Народ чуе

Народ чуе Публіцыстыка Аўтар: Янка Станкевіч 1914 Крыніца: № 15, 17 красавіка 1914 г., б. 2-3

Прапануем да спампаваньня!

Народ чуе

---

Непрыяцелі беларускаго адраджэньня кажуць, што бытцым беларускі народ астаецца глухім на кліч сваей сьвядомай інтэлігенціі. Адны гэтак кажуць дзеля таго, што мала знаюць беларускі рух, другіе, каб апаганіць наш рух і гэтым адвярнуць ад яго вочы грамадзянства. Каб прыпыніць чысты руччэй беларускаго адраджэньня, яны бруднымі рукамі кідаюць у яго каменьня. Але ня гледзючы на гэта наш народ прачыхаецца і радасна сустрэчае раніцу вясны сваей!

Я прывяду неколькі фактоў, каторые зразу спомніліся. Гэта, праўда, маленькіе красачкі, каторые ледзь можна ўгледзіць на прадвесьні.

У пачатку 1907 г., калі тыкеля пачалі выходзіць беларускіе кніжкі і газэта, у мяст. К. ў ашмяншшчыне адзін інтэлігент-беларус чытаў газэту у роднай мове. Да яго прыйшоў селянін Пётра і стаў пільна прыслухівацца. Слухаў, слухаў, а пасьля папрасіў газэты, прытуліў яе да сэрца, як маці дзіцянё і прагука́ў:

— А мая ты родная!. Па нашаму, аб нас пішэ!..

Я знаю многа сёл, дзе калі прыходзіла беларуская газэта селяне збіраліся у адну хату і слухалі, часта да поўначы, роднае слова, аб родных справах. Селяне у такіх сёлах з нецярпеньнем ждуць тае часінкі, калі можна будзе і Богу маліцца у роднай мове.

У мяст. Крывічах, Вілейскаго пав., як чыталі першы раз беларускую газэту, кабеты плакалі з радасьці.

Можна сьмела сказаць, што ў кожным сяле, дзе тыкеля ёсць падпісчык беларускай газэты, ёсць грамада селян, каторые з любатой чытаюць роднае слова, ведама, калі падпісчык газэты не хавае. Цікавяцца родным друкаваным словам не тыкеля ўзрослые, але навет дзеці. Нідаўна у ашмяншчыне было такое здарэньне.

Селянін Урбановіч, мой блізкі знаёмы, выпісаў на продаж беларускіх кніжак. Адна шляхоцкая дзяўчынка, 12 год, прыйшла і купіла на 60 кап. кніжак. Але на трэцьці дзень я даведаўся, што бацькі настрашэные адным польскім чорнасоценцам, важнай асобай у парохіі, што бытцым іх за беларушчыну перавернуць у праваслаўе, спалілі гэные кніжкі.

За тыдзень прыходзіць да мяне дзяўчынка і просіць прадаць ізноў ей за 85 кап. кніжак — «Цяпер, кажэ, не спалюць: буду хаваць у пуні.»

Янучонак.