Старонка:Географія Беларусі.pdf/146

Гэта старонка не была вычытаная

займаюцца спецыяльна разводкаю гароднага насеньня.

Садоўніцтва ў Беларусі за апошнія гады шмат пасунулася наперад і цяпер Беларусь з гэтага боку займае адно з першых мейсцаў на ўсходзе Эўропы. Прамысловае садоўніцтва вельмі залежыць ад развіцьця чыгунак, па якім фрукты можна дастаўляць у далёкія мейсцы спажываньня — у вялікія гарады. Побач з прамысловымі пашыраюцца й аматарскія садкі.

Прамысловыя сады знаходзяцца па большай часьці ў дварох, а так сама пад местамі і у местах. Звычайна яны займаюць якіх адну-дзьве дзесяціны, але ў большых дварох спатыюцца сады па дзесятку й больш дзесяцін. Дворныя сады найбольш здаюцца кожын год, у арэнду; толькі ў некаторых дварох самі займаюцца садам. Прамысловае садоўніцтва асабліва моцна разьвітa на паўдні Беларусі (у Рагачоўскім, Гомельскім пав. і г. д.).

У прамысловых садох найбольш бывае яблынаў антонавак. Гэты сорт вельмі падходзіць да нашага клімату. Грушы менш трымаюць, бо з іх не такі пэўны ураджай. Аднак на паўдні Беларусі у садох вельмі многа ігрушаў. Тут навет веведзены вельмі цэнныя беларускія сарты ігрушаў Слуцкая Бэра (пад Слуцкам) і Сапяжанка (у Горадзеншчыне). На сваёй бацькаўшчыне гэтыя сарты даюць вельмі добрыя ураджаі.

Разводзяць яшчэ у садох сьліўкі, вішні, чарэшні, аграст, парэчкі і інш. Апошнія часы сталі шмат дзе займацца трускаўкамі (клубнікаю), якія вывозілі перад вайною ў большыя месты Расеі.

Звычайных непрамысловых садоў і садкоў вельмі многа. У кожным двары, фаліварку будзе заўсёды некалькі дзесяткаў садовых дрэўцаў. Так сама і пры кожнай блізка сялянскай хаце ёсьць невялічкі садок. Ведама, што у бяднейшых ваколіцах, дзе хлеба нехватае, там і садоў няма. Мала садоў у пескавым Палесьсі. Але між іншым і ў Смаленшчыне, хоць там сялянства ня вельмі беднае, садоў па вёсках зусім мала. У такіх хатніх садкох садзяць розныя дрэўцы ўсякіх гатункаў, садзяць яшчэ й декоратыўныя расьліны: бэз, рожы, акацыі, таполі.

Па кліматычным варункам садоўніцтва магло-б у нас вельмі добра разьвівацца. Мягкія зімы дазваляюць расьці ў Беларусі шмат якім заходнім і паўднёвым гатункам фруктаў. Мерная вільгаць спрыяе іхняму росту і разьвіцьцю. Спрыяюць садоўніцтву й нашыя грунты. Для належнага разьвіцьця садовае гаспадаркі ў Беларусі трэба найбольш трох рэчаў - густое сеткі выгодных шляхоў, асабліва чыгунак, стварэньня коопэратыўнага збыту пашырэньня садовых знаньняў у народзе.

Пчалярства некалісь мела вялікае значэньне для Беларусі. Мёд і воск былі аднымі з важнейшых тавараў, якія Беларусь вывозіла у чужыя краі. Цяпер пчалярства падупала. Толькі у паўднёвым Палесьсі — (асабліва у Пінскім, Мозырскім ды Бабруйскім паветах) пчалярства шмат памагае у гаспадарцы. Пчолы там дзержаць найбольш у калодах-борцях, зачым і пчаляры называюцца бортнікамі.

У заходняй Беларусі значная частка пчаляроў мае ўжо рамовыя вульі. У ўсходняй больш ужываюцца калоды.