ці на дванаццаць крокаў наперад, здавалася вывучаў якісьці сіні асколак фаянса, што ляжаў на траве. Раптам ён здрыгануўся. Яго праняла начная прохаладзь.
Ён насунуў глыбей шапку і машынальна, захінуўшы каўнер сваёй курткі, зрабіў крок і нахіліўся, каб падняць з зямлі свой кій.
У гэтую хвіліну ён заўважыў срэбную манету, якую ён нагою ўціснуў у зямлю. Гэта зрабіла на яго дзеянне гальванічнага току.
— Што гэта такое? — праказаў ён скрозь зубы. Ён адсунуўся на тры крокі, потым спыніўся, не маючы сілы адвесці вачэй ад гэтай кропкі, дзе некалькі хвілін назад стаяла яго нага, нібы гэта ззяючая ў цемры кропка была расплюішчанае вока, пільна накіраванае на яго.
Праз некалькі хвілін ён сударгава схапіў манету і, выпрастаўшыся ва ўвесь рост, пачаў глядзець удалеч, азіраючы далягляд, прычым увесь трапятаў і ўздрыгваўся, як дзікі, перапуджаны звер, які шукае сховішча.
Ён нічога не бачыў. Надышла ноч; даліна была халодная і туманная. Шызаватая імгла падымалася ў празрыстым святле змроку.
— Ага! — праказаў ён і шпарка пусціўся ісці наперад, у той бок, дзе знік хлопчык. Зрабіўшы крокаў трыццаць, ён спыніўся, паглядзеў, але нічога не ўбачыў.
Тады ён закрычаў, што было голасу:
— Пты-Жэрве! Пты-Жэрве!
Потым змоўк і прыслухаўся.
Ніякага адказу.
Поле было пустыннае і маўклівае.
Навакол панавала цемра, у якой губляўся позірк, і цішыня, у якой заміраў голас.
Дуў халодны вецер, які надаваў пануры выгляд усяму навакольнаму. Галінкі нізкага хмызняку злосна схіляліся да зямлі. Здавалася, што яны гналіся за кімсьці і пагражалі яму.
Жан Вальжан зноў пайшоў наперад, потым пусціўся бегчы, спыняючыся час ад часу і пачынаючы зноў клікаць хлопчыка. У гэтым закліку чутны былі жах і роспач.
— Пты-Жэрве! Пты-Жэрве!
Вядома, калі-б хлопчык пачуў яго, ён не адважыўся-б паказацца на вочы Жану Вальжану. Але хлопчык быў вельмі далёка.
Жан Вальжан спаткаў папа, які ехаў конна. Ён прыблізіўся да яго і запытаў:
— Бацюшка, ці не спаткалі вы хлопчыка?
— Не, — адказваў поп.
