Старонка:Да пытаньня аб беларускім элемэнце ў «Слове аб палку Ігаравым» (1929).pdf/19

Гэта старонка не была вычытаная

Светя месяц над зарею,
Едя брацец за сястрою (М. 101).

Ой речка моя, ой ты быстрая,
Вчора була быстрая, а сегодни тихая,
Да и стишила мене лозынька,
Ой сама на берег полегла, и листом запала;
Ой чего, ты, девка Лукерья, вчора весела була, а сегодни смутная?
Ой да засмутнела чужая сторона... (P. 73).

Адмоўны паралелізм:

Ни скалыхнулася вада
У рубляным калодцы,
Ни адгукнуўся бацюшка
На чужой старонцы. (К. 66).

Не валяйся... травка,
Не кручынься... девка (р. 135).

Г. Параўнаньні. (Граматычна перадаюцца злучнікамі как (як), „будто", „словно" (быццам) і творным склонам). У „Слове“: „А мои ти куряни... скачюць, акы(як) сѣрыи влъци (ваўкі) въ полѣ" (8 стар.), Боян бо вѣщий... растѣкашется мыслію по древу, сѣрым вълком по земли, шизым орлом подъ облакы" (4 стар.); у песьнях:

Дзевер шуміць,
Як сокал ляціць...
Свякруха бяжыць,
Як каршун ляціць (К. 79) і інш.

Д. Сымболі. У „Слове" адзінокая Яраслаўна „зязюляю" хоча нясьціся да свайго мілага: „полечю зегзицею по Дунаеви (26 стар.).

У песьнях:

Як скинусь я, малада, серай зязюляй,
Палячу я, малада, у сваю старонку
Сяду я, малада, у бацькавым садочку,
Да закукаю зязюличкай серай (К. 72).

Як позычу, позычу ў зязюленьки крыля
Як полячу, полячу к матынцы у госьці (Шн. Б. п. 239).

Наогул зязюля ў беларускіх песьнях зьяўляецца сымболем сіраты, ўдавы ці жонкі, якая сумуе ў адзіноце:

Ляцели пташечки
На три стадочки,
Зязюля наперадзе.
Пташечки сели,
Песню запели,
А зязюля закуковала:
Маша заплакала (Шн. Б. п. 313 стар.).

Сымболем пявуна ў „Слове" зьяўляецца салавей, Баян-салавей сваім „шчокатам" апяваў славу князёў; ён-жа сваімі вясёлымі сьпевамі абвяшчаў і аб зьяўленьні ранічнага сьвету: