Ад вёскі нашай недалёка...

Ад вёскі нашай недалёка... Верш Аўтар: Алесь Гарун Крыніца: https://knihi.com/Ales_Harun/Ad_vioski_nasaj_niedaloka_spz.html

Прапануем да спампаваньня!

Ад вёскі нашай недалёка,

Бадай, чы будзе тры вярсты,

Балотам шлях наш разарваны

І злучан грэбляю ізноў.

Здалёку стаць, таго балота

Амаль не відна,— так яно

Ў адно сабе злілося поле

З мурогам, з краскамі лугоў.

Аб ім цікавых шмат паданняў

Жывець у нашай старане.

Старых ты толькі распытайся,—

Паслухаць будзе што табе...

Калі у нас хадзілі швэды,

Вялікі быў ў народзе страх,—

Хавалі ўсё дабро у ямы,

А самі жыць ішлі у лес.

Бо швэды, хай іх трасца, зверы.

Куды ні прыйдуць, як рабак,

Усё пап’юць, з’ядуць, а рэшту

З сабой ў дарогу забяруць.

А да таго яны часамі

Без спуску білі мужыкоў,

І малых дзетак мардавалі,

І моцна крыўдзілі кабет.

Ну што ж,— за гэтакія здзекі

Народ ім шкодзіў як мага.

Даўней і з нашых былі зухі,—

На штукі ўсякія ішлі.

Дзядок Даніла стары векам,—

Здаецца, ссохлы ў лесе грыб,—

Згубіў іх конных два аддзелы,

Ў балоце гэтым патапіў.

Пачуў ён знекуль, быццам швэды

Ідуць да Менску нацянькі,—

І з весткай гэтай — скуль і [жвавасць]

Прышпарыў раніцай у лес.

Кабеты, звесна, зараз плакаць,

Маўляў, чаму паможа плач.

Мужчыны гэтаксама ў страсе,

А дзед сабраў мужчын і кажа:

«Хадзіце грэблю раскідаць».

Народ паслухаў: дзед Даніла

Лічыўся мудрым навакол,—

Не вельмі доўга намаўляў іх.

«Чаму? Нашто?» — усе пытаюць.

«Нашто, аб гэтым знаю я,

А вы, як хочаце спакою,

Рабіце толькі, што кажу».

Усякі ведаў — дзед не дурань;

Таму, забраўшы з лесу снасць,

Памкнулісь людзі ўсёй грамадай

Бурыць дзядоўскі [моцны ссек].

Паверыць трудна, паглядзеўшы

На нашу грэблю, як яны

Паспелі ў дзень разруйнаваці

Яе — амаль не на вярсту.

Па гэтым кажа дзед [Ігнацы]:

«Цяпер усё,— ідзіце ў лес,

[Вазьміце трубы] і чакайце,

[Пакуль не будуць швэды тут].

Як прыйдуць швэды і на грэблю

Уступіць іх апошні конь,

Тады ў катлы ударце, [ў трубы

І затрубіце як мацней].

Рабіце гэтак, мэрам войска

Ідзець вялікае праз лес,

І самі ўбачыце, што будзе,

А мне ісці ад вас пара».

«Куды?» — спыталі. «Дый да швэдаў,

Хачу іх быць правадыром».

Сказаўшы гэтак, сам падаўся

У той, адкуль з’явіўся, бок.

От ноч прыйшла, ніводнай зоркі

На чорным небе не відаць.

Стаяць людцы на варце ў лесе

І богу моляцца усе.

Здаля пачулі тупат конны,

[Калькох] паслалі дзец [юкоў]

Сядзець на купках у балоце

І пільна швэдаў [сцерагчы].

Бліжэй, бліжэй,— ужо ля грэблі;

Ужо чуваць іх галасы,

І ржанне конскае, і тупат.

Ужо на грэблі... Ў той жа час

Дзяркач азваўся у балоце,

Па ім другі умоўны знак,—

І з лесу трубы, бубны [сурмаў];

Пачулі швэды страшны шум.

Змяшалісь швэды. Ім здалося,

Што войска збоку йдзе на іх.

Пусцілі коні науцёкі,

Ды не ўдалося уцячы...