaho archiświatary ŭ mnohim. 4 Piłat-ža iznoŭ spytaŭsia ŭ jaho, kažučy: Nie adkazwaješ ničoha? Hladzi, u jakich wialikich sprawach ciabie winawaciać! 5 Jezus-ža bolej nie adkazaŭ ničoha, tak što dziwiŭsia Piłat.
6 A na dzień światočny mieŭ zwyčaj wypuščać im adnaho z wiaźniaŭ, kaho-b zahadali. 7 Byŭ-ža, katory nazywaŭsia Barabba, katory z buntaŭnikami byŭ u wiaźnicy, katory ŭ buncie ŭčyniŭ zabojstwa. 8 I kali pryjšła hramada, pačała prasić, kab učyniŭ im, jak zaŭsiody. 9 Piłat-ža adkazaŭ im i skazaŭ: Chočacie, wypušču wam karala Judejskaha? 10 Bo wiedaŭ, što archiświatary wydali jaho dziela zawiści. 11 Ale archiświatary padburyli hramadu, kab lepš puściŭ im Barabbu. 12 Piłat-ža adkazwajučy iznoŭ skazaŭ im: Što-ž chočacie, kab ja zrabiŭ karalu Judejskamu? 13 A jany iznoŭ zakryčyli: Ukryžuj jaho! 14 Piłat-ža skazaŭ im: Što-ž jon zrabiŭ błahoje? Ale jany tym bolej kryčali: Ukryžuj jaho! 15 I Piłat, chočučy dahadzić narodu, puściŭ im Barabbu, a Jezusa ŭbičawanaha addaŭ, kab byŭ ukryžawany.
16 A žaŭniery zawiali jaho ŭ dwaryšča sudu i sabrali ŭsiu rotu. 17 I apranuli jaho ŭ purpur, i sploŭšy ciarnowy wianok uzłažyli na jaho. 18 I pačali witać jaho: Budź prywitany, karol Judejski! 19 I bili jaho pa haławie tryścinaju, i plawali na jaho, i stanawiačysia na kaleni, kłanialisia jamu.
20 I kali naśmiajalisia z jaho, źniali z jaho purpur i apranuli jaho ŭ jahonaje adzieńnie i wywieli jaho, kab jaho ŭkryžawać. 21 I prymusili niejkaha prachodziačaha mima, Symona Kirenejca, jaki išoŭ z wioski, baćku Aleksandra i Rufa, kab nios kryž jahony. 22 I prywiali jaho na miesca Hołhota, što značyć miesca Trupnoha Čerapu. 23 I dawali jamu pić wino źmiašanaje z mirraj, ale jon nia pryniaŭ. 24 I ŭkryžawaŭšy jaho, padzialili adzieńnie jahonaje, kidajučy žerab nad im, chto što mieŭ uziać. 25 Była-ž treciaja hadzina; i ŭkryžawali jaho. 26 I byŭ nadpis winy jaho napisany: Karol Judejski. 27 I z im ukryžawali dwuch razbojnikaŭ, adnaho pa prawaj, a druhoha pa lewaj ruce jaho. 28 I spoŭniłasia Pisańnie, katoraje kaža: "I z złačyncami jon paličany" (Iz. 53, 12).
29 A prachodziačyja mima bluźnili jamu, kiwajučy haławami swaimi i kažučy: Wo, što razwalwaješ światyniu Božuju i ŭ try dni adbudoŭwaješ, 30 ratuj samoha siabie, zychodziačy z kryža. 31 Taksama i archiświatary, naśmichajučysia, adzin da druhoha z knižnikami hawaryli: Druhich ratawaŭ, a siabie samoha nia moža paratawać. 32 Niachaj-ža ciapier Chrystus, karol Izrailski, zyjdzie z kryža, kab my bačyli i pawieryli. I tyja, što byli z im ukryžawanyja, naruhalisia z jaho.
33 I kali nastała šostaja hadzina, zrabiłasia ciemra pa ŭsiej ziamli až da hadziny dziewiataj. 34 A ŭ dziewiataj hadzinie zakryčaŭ Jezus wialikim hołasam, kažučy: "Jełoi, Jełoi, łamma sabachtani"? što značyć: Boža moj, Boža moj, čamu-ž Ty mianie pakinuŭ? 35 A niekatoryja z tych, što stajali nawakoł, čujučy hawaryli: Woś Haljaša kliča. 36 Adzin-ža, pabiehšy i napoŭniŭšy hubku woctam i nasadziŭšy na tryścinu, dawaŭ jamu pić, kažučy: Čakajcie, pahladzim, ci pryjdzie Haljaš, kab źniać jaho. 37 Jezus-ža, zakryčaŭšy wialikim hołasam, skanaŭ.
