|
Цешча к зяцю прышла ў госьці.
Ой, сярдзіты быў той зяць!
Ні пяшчоты, ні мілосьці,
А ў мінуты гневу, злосьці
Мог і лейцы ў рукі ўзяць,
Каб паставіць па-сваему
Ды ў свае ўзяць абцугі.
Не праціўся лепш Ахрэму:
Дасьць па карку і — халэмус —
Строгі, хай яго багі!
І пытае дачку маці:
— Ну, дачушка, як жывеш?
Як паводзіцца у хаці?
— Ох, матулька! што казаці —
Прападзеш з ім, прападзеш! —
Маладзіца тут у сьлёзы,
Бэсьціць мужа і кляне:
„А бадай яго залозы!
Буркатня адна, пагрозы,
Вокам ласкі ня зірне.
То яму дзяжа ня чыста,
То хлеб прэсны і сыры…
Ой, які ўжо наравісты!
Хоць ты падай прад ім лістам —
І да трох не гавары!
Будзіць рана да работы,
Нібы наймічку-слугу,
А рабіць няма ахвоты.
Гора з ім адно, згрызоты—
Жыць тут болей не магу!“
— Плюнь, дачушка! — кажа маці, —
Чорт яе, з пакораю!
Што сябе дарма згрызаці?
Заваліся на палаці
Ды прыкінься хвораю!
Ляжы, нібы ў агні,
Ды войкай, ды стагні
І ад сябе яго гані.
Пячы сабе яечню,
А гаду таму, жоху —
Нішчымнага гароху:
Раняць дух не канечна! —
І давай вучыць старая,
Як горш зяцю дапячы.
А ён дзьверы адчыняе!
— Так, так, матка, навучы,
Каб цябе зямля сырая!
Каб разумная да добрая была,
Ты-б на троп дурную навяла,
На дабро-б накіравала,
Гультаіна ты, завала,
Звадыяшка ты, сава,
Дубовая галава!
Ты ў чыю-ж гаворыш руку
І сыкаеш вужакаю?
А ну, цешча: за навуку,
Хадзі, вось я падзякую!
Вывеў цешчу ён вон з хаты,
Ды ў борану яе ўпрог!
Аж бражчаць у цешчы пяты,
Проста пыл курыць з-пад ног,
Цягне борану па полі,
Толькі стрыбалкі мігцяць.
— Ся, малая! Гэй, паволі!
Но, кабыла! — сьвішча зяць.
Выпраг цешчу зяць сярдзіты,
Ды па цешчы пугаўём!
Цешча коціцца кулём,
Ды праз поле, ды праз жыта
Смаліць к дзеду пяруном.
Прычхала дадому,
Засопшыся, цешча,
На зяця старому
І верне і плешча —
Такі-ж ён паганы,
Такі ўжо зацяты,
Тыран над тыранам,
Ён — гэрад пракляты!
Гатоў ён за словы —
Паслаў ім бог заця! —
Вазіць з лесу дровы!
Табою араці,
Яе ўзяў у клешчы,
Ганяў на палетак,
І кончыла цешча
Прамову вось гэтак:
— Ой, баржджэй ты, дзед, зьбірайся,
Ідзі дочку ратаваць!
Толькі-ж сам асьцерагайся:
Гэта кат нам, а ня зяць!
А дзед слухаў, зубы сьцяўшы —
Ці праўдзіва-ж гэта весьць?
А нарэшце, палку ўзяўшы,
Сам да зяця ідзе цесьць.
- За дзьвярамі зяць стхарыўся,
Вуха к дзірцы прылажыў,
Слухаў ён, не варушыўся,
Што цесьць жонцы гаварыў.
— Ой, дурная-ж ты, дачушка!
Ці-ж бяз працы можна жыць?
Выкінь дур ты гэту, служка!
Мужу трэба наравіць.
Ен, няпраўда, не нягодны,
Ня дурны ён, ня гультай.
Дык жывеце, дзеткі, згодна
Ды язык ты свой трымай.
— Люба слухаць, што да ладу! —
З-за дзьвярэй гукае зяць: —
За разумную дараду
Ты на покуць, бацька, сядзь! —
Пасадзіў за стол старога,
— Смаж, брат жонка, каўбасу,
А я скочу да Крывога
І гарэлкі прынясу. —
Запішчалі ў печы скваркі,
Аж зьвініць скаварада.
З рук у рукі ходзіць чарка,
Часьць такая, што бяда!
Выпіў цесьць і зьеў на славу,
Хоць жывот расьперажы.
Зяць уважны і ласкавы,
Хоць да раны прылажы!
— Захадзі-ж да нас, старэчы,
Ды часьцей, не забывай! —
І ўзваліў яму на плечы
Здаравецкі каравай.
Дзед ідзе сабе, сьпявае,
Нібы зяць адмаладзіў.
Каравай ён ледзь трымае,
Аж плячук наверадзіў.
Цешча рукі заламала,
Дзеда згледзіўшы здалёк:
— Во! я борану цягала,
Цесьць з ярмом дамоў уцёк!
1907 г.
|
Прапануем да спампаваньня!