Старонка:Збор твораў (Гартны, 1929—1932). Том 3.pdf/444

Гэта старонка не была вычытаная

нанаю воляю, агульным жаданьнем, супольным пачуцьцём нахіляюцца да жыта, махаючы сярпамі. Памерна, як адзін, злучанымі махамі рук, падобным аднаму згібам плеч, стройным замахам сярпа — жнуць. Жнуць? Мэрам-бы пэрлы зьбіраюць з вясёлымі песьнямі. Няхай ніжа сонца стрэламі праменьняў іх скручаныя ў дугу сьпіны і шырокімі рагамі гоніць пот па ўсім целе — ня цяжка, пяюць. Жыта кладзецца роўным простам; гострыя іржакі пазадзе. Умалотнае? Гоны сажнуць — лічацца снапы: колькі іх? Будуць вязацца, будуць у мэндлі складацца — будуць лічыцца. А сонца толькі-толькі падбіраецца к палудню. Вось яшчэ больш прыпячэ! Ня відаць хмурынкі. Сышлі яны ранкам з паземаў, адчыніўшы сінія шыры неба. Як ня радавацца, жнучы сьпелае жыта, як не пяяць! І над золатам каласоў і над простам снапоў лунае песьня. З ёю грае перапёлка — там у жыце шнайдарыць. Любіць яго пах, любіць гушчэчу цырбуноў. Хутка- хутка мінецца гэта роскаш — перапёлка шкадуе. Шкадуе і жоўтабрушка — ня будзе схову ў непагоду. А шпакі кучамі пралятаюць над жанцамі, чуюць высыпаныя зерняты. Ападуць ў іржышча і, мэрам тыя жанцы, захопяць палоску, прабягуць ёю і зьбяруць зерняты. Сядуць яны ў бабкі — няхай толькі зьвяжуць жанцы.

Перад вечарам пачынаюць вязаць. Паднімаецца жыта снапамі, у пояс падпяразанымі. Растуць мэндлі роўнымі нізкімі крыжыкамі. Паглядзіш, як салдаты. Доўгі цень уцякае ад жанцоў: вада астудзіць смагу. Вада! І яна сагрэлася ў баклажках пад лахманамі, пад жытам. Колькі ні цадзі — хочацца болей. Палудзень апаражніў чуць не да дна — астача, як луг. А піць — няма рады. Здэцца халадней, і лунь закурыўся над поплавам, а смага пячэ. Чуваць — шчыміць сьпіна ды ломіць рукі. Вось ужо дзесяць гадзін працы! Якое гала іржышча, колькі бабак настаўлена! Можа годзе? Ой, не! Гэткі дзень, гэткая пагода! Што заўтра будзе? Трэба жаць — няхай мінае дванаццаць гадзін, няхай прыдзе трынаццатая… Вельмі ўжо сонца міла глядзіць, вельмі ўжо жыта соладка пахне, пекна так сьвішчуць каласы. А жыта, жыта — з залатога на чырвонае зьмянілася. Зіхаціць, пераліваецца. Як яго ня жаць, ня зьбіраць у снапы! Зажын, зажын, зажын… Трое жмень. Трое жмень, а там і гоны…

Ды ці ўсё-ж зжаць увадзін дзень? Жанцы, надыходзіць змрок! Пакіньце сілы назаўтра! За жытам сьпее ячмень ды авёс.