38 I zasłona światyni raździorłasia nadwoje ad wierchu až da nizu. 39 A sotnik, katory stajaŭ naprociŭ, bačačy, što hetak kryčačy, skanaŭ, skazaŭ: Sapraŭdy hety čaławiek byŭ Synam Božym. 40 Byli-ž i žančyny, uhladajučysia zdaloku, pamiž katorymi była Maryja Mahdalena, i Maryja, matka Jakuba Małodšaha i Jazepa, i Sałamieja; 41 i kali byŭ u Halilei, chadzili za im i słužyli jamu, i mnoha inšych, katoryja razam z im byli pryjšoŭšy u Jeruzalim.
42 I kali ŭžo nastaŭ wiečar, (bo byŭ dzień Pryhataŭleńnia, jaki bywaje pierad subotaj), 43 pryjšoŭ Jazep z Arymatei, wydatny radny, katory i sam čakaŭ karaleŭstwa Božaha, i śmieła ŭwajšoŭ da Piłata, i prasiŭ cieła Jezusa, 44 a Piłat ździwiŭsia, ci ŭžo pamior. I kliknuŭšy sotnika, spytaŭsia ŭ jaho, ci ŭžo pamior. 45 I kali dawiedaŭsia ad sotnika, darawaŭ cieła Jazepu. 46 Jazep-ža, kupiŭšy pałatno i źniaŭšy jaho, zawiarcieŭ u pałatno i pałažyŭ jaho ŭ hrobie, jaki byŭ wysiečany z skały, i prywaliŭ kamień da ŭwachodu ŭ hrob. 47 Maryja Mahdalena i Maryja Jazepawa hladzieli, dzie jaho pałažyli.
1 Hł. Mt. 27, 1 i nast.
21 Hety Symon, jak pieradajuć staradaŭnyja piśmieńniki, nawiarnuŭsia, byŭ biskupam u Zajardańni i pamior mučanickaju śmierciaj.
23 Hł. Mt. 27, 34 i nast.
25 Treciaja hadzina ŭ tahačasnych žydoŭ — heta byŭ čas pamiž našaj 9 i 12 dnia. Mahčyma, što Jezusa ŭkryžawali zaraz pierad našaj 12-aj.
33 Hadzina 6 — 9 heta naša 12 — 3 pa pałudni. Hł. Mt. 27, 45.
44 Siabry Sanhedrynu byli ŭ Piłata i prasili, kab pałamać haleni ŭkryžawanym, kab pryśpiešyć śmierć. Heta było ŭ tuju-ž piatnicu 3 pa paŭdni. Kali zaraz potym źjawiŭsia Jazep z Arymatei, prosiačy cieła Jezusa, Piłat ździwiŭsia, ci Jezus užo pamior i paklikaŭšy sotnika, jaki byŭ pry śmierci Jezusa i jaki paśla pałamańnia haleniaŭ wiarnuŭsia na zamak, wysłuchaŭ ad jaho aficyjalnaj sprawazdačy ab śmierci Jezusa. Upeŭniŭšysia, što jezus pamior, Piłat pazwoliŭ źniać cieła Jezusa z kryža i pachawać. Hł. Mt. 27, 57.
Raździeł 16 правіць
1 I kali prajšła subota, Maryja Mahdalena i Maryja Jakubawa i Sałamieja kupili pachnidłaŭ, kab pajšoŭšy namaścić Jezusa. 2 I wielmi rana ŭ pieršy dzień tydnia pryjšli da hrobu ŭžo pa ŭschodzie sonca. 3 I hawaryli pamiž saboju: Chto nam adwalić kamień ad uwachodu ŭ hrob? 4 I hlanuŭšy, ubačyli adwaleny kamień; bo byŭ jon nadta wialiki. 5 I ŭwajšoŭšy ŭ hrob, uwidzieli maładziana, siadziačaha pa prawaj staranie, adzietaha ŭ biełuju wopratku i astaŭpianieli. 6 Jon skazaŭ im: Nia bojciesia. Wy šukajecie Jezusa Nazarenskaha, ukryžawanaha; jon uskros, niama jaho tut. Woś miejsca, dzie jaho pałažyli! 7 Ale idziecie, skažecie wučniam jahonym i Piatru, što idzie pierad wami ŭ Halileju; tam jaho ŭbačycie, jak skazaŭ wam. 8 Jany-ž wyjšaŭšy, uciakli ad hrobu, bo napała na ich dryžańnie i strach; i nikomu ničoha nie skazali, bo bajalisia.
