Абодва адчувалі дрыжыкі. Аганёк у вачах Марата згас. Спакой, уладарны спакой зноў разліўся па яго твары.
У гэты момант з глыбіні пакоя пачуўся голас:
— Марат, ты не праў.
Усе азірнуліся. У часе спрэчкі яны не заўважылі, як праз заднія дзверы нехта ўвайшоў.
— Ах, гэта ты, грамадзянін Сімурдэн! — сказаў Марат. — Здароў!
Гэта быў сапраўды Сімурдэн.
— Я кажу, што ты не праў, Марат, — паўтарыў ён.
Марат пазелянеў: такая была яго манера бляднець.
Сімурдэн казаў далей:
— Ты карысны, а Робесп'ер і Дантон неабходныя. Яднанне, яднанне, грамадзяне! Народ патрабуе яднання.
Умяшанне Сімурдэна, нечаканае з'яўленне пабочнай асобы сярод сямейнай сваркі падзейнічала, як цэбар халоднай вады; яно прымусіла буру апусціцца калі не на дно, дык прынамсі на паверхню.
Сімурдэн падышоў да стала.
Дантон і Робесп'ер яго ведалі. На адведзеных для публікі трыбунах Канвента яны не раз бачылі гэтага магутнага невядомага чалавека, перад якім здымаў шапкі народ. Але фармаліст Робесп'ер усё-такі спытаў яго:
— Як вы сюды трапілі, грамадзянін?
— Ён з Біскупата, — адказаў Марат.
— О, грамадзянін Сімурдэн тут не лішні, — сказаў Дантон і працягнуў руку Сімурдэну. Затым дадаў: — Панове, растлумачце грамадзяніну Сімурдэну становішча спраў. Ён з'явіўся вельмі дарэчы. Я тут прад-
