на-час поліцыя навядзе пагром… Гэтая прычына вельмі азадачыла таварышоў з організацыйнага актыву, і некалькі з іх ужо на мінулым тыдні пакінулі мястэчка.
Ён, Сроль, таксама знаходзіцца над уплывам гэтых настрояў і мо’ праз дзень-другі, у сваю чарту, будзе вымушаны адлучыцца на нейкі час са Смаігіна.
— Вось чаму я вельмі здаволіўся, калі напаткаў цябе. Гэта значыць, што ёсьць каму рабіць справу… Рыгор усьміхнуўся.
— Чаму-б ня так. Але…
— Што але?
— Я зараз скажу, пачакай.
Абое спыніліся.
IV
ЯНЫ РУШЫЛІ ДАЛЕЙ. Шырокі пляц, які запаўняўся падводамі ды людзьмі толькі раз у тыдзень, у аўторак, калі адбываліся ў Смагіне таргі, зараз пуставаў. Некалькі фурманак стаяла ля паркану зачыненага вучылішча; да іх цягнулася пяцера здаравенных адкормленых кароў. Кожны дзень яны тое і робяць, што шнайдараць па рынку, ад падводы да падводы а жывяцца зусім нячэсным спосабам — кражаю чужога сена з вазоў.
Між шэрагу хат, якія складалі сабою бок вуліцы, адмяжоўваючы майдань ад лагавое вуліцы, праходзілі рэдкія пешаходы.
Час-ад-часу Сроль паглядаў у іх бок, як быццам-бы вызнаючы кагосьці. Рыгор-жа спакойліва цікавіўся кожнай мясьцінаю, кожным будынкам, дрэўцам, адлеглымі за мястэчкам пэйзажамі. Гэта адцягала яго ўвагу ад чаканага Сролем адказу на апавяданьне, і ён упічна праказаў да Рыгора:
— Чаго-ж маўчыш?
— А што?
— Кажы аб сабе.
— Ведаеш, забраўшы мяне настрой не дазваляе варушыцца языку. І хочацца казаць, і ёсьць многа-многа пра вошта паведаць, а чамусьці так прыемна памаўчаць.
— Кінь, кажы…
Яны завярнулі ўлева. Рыгор на павароце праказаў:
— А ты думаеш, Сроль, што я дабрахвоць ачуўся тут?
— Нічога ня думаю, а таму і пытаю. Якім чынам, кажы?
