Старонка:Беларуская граматыка для школ (1920).pdf/54

Гэта старонка не была вычытаная

пакідаюць з: схадзіць, усхадзіць, расьпіць, але — згінуць, бяздомны, узгадаваць, разьбіць і г. д. Значыцца тутака трэба пісаць, як чуваць.

Але калі з і без пішуцца асобна, то ніколі з на с не замяняецца: з хаты, бяз хле́ба і г. д. Так сама пішацца і цераз: цераз ток.

Задачка. Перапішы і заме́ста крыжыка пастаў літару.

У гародзе расьце́ боХ. ЦэХ вісіць у гумне́. У Адама̀ высокі лоХ. ЛоХ яго лаХкай па плячох. Поўная луХка збожжа. Хле́Х на стале́, рукі свае́. Важыш на рыХку, важ і на юшку. Не адарві почаХкі ад калыскі.

Іду па клаХцы. МёХ салоХкі. Сабака зьнюхаў сьле́Х. АХклаХ ня йдзе́ ў лаХ. Ты браХ мой, е́ж хле́б свой. Гэта кве́Хка не для твайго носу. I я быў калісь молаХ. У каваля цяжкі молаХ. Уле́тку люблю цябе́, дзе́тку, а зімой зье́м хле́б з свіньнёй.

Сёлета гарох стручны. Адзін нароХ прытупіўся. У медзьвядзя ёсьць бярлоХ. Для цяляці адгароджаны катуХ. Па­стуX сьцяроХ аве́чкі. Мне́ лёХка на сэрцы. Ён е́дзе ўле́Хцы. Начле́жнікі пае́халі на начле́Х. Якая драХкая дарога. Ты моХ дзе́рці моХ.

У Слуцку ўсё палюХку. АХдай сваё грамаХкай справе. СлуХкія паясы вельмі харошыя. Тутака былі ваявоХкія палацы. ПолаХкія князі — беларускія. НавагруХкі і Ашмянскі паве́ты — суме́жныя між сабой. КсёнХ пае́хаў да хворага. Купе́Х купіў лён.

Ле́Х падняў гэты каме́нь. У восень капаюць рэХку. Хвалько нахваліцца, а буХка набудзецца. БаХкі гадуюць дзяце́й. Ме́Х дастаюць з зямлі. Ня ваХцеся, людзі, бо ўсім блага будзе.

На страсе́ мох выраХ, на моху бяроХка, міле́й свая хат­ка, як чужая вёХка. Бе́гала ліХка каля ле́су бліХка. Ба­буля уме́е раХка́заваць цікаўныя каХкі. Вось уле́Х у густы ле́Х! ПолаХ прыме́рз да сьне́гу. БэХ пахне. Кожны бе́Х цягне ў ле́Х. Зьле́Х з таго дрэва. ГуХ крычыць на дварэ. У драбіне́ зламалася воХ.

Каб ня е́Хка, не адзе́Хка, дык была-бы грошай дзе́Хка. Праз Беларусь істуХкай ліе́цца рака Нёман. Жне́йка цяХка працуе. ПтуХка зачапілася ноХкай за волас сіла. Ля дарогі стаіць крыХ. У краме прадавалі рыХ. Пайшла гуляць качарэХка. Котка злавіла мыХку. Калі ўзяўся за гуХ, не кажы, што ня дуХ.

НаХ хатай лётае каршун. ПераХ імі пакланіся. Сноп аХ снапа на дзьве́ стапы. Жораў Х цяплом, ластаўка X лістом. ПаХ табой каня забілі. РаХмяні мне́ грошы. РаХкапай