- Уцякаў бы, бег, здаецца,
- Сам ня ведаеш куды.
Край наш родны! Бедна поле!
Ты глядзіш, як сірата.
Сумны ты, як наша доля,
Як ты, наша цямната!
- („Наш родны край“).
|}
Гэта абраз Беларусі ў словах Якуба Коласа.
„Краю мой родны! Як выкляты Богам —
Столькі ты зносіш нядолі.
Хмары, балоты… Над збожжам убогім,
Вецер гуляе на волі.
Поруч раскідалісь родныя вёскі,
Жалем сьціскаюцца грудзі! —
Бедныя хаткі таполі, бярозкі,
Ўсюды панурыя людзі…
Шмат што зрабілі іх чорныя рукі,
Вынясьлі моцныя сьпіны;
Шмат іх прымусілі выцярпець мукі
Пушчы, разлогі, нізіны.
Кінь толькі вокам да гэтага люду -
Сьцісьнецца сэрца ад болю:
Столькі пабачыш ты гора усюды,
Столькі нуды без патолі.
Песьня пяе, як удовіна сына,
Янку каханьне згубіла:
Там дзе панура схілілась каліна,
Беднага хлопца магіла.
Ў гутарках-казках аб шчасьці, аб згодзе,
Сэрца навін не пачуе.
Сьціснула гора дыханьне ў народзе.
Гора усюды пануе.
Хваляй шырокай разьлілась, як мора,
Родны наш край затапіла…
Брацьця! Ці зможам грамадзкае гора?!
Брацьця! Ці хваце нам сілы?!
(„Краю мой родны“…).
|
А гэта той-жа самы малюнак у словах Максіма Богдановіча. І там і там гора, бяда, цемра і няхват сілаў. Ня фізычных, а духоўных не хапае сілаў, бо ў страшэннай цямноце вяковай народ загубіў сваю нацыянальную сьвядомасьць, загубіў і
забыўся сваё імя. І гэты няхват нацыянальнае сьвядомасьці адбірае часам працаўніком на Беларус-
