Вось і цяпер задумаўся ды глядзеў у даль, адкуль па маленьку надыходзілі цёмные хмары. Яны здаліся яму дымам с тысяч коміноў гэтаго горада, што ён дужа хацеў пабачыць…
Цяжкі, глухі кашэль ацуціў хлопца.
Дзед ад кашлю захліпаўся, сьлёзы ліліся, губа раскрылася, вочы высалупіліся, ды ўвесь твар стаў нейкім страшным — незвычайным, — і другі раз запалілася ў Лявонцы тая іскорка, што яго аддаляла ад дзеда.
— Ну, пасядзім, пасядзім ешчэ!… — ледзь выгаварыў дзед, ды нешта пачаў шукаць за пазухай.
Лявонка адвярнуўся ды ізной пачаў глядзець у даль.
— Лявонка!.. Паглядзі!.. — разам радасна ўсхліпнуў дзед, і ў руцэ яго мігнуло нешта доўгае, дужа бліскучае. — Ручка серэбраная, да душы серэбраная!… поўсотні каштуе!…
А ўвесь дрыжаў, — і ад грудной болі, і ад хцівасьці.
Лявонка адпіхнуў працягнутую к яму руку.
— Схавай, дзядуля!.. схавай!.. — трывожна пачаў прасіць.
— Ну, і чаго спужаўся, дурніца ты гэткі?! Чаго? Нікога нема!… Я ў вакно зірк, аж ён вісіць… я яго хап, ды пад палу… а пасьля ў кустах схаваў… І дурные яны!.. І хустачку ўзяў… во яна!..
Выцягнуў с торбы і патрос хустачкай перад вачамі хлопца.
Перад Лявонкай як бы разарвалася завеса, і ён бытцам пабачыў гэткі абраз: — Ён і дзед шыбка сьпешаць па вуліцы станіцы, адварочываюцца ад людзей і баяцца іх. Лявонцы здаецца, што кожны мае права іх біць, плюнуць ім у вочы; лаяць іх… Усе — хаты, дрэвы, плоты — ў нейкім дзіўным тумане ківаюцца грозна… Гудзяць неяк страшэнна галасы… А дарога доўгая, выходу не відаць; хаты с цёмнымі вокнамі бытцам находзяць на іх, хочуць задушыць, ды падчас то атхінаюцца, то ізноў маняцца крывіць… З аднаго вокна чуцен выразна крык: „Зладзеі! Зладзеі! Зладзеі!..“ Лявонка зірк у тое вакно, ды пабачыў усю у сьлезах дзяўчынку, каторую раней ён хацеў бараніць… Яна угледзіла яго і высунула язык, а сіненькіе яе вочкі дужа калолі душу Лявонкі, бытцам іголкі.
Абраз той паказаўся на адзін момэнт і зара згінуў, але ўзбунтаваў Лявонку проці дзеда.
Дзед то гукаў, то кашляў, махаў рукамі, сьмеяўся, трос галавой і абціраў пот, каторы абліваў яго паморшчэны лоб.
Густая, як-бы парваная хмара зацягнула месяц, і цень закрыў дзедавы твар. Лявонцы здалося, што тая дзяўчынка стаіць поплеч, — і вось пачаў ён іх раўнаваць. Слабы, пісклівы,
