— Я чуў, нібы адзін тутэйшы пан захапіў у бойцы трох дзяцей і ўзяў іх з сабой.
— Дзе гэты чалавек? — закрычала яна. — Дзе мае дзеці?
Селянін адказаў:
— Ідзіце ў Тург.
— Як вы сказалі?..
— Тург.
— А што гэта такое?
— Не ведаю. Сам я там ніколі не быў.
— А далёка гэта адсюль?
— Так, не блізка.
— У які гэта будзе бок?
— На Фужэр.
— А як туды прайсці?
— Ідзіце прама на Ванторт. Потым ідзіце праз Аршан на Леру. — Ён паказаў рукой на захад. — Усё прама ў той бок, дзе сонца садзіцца.
І не паспеў ён апусціць руку, як яна ўжо ішла. Ён крыкнуў ёй услед:
— Толькі сцеражыцеся: там ідзе бой!
Яна нічога не адказала, нават не абярнулася.
ПРАВІНЦЫЯЛЬНАЯ БАСТЫЛІЯ
Калі гадоў сорак назад які-небудзь падарожнік уваходзіў у Фужэрскі лес з боку Лэніелэ і выходзіў з яго на Парын'е, то на ўскрайку гэтай непралазнай пушчы яго ашаламляла нечаканая сустрэча: перад ім з'яўляўся Тург. Не жывы, а мёртвы Тург: напалову разбураны, аголены, увесь у праломах і шчылінах. Больш суровай здані пабудовы, як гэты Тург, нельга сабе ўявіць. Высокая, круглая вежа, нібы які злачынца, стаяла адна на ўскрайку лесу і, здаецца, падпільноў-
