Старонка:Беларуская совецкая паэзія (1936).pdf/14

Вечно в воде по колено стоявшие
Ноги опухли, колтун в волосах.
Ямою грудь…

|}

Беларусоў не лічылі за людзей, інакш не называлі іх, як «быдлам». Памешчыкі беларускімі сялянамі замянялі на паляванні сабак. Балотны мох і лясная кара былі прадуктамі харчавання абяздоленай беднаты. І ў нашыя дні ў беларускім Палессі захаваліся назвы вёсак — Мохаеды, Караеды — жывыя помнікі галоднай смерці.

Вы чуеце, лес шуміць,
Схіліўшы зялёныя вецці?
Гэта не лес шуміць,
І не вецці зялёныя гнуцца, —
Гэта стогне галодны народ,
Гэта плача бяспраўны народ,
Скручаны горам і крыўдай.

Народ стагнаў, а гарачым летнім днём пан Радзівіл наладжваў «зімовы» карнавал. Ён засыпаў дзесятак кілометраў дарогі соллю, каб пад ценем дзівосных таполяў і бяроз праехацца на санях.

Бяспраўе, галеча і голад, каўтун, трахома і трасца пажыралі штогод тысячы людзей.

Народ «не ўмеў скардзіцца», але ў грудзях народу кіпела буйная ненавісць, ён верыў, што будзе жорсткая барацьба:

Бо за крыўду сваю адамсціць,
Свінням будзе крыві не пабраць.
Адамсціць, аж зямля задрыжыць,
Аж віхры зашумяць, загудзяць.

(Янка Купала)