— Не верце гэтаму. — Генерал памаўчаў. — Гэта не для заняткаў. А так, неспакой адзін.
— Але як-жа, трэба-ж запоўніць час у іхнім цяжкім становішчы! — сказаў Нехлюдаў.
— Яны заўсёды скардзяцца, — сказаў генерал. — Мы-ж іх ведаем…
Ён гаварыў аб іх наогул як аб нейкай асаблівай, нядобрай пародзе людзей.
— А тут яны знаходзяцца ў гэткіх добрых умовах, якія рэдка можна знайсці ў месцах зняволення, — працягваў генерал.
І ён пачаў, нібы апраўдваючыся, падрабязна апісваць усе выгоды для зняволеных, як быццам галоўная мэта гэтай установы была ў тым, каб зрабіць для зняволеных асоб прыемнае месца пражывання.
— Раней, праўда, што было даволі сурова, але цяпер жывуць яны тут вельмі добра. Яны ядуць тры стравы і заўсёды адну мясную: біткі або катлеты. Заўсёды ў нядзелю яны маюць яшчэ адну чацвертую — салодкую страву. Так што дай бог, каб кожны рускі чалавек мог гэтак есці.
Генерал, як усе старыя людзі, відавочна раз патрапіўшы на завучанае, гаварыў усё тое, што ён паўтараў шмат разоў для доказу іхняй патрабавальнасці і няўдзячнасці.
— Кнігі ім даюць і з духоўным зместам, і часопісы старыя. У нас бібліятэка адпаведных кніжак. Толькі рэдка яны чытаюць. Спачатку як быццам цікавяцца, а потым так і пакідаюць новыя кнігі да паловы не разрэзанымі, а старыя з неперагорнутымі старонкамі. Мы спрабавалі нават, — з далёкім падабенствам усмешкі сказаў генерал, — наўмысля заклалі паперку. Так і астанецца нявынятай. Таксама і пісаць ім не забараняецца, — працягваў генерал. — Даецца аспідная дошка, і грыфель даецца, так што яны могуць пісаць для забавы. Могуць сціраць і зноў пісаць. І таксама не пішуць. Не, яны вельмі хутка робяцца зусім спакойнымі. Толькі спачатку яны трывожацца, а потым нават таўсцеюць і вельмі ціхімі робяцца, — гаварыў генерал, не падазраючы таго жудаснага значэння, якое мелі яго словы.
