■
На ўсходзе вайна канае.
Абрыдла людзям паміраць. Яшчэ час-ад часу там — сям ідзе перастрэлка. Яшчэ час-ад-часу гутараць між сабою гарматы.
Альфрэд Кляйн жыве спакайней… Жыве?..
Ці-ж гэта жыцьцё, — гэтае сядзеньне ў акопе, гэтае спаньне ў бліндажы, — гэты абрыдлы гарохавы крупнік, гэтая мармаляда, гэтыя сурогаты заместа хлеба, тытуну, піва?..
У Бэрліне — таксама спакайней. Спакайней, як каля ложку хворага, што мае хутка сканаць…
Звонку — усё як было. Бэрлін гуляе. Бэрлін вяселіцца. Бэрлін — увесь у тэатрах, у шантанах, у кабарэ, у кіно.
Поўныя людзей усе рэстораны, усе вар‘етэ, усе танцгаўзы.
Поўныя народу вуліцы, сады, сквэры. Монотонна, цяжка тупае тысячаногі натаўп. Гарыць агнямі опэра, цырк Шумана, цырк Буша, выкідваюць з вялізарных зёваў сваіх тысячы і тысячы людзей.
Запаляецца і гасьне на будынку Рэйхсбанку надпіс:
„КУКІРОЛЬ“ лепшы сродак ад мазалеу |
Ёкаюць пугамі фурманы, шмыгаюць шпаркія аўто… Вечар. Склізка. Холад і туман. Блішчаць запацелыя вітрыны. Блішчыць мокрая асфальтавая панэль.