усім вядомы атаман Усы, а Жан Трэтон — Сярэбраная нага. Выратоўваючы гэтых двух людзей, ты даў Рэспубліцы двух ворагаў.
— Вы добра ведаеце, што я хацеў-бы для Рэспублікі пабольш прыхільнікаў, а не ворагаў.
— А чаму пасля перамогі пры Ландэане ты не загадаў расстраляць тых трыста сялян, якіх мы ўзялі ў палон?
— Таму што акурат перад тым Боншан пашкадаваў палонных рэспубліканцаў, і я хацеў, каб усе ведалі, што і Рэспубліка пашкадавала палонных раялістаў.
— У такім разе, калі ты зловіш Лантэнака, ты яго пашкадуеш?
— Не.
— Чаму? Ты-ж пашкадаваў гэтых сялян?
— Сяляне — цёмныя людзі, а Лантэнак ведае, што робіць.
— Але Лантэнак твой дзядзька.
— А Францыя мне маці.
— Лантэнак — стары.
— У Лантэнака няма ўзросту. Лантэнак — чужы. Ён не француз. Ён прадасць нас англічанам. Лантэнак — вораг бацькаўшчыны. Наш паядынак можа скончыцца толькі яго ці маёй смерцю.
— Говэн, памятай, што ты цяпер сказаў.
— Буду памятаць.
Абодва моўчкі паглядзелі адзін на аднаго. Потым Говэн сказаў:
— Патокамі крыві будзе адзначаны ў гісторыі гэты дзевяноста трэці год.
— Сцеражыся! — ускрыкнуў Сімурдэн. — Бываюць страшныя абавязкі. Не абвінавачвай таго, хто не можа быць вінаватым. З якога гэта часу ў існаванні хвароб сталі вінаваты дактары? Так, галоўная адзнака гэтага
