зілася, запахла вільгацьцю і яшчэ нейкім незразумелым, але няпрыемным пахам.
Але што гэта там шуршыць і варушыцца?
— Зьмеі! — закрычалі наперадзе.
У змроку хістаўся цэлы лес галоў, блішчалі вочы, рухаліся джалы. Злое сіпеньне ўсё ўзмацнялася.
— Што рабіць? — запыталіся ўзброеныя. — Ці страляць?
— Не, не, ня варта, — пачуліся галасы. — Невядома яшчэ, колькі зможаце забіць адразу, а рэшта, раззлаваныя, ды натоўпам могуць нарабіць вялікай бяды. Потым справімся з імі; зброі ў нас хопіць.
І неяк мімаволі хутка пасунуліся назад. І добра зрабілі, бо ўступаць у бойку з гэткай масай зьмеяў, ды яшчэ ў цемры, было рызыкоўна. Вярнуліся назад.
Засмажылі кабаніну і доўга разважалі і дзівіліся з усяго таго, што бачылі. Начаваць з гэткімі суседзямі пабаяліся і вышлі напаверх.
Над вульканам блішчала зарыва, а недзе блізка гуло мора. Паляглі вясёлыя і задаволеныя і зараз-жа моцна заснулі.
Але ўначы яны былі разбуджаны нейкім грукатам, нібы гарматнымі стрэламі, а пасьля гэтага пачуўся нейкі сьвіст і сіпеньне.
Мігам усе былі на нагах, ухапіліся за зброю, пачалі прыслухоўвацца, але больш ужо нічога ня чулі. Пасунуліся сюды-туды, прыгледзеліся, прыслухаліся, — ды так нічога асаблівага і не заўважылі.
— Што-б гэта такое магло быць? — дзівіўся Сідан. — Я-ж сам добра чуў стрэл, а потым нейкі сьвіст і сіпеньне.
— І я гэта самае чуў, — сказаў Сурат.
Тое самае пацьвердзілі і іншыя таварышы.
— Значыцца, прыходзіцца дапусьціць, што гэта быў стрэл з гарматы, а сьвіст — гэта палёт снараду?
— Нічога іншага нельга прыдумаць.
— Тады-ж хто і адкуль страляў?
— Голяндцы, з мора.
— Пабяжым да берагу! — кінулася некалькі чалавек. Ня ўстрымаліся і ўсе іншыя. Але куды там бегчы, — ісьці нельга было ў цемры, па скалах, паўзьці прыходзілася. Можа таму на моры нічога і не пасьпелі ўбачыць.
— Калі, скажам, гэта быў мінаносец, ды, скажам, аднекуль ведаў, што мы тут знаходзімся, — дык чаму-ж ён разок стрэльнуў і ўцёк? Вось гэта растлумачце мне, калі ласка, — прыставаў да Сурата адзін хлапец.
— Я, браток, столькі сама ведаю, колькі і ты, — сказаў Сурат.
Адным словам, было тут шмат гутаркі. Нарэшце, павінны былі згадзіцца, што гэта, мусіць, вялізны камень грукнуўся з гары ці з берагу. На гэтым і супакоіліся.
На карабель вярнуліся ўсе. Каманда так абрадавалася і зацікавілася, што зараз-жа прыступіла да пераноскі цяжару.
156
