дуб, што ад імя свайго батальёна ўсынавіў трох сіротак, знойдзеных у Содрэйскім лесе.
Палова гэтага батальёна была знішчана на ферме Эрб-ан-Пайль, але Радуб па шчасліваму выпадку выратаваўся.
Каля батарэі стаяў фургон з фуражом. Говэн паказаў на яго Радубу.
— Сержант, няхай вашы людзі абматаюць свае стрэльбы саломай, каб яны не бразгалі ў дарозе.
Прайшло некалькі мінут. Загад быў выкананы ў поўным маўчанні ў цемры.
— Гатова, — сказаў сержант.
— Салдаты, здыміце чаравікі, — загадаў Говэн.
— У нас іх няма… — адказаў сержант.
Разам з барабаншчыкамі стварыўся атрад з дзевятнаццаці чалавек. Говэн быў дваццатым.
Ён скамандаваў:
— Стройся ў адну шарэнгу! За мной! Барабаншчыкі наперадзе, салдаты батальёна ззаду. Сержант, даручаю вам камандаваць батальёнам.
Ён стаў на чале калоны, і пад грукат кананады з абодвух бакоў гэтыя дваццаць чалавек, як цені, паглыбіліся ў лабірынт апусцелых завулкаў.
Так ішлі яны досыць доўга, прабіраючыся ля сцен дамоў.
Увесь горад нібы вымер; абываталі схаваліся ў скляпах. Усе акяніцы былі зачыненыя, усе дзверы былі на завалах. Нідзе не прабівалася ні праменя святла.
У магільнай цішыні пустынных завулкаў грукат, які ішоў з вялікай вуліцы, здаваўся яшчэ гучнейшым. Артылерыйскі бой працягваўся.
Пасля дваццацімінутнай хады Говэн, які ўпэўнена ішоў у цемры па звілістых пераходах, прывёў свой