Такое вострае пытаньне кідае Янка Купала.
За ім Алесь Гарун, ўспамінаючы свой „Край няволі“, адкуль вярнуўся на Бацькаўшчыну пасьля цяжкіх гадоў ссылкі, жаліцца, быццам трацючы сваю веру ў лепшую будучыну, на тое, што ягоныя лятункі, ягоныя „сны шчасьця“, якія ён сьніў у гэным краю ў думках аб Беларусі, ня зьдзейсьніліся.
„Часам ноч бывае — воч не закрываю
Ня прыходзіць сон;
Бачу край далёкі, — сумны, адзінокі
Мне здаецца ён.
Бачу горы-скалы, ад людзей завалы,
Што душу гнялі;
Бачу тыя воды, па якім праз годы
Мае сны плылі,
Чуецца тайга мне, як на дзікім камню
Ад вякоў гудзе.
Песьні больш тужлівай, скаргі больш праўдзівай
Я ня чуў нідзе.
Дзён там шмат пражыта, цьма надзей разьбіта
У бязконцы зім.
Сколькі лятуценьняў, думак і натхненьняў
Пахавана ў ім!
Помню край далёкі… Сумны, адзінокі ..
Не магу забыць!
Дораг сумны гэны край, гзе горы-сьцены,
Край, дзе шчасьце — сьніць.
(„Край няволі“).
|
Але аслабшую веру паэты, веру народу на лепшыя часы, падтрымоўвае сваймі песьнямі-прызывамі песьняр Цішка Гартны.
|
„Ці то бачыў, як па мору
Пойдуць хвалі чарадою?
Як ў сібірнейшым напору
Б‘юць у бераг ў час прыбою?
- Мора пеніцца і зьліцца,
- Нясупынна коціць валы,
- Быццам з злосьцю хоча ўпіцца
- Сілай моцнай сваёй у скалы,
Каб зьвярнуць усе цьвярдыні,
Ды разьбіць усе прашкоды,
Ды, разьліўшысь па раўніне,
Ўраз здаволіцца свабодай.
|
