Збор твораў (Колас, 1928—1929)/I/1/III/На адзіноце

Горкая доля На адзіноце
Верш
Аўтар: Якуб Колас
1928 год
Цемра
Іншыя публікацыі гэтага твора: На адзіноце.

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




НА АДЗІНОЦЕ

Між глыбокіх сьнягоў,
Дзе лес глуха шуміць,
Ціхі дом лясьнікоў
Адзінока стаіць.

Воўчым вокам акно
Ў цемры ночы блішчыць.
Дзеці леглі даўно,
Толькі маці ня сьпіць,

Завывае, бы зьвер.
Стогне вяз над страхой.
Страшна ў лесе цяпер,
Сьцішна ў хаце адной.

Ды прывыкла яна
Да паўночы сядзець
І скрозь шыбы акна
Ночцы ў вочы глядзець.

А ў тым коміне зноў
Вецер песьню пачаў,
Вось ён глуха завёў,
Застагнаў, забурчаў…

— Мама! страшна мне тут,
Я баюся адзін:
Унь варушыцца жмут
На ашэстку аўчын.

Сын малы, Васілёк,
Кліча матку к сабе.
— Бог з табою, сынок:
То здалося табе!

Ня пужайся, дурны:
То аўчынкі вісяць.
Няжывыя яны
І ня могуць чапаць.

— Мама! сядзь ідзі тут…
Што так страшна гудзе? —
Ставіць прасьніцу ў кут,
К сыну матка ідзе.

— Мама! чуеш — во-во!
Хтось па даху пабег!
Гэта злодзей ці хто?
— Не, сынок: — гэта сьнег!

— А што трэба яму?
Чаго ўзьлез ён на дах?
Ці ён грозіць каму,
Ці спужаў яго страх?

— Ой, блазнота мая,
Ну-ж з цябе і сьмяляк!
Чаго думка твая
Устрывожана так?

Гэта-ж вецер, сынок.
— Ён жывы, ці які?
— Ды не, мой галубок!
Гэта — подых такі.

— А што робіць ён? — Хто?
— Ну, той подых! скажы!
— Нямаведама што
Ты гаворыш!.. Ляжы!

Васілёк замаўчаў,
Нярухліва ляжыць,
Мусіць думаць пачаў,
Чаго вецер шуміць.

А ён, нібы той зьвер,
Плача, вые, гудзе.
— А дзе тата цяпер?
Чаму доўга ня йдзе?

Не баіцца адзін
Ён па ночы хадзіць!
— Тата дужы, мой сын!
За плячыма вісіць

Стрэльба, нож пры баку,
Дык баяцца чаго?
Кепска будзе ваўку,
Калі чэпіць яго!..

— Мама! праўда ці лгуць,
Што маленькіх дзяток
Жабраком аддаюць
Замест хлеба ў мяшок?

— Не, няпраўда, сынок!
Гэта байку сплялі,
Проста страшаць дзяток,
Каб паслушны былі.

Зноў заціх Васілёк
І пытаць перастаў,
Зноў яго разумок
Варушыцца пачаў.

Ціха ў хатцы малой,
Смутна лямпа гарыць.
Бор стары за сьцяной
Ўсё шуміць ды шуміць.

1909 г.