пяць тысяч. Немагчыма было ісці напралом, а затрымка лёгка магла зрабіцца гібельнай. Так або іначай трэба было канчаць. Але як?..
Говэн нарадзіўся ў гэтых месцах. Ён ведаў размяшчэнне горада і ведаў, што рынак, дзе заселі вандэйцы, заднім фасадам прылягаў да лабірынта вузкіх, звілістых завулкаў.
Ён павярнуўся да свайго ад'ютанта, храбрага капітана Гешана.
— Гешан, перадаю вам камандаванне, — сказаў яму Говэн. — Падтрымлівайце самы сільны агонь. Пастарайцеся прабіць іхнюю барыкаду. Галоўнае — адцягвайце ўвагу ворага.
— Разумею, — адказаў Гешан.
— Пастройце ўсіх салдат у калону. Няхай усе зарадзяць стрэльбы і будуць гатовы да атакі.
Говэн сказаў яму на вуха некалькі слоў.
— Разумею, — паўтарыў Гешан.
Говэн спытаўся:
— Усе нашы барабаншчыкі захаваліся?
— Усе.
— У нас іх дзевяць чалавек. Пакіньце сабе дваіх, а сем дайце мне.
Сем барабаншчыкаў моўчкі выступілі наперад і выстраіліся перад камандзірам. Тады ён крыкнуў:
— Батальён «Чырвонай Шапкі», — да мяне!
З радоў выступіла дванаццаць чалавек, у тым ліку адзін сержант.
— Я казаў, каб увесь батальён, — сказаў Говэн.
— Ён увесь тут, — адказаў сержант.
— Як? Вас толькі дванаццаць?
— Так, засталося толькі дванаццаць.
— Ну, добра, — сказаў Говэн.
Сержант быў той самы грубаваты і добрадушны Ра-
