Старонка:Беларускі аддзел Весніка НКА ССРБ (1921).pdf/9

Гэта старонка не была вычытаная

З'езд распрацаваў арганізацыйны устаў і выбраў Цэнтральны Камітэт у склад якога уходзілі: А. Луцкевіч, І. Луцкевіч, В. Іваноўскі і А. Бурбіс. У 1906 годзе беларуская рэвалюцыйная праца і сярод сялян і сярод работнікоў (асабліва ў Менску) велась вельмі шырока; адначасна велася праца сярод народных вучыцелёў і вучашчэйся моладзі. У летку 1906 году «Б. С. Г.» ўзялася энэргічна за арганізацыю сельска-гаспадарчых забастовак (асабліва у Менскай губ.). Забастоўкі гэтыя праводзяцца, але ня так шырока, як было назначана, таму, што арышты без канца партыйных працаўнікоў руйнуюць партыйныя арганізацыі. У тым самым 1906 годзе арганізуецца "Беларускі вучыцельскі Саюз", «Беларускі Саюз Вучыцельскіх Сэмінарый», і др. Арганізуюцца работніцкія прафэсыянальныя хаўрусы. С працаўнікоў у Менску можна адзначыць — С. Кукеля («Апанас»), К. Яноўшчанку («Параска»), Г. Бухавецкага («Піліп) — праўдзівае прозьвішча яго А. Бурбіс; ён быў змушаны уцекаць з Віленшчыны і ў Менску вёў шырока работу і сярод работнікаў, і сярод сялян, пакуль ня быў арыштаваны ў Навагрудзкім павеце (вёска Шчорсы), далей Ф. Стэцкевіч (Аганёк) працаваў у нелегальнай друкарні, С. Скандракоў (Янка), А. Шабуня, К. Кастравіцкі (Каганец), В. Зялязей (у 1907 року пайшоў на вечнае пасяленьне) і шмат другіх.

Да канца 1907 году «Б. С. Г., зусім перастала быць інтэлігенцкай — у яе увайшла грамада работнікоў, сялян, народных вучыцелёў, але разам з тым царскі урад усё больш і больш руйнуе яе арганізацыі. Захопленае рэвалюцыйным рухам беларускае селянства засыпала першую і другую Гасударственыя Думы прыгаворамі і наказамі, патрабуючы зямлі, аўтаноміі Беларусі, нацыяналізацыі школы і т. п. Селянская моладзь у сваіх культурна-прасьветных гурткох выдае рукапісныя журналы. Выдавецкая работа ў канцы 1906 году была вельмі інтэнсыўнай - выдана шмат ксёнжак, лістовак, проклямацыяў, пісулек і т. п. З ксёнжак назывем колькі — «Што такое свабода", «Як рабіць забастоўку», «Ці старчыць дзеля ўсіх зямлі», «Скрыпачка», «Хрэст на сваботу» шмат іншых.

Наканец, у тым самым гаду пачынае выходзіць у Вільні легальна беларуская газэта «Наша Доля», ало канфіскацыі без канца забіваюць яе (з шэсьці нумароў канфіскавалі пяць) Арэшты і ссылкі руйнуюць беларускіе рэвалюцыйные арганізаціі і астаткі ўцалеўшых працаўнікоў пачынаюць гуртавацца каля новай беларускай газэты у Вільні «Наша Ніва», якая паставіла сваёй мэтай культурна-прасьветную працу сярод беларускіх працоўных мас без найменьшага нават знаку нацыянальнага шавінізму і звярынага нацыяналізму, што мусілі адзначыць навет не беларусы і ня прыхільныя беларускаму руху.

Дзеля паўнаты абразу таго пэрыоду беларускага рэвалюцыйнага руху скажам аб учасьці «Б. С. Г.» на зьездзе партый Расеі ў Парыжы ў 1904 годзе і ў сакавіку 1905 годзе на зьездзе ў Жэнэве, на якім былі: фінляндская партыя актыўнай абароны, П. П. С., армянскія дашнак цютюны, грузінскія эс-эр. фэдэралісты, латышскія с.-р., расейскія с.-р., «Б. С. Г.». З'езд гэты пакінулі расейскія соц.-дэм. і армянскія соц.-дем. («Рэвалюцыйная Расея» — 1905 г. і «Пшэдсьвіт» — 1905 г.). У 1907 годзе «Б. С. Г.» прымае ўчасьце ў з'ездзе аўтанамістаў.