валася да шчабятання птушак, нібы чакала пачуць ад іх вестку пра дзяцей. А то пачынала нешта мармытаць сама сабе; можа гукала дзяцей па імёнах, але так ціха, што Тэльмарш не мог разабраць. Яна глядзела на неба, на дрэвы, азіралася навакол. Губы яе без гуку варушыліся. Яна пашыла мяшок і насыпала ў яго даверху каштанаў. Аднойчы раніцою Тэльмарш убачыў, што яна адпраўляецца ў дарогу.
— Куды вы ідзеце? — спытаўся ён.
Яна адказала:
— Іду іх шукаць.
Ён не адважыўся затрымліваць яе.
ДВА ПОЛЮСЫ ІСЦІНЫ
Прайшло некалькі тыдняў, запоўненых падзеямі грамадзянскай вайны. У ваколіцах Фужэра гаварылі выключна пра двух людзей, так непадобных адзін на аднаго, але працуючых на карысць адной і той-жа справы — рэволюцыі.
Жорсткі вандэйскі паядынак працягваўся, але Вандэя ўжо траціла апору пад нагамі. Асабліва дрэннымі былі яе справы ў Іль-э-Вілэм. Дзякуючы энергіі маладога камандзіра, які ў Доле з атрадам у паўтары тысячы чалавек так дасціпна адбіў дзёрзкі напад шасці тысяч чалавек, паўстанне ў гэтай акрузе было аслаблена і абмежавана. За гэтым ударам паследавала некалькі другіх, не менш удалых, і ўсе гэтыя поспехі стварылі новае становішча. Абстаноўка змянілася, але тут з'явілася нечаканае ўскладненне.
Ва ўсёй гэтай частцы Вандэі рэспубліка перамагла. Але якая рэспубліка? У канчатковай перамозе рэволюцыі вызначаліся два віды рэспублікі: рэспубліка
