Восем караблёў нагадвалі зграю сабак, якія акружылі дзікага вепра; ён не падаваў голаса, а толькі скаліў зубы.
Здавалася, абодва бакі чагосьці чакалі.
Кананіры «Клэймора» стаялі ля сваіх гармат. Буабертло сказаў Ла-В'ёвілю;
— Мне-б хацелася распачаць агонь.
— Жаданне, вартае какеткі, — адказаў Ла-В'ёвіль.
НЕХТА ВЫРАТОЎВАЕЦЦА
Стары пасажыр спакойна назіраў за ўсім, што адбывалася навакол.
Буабертло падышоў да яго.
— Генерал, — сказаў ён, — усё падрыхтавана. Мы прыкаваны да нашай магілы; мы не здамося. Мы ў пастцы паміж эскадрай і рыфам. Здацца ворагу ці разбіцца ў бурунах — другога выбару нам няма. Лепш загінуць у бойцы, як у хвалях. Я, прынамсі, лічу за лепшае загінуць ад кулі ворага, чым ад вады. Але паміраць — наш абавязак, а не ваш. Вас абралі прынцы крыві, на вас усклалі вялікую місію — кіраваць паўстаннем Вандэі. Не будзь вас, і манархія можа загінуць. Вы павінны жыць. Наш абавязак — заставацца на карвеце, ваш — пакінуць яго… Я дам вам шлюпку з грабцом. Дабрацца да берага вакольным шляхам не так немагчыма, як здаецца. Яшчэ не развіднелася. Хвалі вялікія, на моры цёмна, вы праскочыце незаўважаным. Бываюць выпадкі, калі ўцёкі роўназначны з перамогай.
Стары з суровай важнасцю матнуў галавой у знак згоды. Дзю-Буабертло гучна крыкнуў:
— Салдаты і матросы!
Работы спыніліся, з усіх канцоў карвета павярнуліся да капітана твары. Ён пачаў гаварыць:
