Старонка:Да пытаньня аб беларускім элемэнце ў «Слове аб палку Ігаравым» (1929).pdf/24

Гэта старонка не была вычытаная

А. Да „Сну Сьвятаслава" („Слова" 16 стар.) Акад. В. Перэтц гаворыць, што прарочы сон зьяўляецца адным з звычайных сродкаў композыцыі беларускіх песень:

Ох матынка, матынка
Что я за сон видела:
Дле печи, матынка,
Гусочка гагаўка,
Средь хаты, матынка,
Ластаўкі касатыя,
А за печью, матынка,
Дзьве голубки беленьких.
Дочушка, дочушка!
Я твой сон разгадаю:
Гусочка гагаўка,
Свикроўка ягаўка. (Шн. Б. п. 236 стар.).

Б. Для параўнаньня з плачам Яраслаўны па сваім „мілым ладзе" можна прывесьці песьню, якую сьпяваюць „пад восень", калі сяляне зьвяртаюцца з Дону, куды ходзяць на заработкі. Мотыў чаканьня звароту з-за Дону „милога“, нагадвае сумны плач Яраслаўны на гарадзкой сьцяне:

Шуме, гудзе зялёная дуброўка,
Плача і рыдая маладая ўдоўка.
А майго милаго каня вядуць.
Пайду, пайду каня расседлаю,
Пра свайго каня распытаю.
Ох ты, конь мой сивогрывый,
Скажы праўду, йдзе мой милый. (К. 71).

(Апроч агульнага мотыву мы тут бачым зваротак да каня, як у „плачы Яраслаўны" да сонца, ветра і інш.).

В. Князі згодна „Слову“, апроч вайсковых учынкаў, займаліся паляваньнем: „Игорь князь"... избивал „гуси и лебеди завтраку, и обѣду, и ужинѣ". (28 стар.). Параўн. напр:

На мори, на синим озери
Там Иван белых лебедзей стреляіць (Шн. Б. п. 202 стар.).

Ой пущу стрелу
По всему селу...
(Шб. „Гістор. беларус. этногр." Пачатак песьні).

Г. Пяяньне згодна „Слову" адбывалася разам з ігрою на гусьлях, пад акомпанімэнт гусьляў: „Боян своя вѣщіа пръсты на живыя струны въскладаше". (4 стар.). Параўн.:

Выйди, Грицю, на улицу
Вынесь гусельки под полою (р. 30).

Выйди, Грицю...
Вынесь кобзу, зайграй помаленьку (Р. 7).

Ня пущу, дзяцятка,
Гуслик послухаць