Хаон меў толькі сваю нязьменную дубальтоўку ды крысу (яванскі крывы кінжал). За імі ішоў Нонг, нарэшце, два тубыльцы з мулам.
Дзесяць кілёмэтраў дарога ішла між кампонгаў, палёў і садоў. Потым пачалося камяністае ўзвышша, а за ім лес. Сапраўдны лес, прыродны, бязьлюдны, якога Піп да гэтага часу ня бачыў.
Сэрца Піпа калацілася крыху мацней; ён адчуваў нейкую ўрачыстасьць, уздым; праз некалькі хвілін ён будзе ў незнаёмым, таемным, зваротнікавым лесе, аб якім мільёны людзей з захапленьнем чытаюць кніжкі, але бачылі яго толькі адзінкі, і ў тым ліку будзе ён, Піп. Ён сустрэнецца з небясьпечнымі тыграмі, зьмеямі, насарогамі, якіх людзі бачаць толькі ў зоолёгічных садох, за кратамі, а на волі бачылі толькі адзінкі з адзінак і ў тым ліку будзе ён, Піп. Яго чакаюць хоць і небясьпечныя, але цікавейшыя прыгоды, здарэньні, якія вабяць усіх людзей, што чытаюць кніжкі аб гэтым і, лежачы на ложку, гатовы рызыкнуць сваім жыцьцём, каб толькі апынуцца ў такім становішчы. Але мары іх назаўсёды застаюцца марамі, у той час, як ён, Піп, падыходзіў ужо да рачаіснасьці. Зусім зразумела, як усё гэта павінна было хваляваць і ўздымаць паважаннага мінгера Піпа.
Вось ужо зьнікла дарога. Хаон вядзе экспэдыцыю па знаёмай толькі яму сьцежцы. Вось уздымаецца шэраг явайскіх дубоў, нібы вартаўнікоў, якія абараняюць уваход у лес. Магутныя, з гладкім лісьцем, яны асабліва цікавы сваімі сплюшчанымі жалудамі. Побач з імі разрасьліся лаўровыя дрэвы, фікусы і розны хмызьняк. Яшчэ некалькі крокаў, — і дарогу загарадзілі ротангавыя пальмы. Тонкія ствалы іх не таўсьцей рукі, дасягаюць сотні мэтраў даўжыні, уюцца і круцяцца, нібы зьмеі, і па зямлі, і ў паветры, і па верхавінах дрэў, чыім сокам яны жывяцца. Піп сунуўся быў, каб пралезьці між іх, але зараз-жа пачуў, што нехта сьцягнуў з яго шапку. Азірнуўся, — шапка хістаецца ў паветры.
— Што гэта за д’ябал такі! — вылаяўся ён.
— Асьцярожней! Назад, — крыкнуў Хаон. — З гэтымі ротангамі справу мець небясьпечна.
Піп павярнуўся, каб зьняць сваю шапку, але ззаду яго ўжо трымалі і калолі з дзесятак нейкіх круччаў. Ён пачаў вызваляцца ад іх, але напароў рукі на нейкія вострыя ражны. Паказалася кроў; справа рабілася зусім няпрыемнай.
— Не варушэцеся! Пачакайце! — сказаў Нонг і падбег на дапамогу. Асьцярожна, калючку за калючкай адрэзаў ён сваім крысам, і тады толькі Піп вызваліўся.
— Ці ўсюды ў лесе так будзе? — зьвярнуўся зьбянтэжаны Піп да правадніка.
— Ня ўсюды, але і нярэдка, — адказаў той. — Тут на кожным кроку можна чакаць перашкод.
67
