Збор твораў (Купала, 1925—1932)/II/Пераклады з польскае мовы/Пані Твардоўская

Трох Будрысаў Пані Твардоўская
Баляда
Аўтар: Адам Міцкевіч
1926 год
Арыгінальная назва: Pani Twardowska
Пераклад: Янка Купала
Удагонку
Іншыя публікацыі гэтага твора: Пані Твардоўская (Міцкевіч/Купала).

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




ПАНІ ТВАРДОЎСКАЯ

П‘юць, ядуць і люлькі смаляць,
Таўкатня вакол, сваволя,
Ледзь карчмы тэй не разваляць…
Хі-хі, ха-ха, гэй-жа, го-ля!

На канцы стала Твардоўскі
Сеў, падпёрся, выпнуў бруха,
І крычыць на чым сьвет боскі,
І усяк туманіць юха.

Салдату, ўдаваў што зуха,
Ўсіх ён лае, разганяе, —
Сьвіснуў шабляй каля вуха,
Ўжо з салдата зайца мае.

Старшыні, што місу з мясам
Паражніў з вялікім смакам,
Пырснуў квасам — і тымчасам
Старшыню зрабіў сабакам.

Пстрык! шаўца у нос кароткі,
Тры да лба прыткнуў краночкі,
Цмокнуў цмок, і гданьскай водкі
Са лба вытачыў поўбочкі,

Тут, як водку піў з кяліха,
У кяліху сьвіст зрабіўся;
Зірк на дно: — Гэй, што за ліха!
Ты чаго, кум, сюды ўбіўся?

На дне ў чарцы бачыць — чорцік:
Істы немец, знае ўвагу;
Пакланіўся і, як хорцік,
На падлогу дае цягу.

Скочыў, вырас на два локці,
Нос, як гачык — знаць, што нелюдзь,
І савіныя пазногці
На худых нагах віднеюць.

— А! Твардоўскі… як дуж, браце?!
Так гаворыць і падходзе:
Ці-ж ня хочаш на‘т пазнаці
Мэфістофаля, дабродзей?

Там пад Лысаю Гарою,
Што душу нам адступаеш,
Падпісаўся ты крывёю,
А цяпер і ані дбаеш!

Надало-ж табе забыцца,
Што, як два мінуць гадочкі,
Меўся ў Рыме ты зьявіцца,
Каб цябе ўзяць за грахочкі.

Ўжо зыходзіць год і сёмы,
І кантракт далей ня служа,
А за чары ой даўно мы
Жджэм цябе у пекле, дружа.

Але хоць чакаў я леты,
Помста ўрэшце даканана:
Рым завецца шынок гэты…
Кладу арышт на васпана. —

Даць хацеў Твардоўскі цягу
На сказ гэтакі чартовы,
Але той злавіў за дзягу:
— А дзе, кажа, гонар слова? —

Што рабіць? чорта насьпела,
Схопе ў пекла тут, і годзе:
Дый Твардоўскі знае дзела,
І таму мазгі заводзе.

— Гэй ты, чорце! глянь ты толькі
У кантракт, дзе пункты ўвідзіш,
Што як лет мінецца столькі,
Па маю душу як прыдзеш, —

Буду права мець тры разы
Запрагчы цябе ў работу, —
Ты-ж найгоршыя прыказы
Мусіш споўніць што да-ёты.

Глянь, над карчмай маляваньне:
Конь грывясты, хвост, як вехаць;
Тут жывым няхай ён стане,
Мушу я на ім праехаць.

Біч з пяску скруці мне, бесе,
Каб каня меў чым пагнаці;
Хорам выбудуй у лесе,
Каб было дзе папасаці.

Зруб стаўляй з зярнят арэху,
Прыкажы знасіць іх раку,
Жыда пэйсамі лаць стрэху,
Места гонт — крый зернем маку.

Глянь, цьвічок такі прымерне:
Ў цаль — таўсты, даўгі — тры цалі;
Бі у кожна маку зерне
Па тры гэткія ганталі. —

Мэфістофаль духам скочыць,
Каня корміць, поіць, чысьціць,
Біч даўгі са жвіру точыць,
А ўсё жыва і агнісьце.

Сеў Твардоўскі, выпнуў жылы,
Ўзяў за повад, конь здаровы,
Знай, трымайся што ёсьць сілы,
Аж тут зірк — палац гатовы.

Так, так! выйграў, пане бісе;
Ды работа жджэ другая:
Ты скупайся ў гэтай місе —
Толькі ў ёй вада сьвятая. —

Чорт спужаўся, ўвесь сагнуўся,
Пот яго сьцюдзёны крые;
Ўсё-ж, пан кажа — слуга мусіць, —
Чорт скупаўся аж па шыю.

Потым выскачыў, як з жару,
І Твардоўскага зноў страша:
— Я цяжкую вынес кару,
Але й ты у моцы нашай.

Раз яшчэ — і будзе квіта —
Па кантракту ёсьць нагонка…
Глянь, вунь баба каля сіта,
Гэта, чорце, мая жонка.

Я на год у Бэльзабуба
За цябе жыць застануся,
А праз той час мая люба
Жыць з табой, як з мужам, мусіць.

Службу, любасьць, шанаваньне
Хай ёй вашаць прысягае,
Зломіш хоць адно заданьне —
Ўся умова прападае. —

Што той кажа, чорт пільнуе,
Вокам кідае на самку,
Быццам бачыць, быццам чуе,
І збліжаецца пад клямку.

А Твардоўскі пры ім суча,
Быццам гнецца, а ўсё бача,
Скочыў дзюркай чорт ад ключа
І дагэтуль недзе скача.