9 A ŭskrosšy rana ŭ pieršy dzień tydnia, źjawiŭsia śpiarša Maryi Mahdalenie, z katoraj wyhnaŭ siem djabłaŭ. 10 Jana pajšoŭšy, pawiedamiła tych, što z im byli, sumnych i płačučych. 11 Jany-ž, pačuŭšy, što žywie i byŭ bačany joju, nie pawieryli. 12 Paśla-ž hetaha pakazaŭsia ŭ inšym wyhladzie dwum z ich idučym, kali jany išli ŭ siało. 13 A jany, pryjšoŭšy, pawiedamili druhich, i im nie pawieryli. 14 Urešcie, źjawiŭsia henym adzinaccaciom, jak siadzieli za stałom i wyhawarwaŭ niedawierstwa ich i zakamianiełaść serca, što nia wieryli tym, katoryja widzieli jaho ŭskrosšym.
15 I skazaŭ im: Idučy na ŭwieś świet abwiaščajcie ewaneliju ŭsiamu stwareńniu. 16 Chto ŭwieryć i achryścicca, budzie zbaŭleny, a chto nia ŭwieryć, budzie asudžany. 17 A za tymi, što ŭwierać, buduć iści takija znaki: U imia majo buduć wyhaniać djabłaŭ, buduć hawaryć nowymi mowami: 18 wužoŭ buduć brać i choć-by što śmiarotnaje pili, nie paškodzić im; na chworych ruki ŭzłožać, i buduć miecca dobra.
19 A Pan Jezus, paśla taho jak hawaryŭ da ich, uziaty jość u nieba i siadzić prawaruč Boha. 20 Jany-ž pajšoŭšy abwiaščali ŭsiudy, a Pan pamahaŭ i ŭćwiardžaŭ mowu znakami, jakija išli ŭśled za imi.
1 U piatnicu jany nia mieli času nakupić pachnidłaŭ, dyk robiać heta ŭ subotu wiečaram, jak adyjšoŭ šabat.
2 "U pieršy dzień tydnia" h. zn. u niadzielu, kali ledź pačynała świtać.
8 Ubačyŭšy anieła i pusty hrob, žančyny spužalisia, bo heta ŭžo było dla ich niezrazumiełym. Jany spačatku bajalisia hawaryć kamu ab hetym, što bačyli.
15 "Usiamu stwareńniu" h. zn. stwareńniu razumnamu, ludziam.
16 Z woli Chrysta ŭsie ludzi pawinny pryznać jaho nawuku. Wiera i chrost jość pieršym kaniečnym warunkam zbaŭleńnia, a druhim — žyćcio pawodle zahadaŭ Chrystowych, jak ab hetym skazaŭ wyrazna sam Chrystus (Mt. 28, 20). Da zbaŭleńnia patreba spoŭnić usio, što zahadaŭ Chrystus, a da asudžeńnia dawoli adsutnaści adnej rečy: wiery, bo chto nia wieryć, užo asudžany (Jan 3, 18).
17 Hetych słoŭ nia treba razumieć tak, što kožny, chto wieryć u Chrysta, budzie čynić cudy. Tut Chrystus tolki pradkazwaje, što ŭ jahonym Kaściole buduć dziejacca cudy, kali jany buduć patrebny dziela pašyreńnia i ŭćwiardžeńnia wiery chryścijanskaj, dziela karyści Kaścioła abo dziela jakich inšych wyšejšych metaŭ. Dziela hetych metaŭ i ciapier dziejucca cudy (napr. u Łurd).
19 Čaławiectwa Chrysta nie swajej mocaj uzyjšło ŭnieba, ale było ŭźniataje mocaj Božaj, jak złučanaje z Asobaj Słowa — z Synam Božym.
Siadzieć prawaruč Boha značyć: uładać razam z Boham Ajcom usim świetam.