Слёзы павіслі на расніцах суровага тана. Ён не быў так расчулены нават у тую хвіліну, калі ўпаў Атэльстан.
— Што-ж гэта будзе! — сказаў блазен, вырываючыся з абдымкаў свайго гаспадара; — калі ты станеш плаціць за паслугі толькі салёнаю вадою з вачэй, то як-бы і я не расплакаўся!.. А тады як буду я выконваць свае абавязкі? Слухай, дзядзечка, калі на самай справе хочаш зрабіць мне прыемнасць, даруй, будзь ласкавы, майго прыяцеля Гурта за тое, што ён украў адзін тыдзень свайго часу і прысвяціў яго на службу твайму сыну.
— Дараваць яго! — усклікнуў Седрык. — Не толькі дарую, але і моцна ўзнагароджу яго! Гурт, станавіся на калені!
Свінапас уміг апынуўся каля ног свайго гаспадара.
— Ты больш не раб і не нявольнік, — прагаварыў Седрык, дакрануўшыся да яго посахам, — з гэтага часу ты вольны чалавек і можаш жыць у гарадах і па-за гарадамі, у лясах і ў чыстым полі. Дарую табе ўчастак зямлі ў маёй Вальбургемскай вотчыне, прымі яго ад мяне і маёй сям’і ў карысць тваю і сваёй сям’і, з гэтага часу і назаўсёды!
Не раб, не нявольнік, а вольны чалавек і землеўладар!.. Гурт ускочыў на ногі і двойчы падскочыў на вышыню амаль свайго росту ад зямлі.
— Каваля-б мне… пілу, — закрычаў ён, — хутчэй зняць нашыйнік з вольнага чалавека! Шляхетны пан мой, ваш шчодры падарунак падвоіў мае сілы, і я ад гэтага часу буду ўдвойчы больш паспяхова біцца! Адчуваю вольную душу ў сваіх грудзях! Зусім іншы чалавек стаў, і для сябе, і для іншых… Ах, Фангс, — прадаўжаў ён, звяртаючыся да сабакі, які, заўважыўшы настрой свайго гаспадара, пачаў падскокваць побач з ім, — дык ты прызнаеш свайго гаспадара?
— Як-жа, — сказаў Вамба, — мы з Фангсам усё яшчэ цябе прызнаем, Гурт, дарма, што самі не пазбавіліся ад нашыйніка, абы ты не забываў нас цяпер, ды і сам не вельмі-б забыўся.
— Хутчэй я сам сябе забуду, чым цябе, мой сапраўдны сябра і таварыш, — адказаў Гурт.
Пачуўся тупат коняй і з’явілася лэдзі Равена разам з некалькімі коннікамі і вялікім атрадам пешай прыслугі. Яны
