Ліст Алеся Мілюця (26 верасня 1944)

Ліст Аўтар: Алесь Мілюць 1944 Крыніца: Скрыжалі памяці. Кніга другая - с. 337

Прапануем да спампаваньня!

Франтавое, 26 верасня 1944 г.

Дарагая сястрыца!

Пішу табе столькі, колькі дазваляюць мне абставіны майго жыцця, хоць душою я б хацеў гаварыць з табою дзень і ноч. Але што зробіш! Гэты час ужо мінуў і, як мне здаецца, мінуў беззваротна. Цяпер, пакуль я яшчэ жывы, падзялюся з табою хоць некалькімі думкамі, якія выплываюць з глыбіні маёй душы. Перш за ўсё я хачу табе перадаць свой душэўны стан — ён у вышэйшай ступені спакойны, і я ўжо свядома рашыўся на ўсё. Я стаў цяпер надзіва смелым — як і трэба байцу-чырвонаармейцу, так што ты не паверыш, як я тут нічога не баюся, ніякіх бітваў і баявых страхаў. Чаму? Я і сам не скажу, можа, ужо прывык, а можа, у мяне зарадзілася баявая адвага, нешта ў гэтым родзе. Потым я нічога не шкадую — ні мінулага жыцця, ні іншага чаго: усё ўжо ў мяне скончана, я ўжо ад жыцця сваё атрымаў. Шкада толькі цябе як лепшай маёй роднай сястры, але нічога не зробіш — такая ўжо доля. Я толькі хачу, каб ты па мне не тужыла, не ўбівалася і не плакала. Гэта табе пашкодзіць, а мне нічога не дапаможа. Ты цяпер засталася круглаю сіратою, у сэнсе сямейным, але малю Бога за Ваню, можа, ён вернецца, і аб тваім шчасці. Ва ўсякім выпадку, уладжвайся сама як мага лепей. Па гаспадарцы табе адной будзе цяжка, але займайся рукадзеллем, і ты будзеш жыць добра. Са сваімі сёстрамі і наогул са сваімі роднымі старайся жыць як можна лепш, гэта табе не пашкодзіць. Усе гаспадарчыя рэчы і прылады зберагай на ўсякі выпадак, а потым дзявай куды хочаш. Калі маеш магчымасць, сышчы колы ў Бубноўскага, схадзі з Барысавым Уладзікам, дай барыша, але колы вярні хоць і не акутыя. Садзік таксама беражы, як і мяне, — гэта маё лепшае дзецішча, беражы таксама і сеянцы — грушкі і вінаград, яны спатрэбяцца мне, калі я вярнуся. Што да ўсіх дробных рэчаў, то захоўвай іх да нашага вяртання, а калі трэба будзе, дык ты з імі знойдзеш, што рабіць. Калі ў цябе не будзе каровы, трымай болей птушак і трусоў, яны цябе забяспечаць тлушчам. Сеяць жыта сей, колькі зможаш, з нас хопіць хлеба. Бульбу выкапай і пакладзі ў капцы. Захавай гародніну і насенне ў агародзіку — спатрэбяцца.

Яшчэ дазволь даць табе некалькі ўказанняў адносна гаспадаркі. У першую чаргу — каб усё было на сваім месцы, каб нічога не псавалася на дажджы, збяры агароднае насенне і насенне соі. Як будуць замаразкі, папрасі каго-небудзь, калі самой будзе не пад сілу, і абвяжы сад, прыкрый вінаград і ружу белую з шалфеем. Адным словам, рабі так, як і мы рабілі ўсе разам. Захавай таксама трусоў, а шкурачкі аддай каму-небудзь на выраб, пашыеш сабе целагрэйку. Гэта я бачыў у свайго афіцэра — вельмі цёплая і лёгкая. Трусіную шэрсць пастарайся абавязкова спрасці і пусці яе ў ход. Купі абавязкова насценны каляндар, каб, калі мы вернемся, мелі яго ў сябе.

Я яшчэ нічога не ведаю пра Ваню, але я чакаю з дня на дзень ад цябе пісьма і тады буду ведаць што-небудзь і пра яго. А цяпер перадавай прывітанне і самыя лепшыя пажаданні нашым сваякам — Тамашкевічавым, Сузікавым і Зарэцкім, папрасі ў іх прабачэння, што я ім не пішу. Няхай яны ведаюць, што мне гэта немагчыма, што я рэдка маю шчаслівую хвіліну, калі магу ўзяць аловак і паперу, няхай яны гэта зразумеюць і тады мне прабачаць. Перадавай прывітанне нашым суседзям. Я думаў табе выслаць 60 рублёў, але, параіўшыся са сваім камандзірам, рашыў пакінуць іх пры сабе. Так што да пабачэння.

Твой брат Аляксандр.

П/п № 36591 В, Мілюць Аляксандр Макаравіч.