— Другімі словамі, ты хочаш для мужчыны і для жанчыны…
— Роўнасці, — закончыў Говэн.
— Роўнасці? Ты звар'яцеў!
Наступіла кароткае маўчанне. Яго перарваў Сімурдэн:
— А дзіця? Каму аддасі ты дзіця?
— Перш за ўсё бацьку, які яго пачаў, затым матцы, якая яго нарадзіла, потым настаўніку, які яго выхаваў, затым гораду, дзе ён рос, потым бацькаўшчыне — яго духоўнай матцы, потым прародзічу яго — чалавецтву.
Говэн задумаўся на хвіліну, потым зноў пачаў:
— Мой лозунг — заўсёды наперад! Нашы погляды заўсёды павінны быць накіраваны ў бок зары, нараджэння жыцця, росквіту.
Говэн гаварыў урачыста, удумліва. Сімурдэн слухаў. Яны памяняліся ролямі: цяпер ужо не настаўнік навучаў вучня, а вучань настаўніка.
— Надта ўжо ты спяшаешся, — прашаптаў Сімурдэн.
— Што рабіць! У мяне-ж мала часу, — адказаў Говэн з усмешкай. — Дык вось, дарагі мой настаўнік, у чым розніца паміж нашымі двума утопіямі. Вы хочаце выхаваць чалавека-салдата, я — чалавека-грамадзяніна. Вы хочаце, каб ён быў грозны, я хачу зрабіць з яго мыслячую істоту. Вы ствараеце рэспубліку мячоў, я ствараю… я стварыў-бы, — паправіўся ён, — рэспубліку розумаў.
Сімурдэн панурыўся і спытаў, не падымаючы вачэй.
— А пакуль — чаго ты хочаш?
— Таго, што ёсць.
— Ты, значыць, апраўдваеш сучасны момант?
— Так.
— Чаму?
— Таму, што гэта бура. Бура заўсёды ведае, што
