да яго… Як быццам-бы ён найшоў добрае для цябе месца… І я плачу, што ты зноў выберашся ў вялікі, далёкі горад, не пабачыўшыся са мною… А ў гэтых гарадох — колькі розных неспадзяванак, сынок мой дарагі… Яшчэ раз дзякую табе, што не забыў старое мацеры… Дзякую за тое, што выратаваў мяне ад цяжкае роспачы і надаў мне ахвоты да жыцьця… Дык цалую цябе шчырым матчыным пацалункам!.. Цалую ў шчокі, цалую ў вусны, рукі твае цалую!.. Не забывай, дарагі сынку, памятай пра мяне!..
Дакладаю вось, Пятрусёў адрас…
Твая маці — Стэпа».
Апошнія радкі лісту расплыліся ў шэрані, і Рыгор прачытаў іх пачуцьцём.
Плойма разгойданых, пудлівых, нечаканых думак закруціла яго голаў. Зрабілася цесна ў пакоі, і хацелася выбегчы на вуліцу, на сьвежае паветра, пацягнула да знаёмых, каб перадаць ім зьмест атрыманых лістоў, роджаных імі думак і ўзьнятых плянаў. Ён схапіў шапку і рушыў з пакою.
— Вы ўжо прачнуліся? — перапыніла яго за дзьвярыма Ліба. — Вас закалыхалі навіны. Я шкадавала вас будзіць — а вячэра засталася. Даруйце, Рыгор Міхасевіч. Я вось зараз падагрэю…
Ліба мігам схавалася на кухні, і не пасьпеў Рыгор вырашыць, ці ісьці, ці вярнуцца ў пакой, каб павячэраць, як яна зноў ачулася перад ім, ужо з ежаю ў руках.
Ён вярнуўся да сябе і прысеў за вячэру.
IV
РЫГОР НЯ СКОНЧЫЎ ВЯЧЭРЫ і далёка не перабраў усіх настойна лезшых у голаў думак, як Ліба зноў убегла ў пакой. На гэты раз без папярэджаньня, як заўсёды, і без перапрашэньня — яна падбегла да стала і праказала:
— Рыгор Міхасевіч, вас Сроль просіць.
— Сроль? Чаму-ж ён не заходзіць да мяне?
— Ён чакае вас у маім пакоі.
Рыгор мігам падняўся з-за стала і пайшоў за Лібаю.
У пацёмку на калідоры стаяў Сроль, і толькі Рыгор выйшаў з дзьвярэй, як ён хапіў яго за крысо і прытрымаў.