Старонка:Нарысы з гісторыі беларускага мастацтва.pdf/221

Гэта старонка не была вычытаная

ЗАМКОВАЕ БУДАЎНІЦТВА XIII–XVI СТ.

na niej siadu wąsów i brody doslrzedz nie można było. Włosy z głowy na ramiona spadają. Suknia z lekkiej materji płóciennej koloru czarnego aż do stóp przedłuża się, rękawy szerokie. Lewa ręka leży spokojnie na udzie z tejże samej strony, prawa do góry nieco podniesiona, z palcami zupełnie rozwartemi. Z prawej strony niewiasta stoi, cała do niego obrócona, lewa rękę w dół prawa zaś ma do góry nieco podniesiona, akcję osoby coś opowiadającej przedstawia. Na głowie włosy, z tylu w kłąb zwinięte bez żadnego przykrycia: oba ramione obnażone, stan biała materją przysłoniony, od pasa zaś aż do stóp pewien rodzaj osłonki koloru żółtego odziewa. W ogólności cała ta figura nosi strój, jak i zwyczajnie widzieć możemy na starożytnych figurach kobiet. Dno płowe bez żadnej dali lub wnętrza. Na złamaniu od strony zewnętrznej tynk wszystek opadł i śladu żadnego malowania dostrzedz nie podobna.

3) W górze na płaszczyźnie pólokregowej zewnętrznej siedzi osoba figura i twarzą do widzów obrócona (en face), czapka na głowie czworokątna, suknia koloru czarnego, obszerna, nakształt komży do stóp spadającej, na ramionach do koła leży biały kołnierz z pod którego pas biały na piędź szeroki aż do stóp przeciąga się, a w poprzek drugi, powyżej biodr idący, krzyża wyobrażenie kształci. Prawa ręka wzniesiona do góry coś trzyma; trudno doslrzedz czy krzyż czy buławę, lewa zaś w dół spuszczona z rozwartą pargaminu karlą wielkości pół arkusza. Bez żadnych naokoło ozdób i oddalenia, ledwie domyślać się można, że ta osoba w jakiémś wnętrzu siedzi.

4) Na złamanych płaszczynach tak strony zewnętrznej jak i wewnętrznej jedna i ta sama scena odmalowana. Od lewejstrony na płaszczyźnie siedzi osoba na taburecie o kilka slóp wywyższonym, zupełnie w takim samym stroju, jak i poprzedzająca, z kołnierzem białym na ramionach i krzyżem na przedniej części sukni z szerokiego pasa wyszytym. Prawa ręka leży na piersiach, lewa zaź coś przyjmuje z ręki prawej kobiety na stronie wewnętrznej odmalowanej; strój niewiasty zupełnie odpowiedny wyżej opisanemu, głowę ma nieco na dół schyloną; lewą ręką trzyma jakiś sznurek na około szyi oprowadzony. Cała postawa uległość i pokorę dokładnie maluje. Z tyłu tej kobiety są jeszcze trzy figury, pierwsza niewiasta ustrojona podobnie do poprzedzającej z lewą ręką na piersiach położona, a tuz za nią mężczyzna w czarnej długiej sukni z rękawami szerokimi. Ręce naprzód wyciągnięte jakąś prośbę oznaczają. Kołpak na głowie jak u siedzącego czworokątny, na biodrach pas czarny. Między temidzwiema figurami jest pośrednia trzecia: płaskie na głowie przykrycie raczej kobietę, aniżeli mężczyznę znamionuje. W całej postawie i na twarzy wielka submissia maluje się.

5) Na płaszczyźnie strony lewej wewnętrznej ledwie dostrzedz można bardzo niewyraźne ślady figury siedzącej na jakimś podwyszeniu. Głowa cokolwiek wyraźniejsza zupełnie obnażona. Tuż obok niej, mocno się wpatrując, postrzedz można trzy figury, których dalsze części zupełnie spłokane najmniejszych rysów nic pokazują. Dwie figury oslalnie od prawej slrony wyrażniejsze. Strój ich podobny do stroju X. X. Bernardynów w płaszczykach bez kapturów. Głowy coś dziwacznego w sobie mają, twarze bowiem jakby do kocich podobne, a uszy dość wielkie po stronach obu, sterczące i odstawione, jak zwykle Talarów malują; każą się domyślać, że stanowią osobne plemię nie litewskie. Czy głowy obnażone, czy też szczelnie czemkolwiek przykryte, upatrzyć nie podobna. Oddalenie wyobraża wnętrze jakiejś izby, a przy tylnej ścianie, dwie cienkie kolumny z kapitelami nad wymiar przyzwoity większcmi, których ozdobą są trzy linie wygięle, zupełnie w stylu wschodnim, a przynajmniej do tureckich podobne; po nad kapitelami przeciąga się archytraw z pasków rozmaitej szerokości ułożony, w pośrd których jeden szerszy w zygzag odmalowany. We wnętrzach budowli tureckich pospolite są tego rodzaju ozdoby. Między kolumnami nisza prostokątna odmalowana widzieć się daje. Na wszystkich innych stronach tej framugi tynk zupełnie opadły smutne cegły odkrył.

6) Na płaszczyźnie od wnętrza strony lewej odmalowany pewien rodzaj