Старонка:Беларускі правапіс (1925).pdf/55

Гэта старонка не была вычытаная

4) Калі ў сказе некалькі адмоўяў, то пры выказьніку пішацца не (ня), а пры іншых словах ні (Ні расінкі ня было ў роце. Ні да якой работы няма ахвоты. Ні панюхаць не далі).

Адмоўе ні пішацца зьлітна з адмоўнымі займеньнікамі (ніхто, нішто, нічый, ніякі, ніводзін) і з адмоўнымі прыслоўямі (ніколі, нідзе, нічуць, нікуды).

Практыкаваньне 30. Папаў, як у нерат: ні ўзад, ні ўперад. Бяда, калі ў жыце лебяда, але няма горшай бяды, калі ні жыта, ні лебяды. Колькі вутка ні мудруй, а лебедзем ня будзеш. Ні мора, ні зямля — караблі ня плаваюць, бо нельга (балота). Ішоў маладзён ні дарогай, ні пуцём; умыўся ні вадою, ні расой, а ўцёрся ні тканым, ні праным (месяц). Коціцца брыльца — ні дна, ні рыльца (яйцо). Ні відам ня відаць, ні ў казках сказаць. Ні гадана, ні жадана, а само прышло. Ні за што, ні пра што. Ні ладу, ні складу. Ні сьцяты, ні павешаны. Ні мукі пылінкі, ні солі драбінкі, ні пітва расінкі. Ні самому паглядзець, ні людзям паказаць. Ні стуку, ні груку. Ні то рыба, ні то мяса. Дзіравага мяшка як ні супаўняй, ніколі ня супоўніш. Як ваўка ні кармі, а ён усё ў лес глядзіць. Не сядзі, дзіцятка, бокам: тут табе не нарокам. Нядбаламу, ня жаль часу. Гулявы нож ні на што ня згож. Нібы то была жывая вада. Ні выплюнуць, ні праглынуць. Ні да якой работы няма ахвоты. Нідзе так, як там. Ні калі тое было, ні калі тое будзе. Ні к воднаму берагу ня прыстаў. Ні адтуль, ні адсюль. Ні нашым, ні вашым. Ні туды, ні сюды. Ніхто ня знае, што яго чакае. Каму няймецца, таму заўсёды лжэцца. Як ні валяйся, а ў чужое ня кідайся. З дурным ні знайсьці, ні згубіць.


§ 12. Правапіс іменьнікаў.

Правіла 29. 1) Калі іменьнік жаночага роду адзіночнага ліку стаіць у назоўным склоне (калі да яго можна дадаць слова мая), то ў мяккім складзе на канцы пішацца я (доля, вішня, лазьня, чарэшня), як зямля.