Паўла забиць, да ничаго ня было у яго такуоўскаго ў рукахъ. „Ну, думае, пачакай жа-жъ, лиха тваей мацери, ня дамъ жа-жъ я табѣ узяць верхъ надъ сабою!“ Пайшоў ёнъ, ўзяў тоўстае пально, — ну, а дзеле рызики, зайшоў ў шинокъ да ўзяў сабѣ гарѣлки, а палѣно тое кале сябе паклаў; а жидъ яго й пытае: „на што ты, Майсей, гэто палѣно принесъ?“ — А той каа: „А гэта кабъ сабаки ня парвали“. — Выпиў малый гарѣлки, ўхапиў у жида сѣрникаў“ — „треба, каа, люльку закуриць“, да й пайшоў. Ўсе гэто потымъ на допроси стало звѣстно. Прийшоў ёнъ гэта да лазни, кругомъ яйе абайшоў, прислухаўса, анно чи ня чутно чаго, ўзяў гэта ёнъ свае палѣно, да й падперъ пациху дзверы; а потомъ запалиў страху. А ў тую нуочь вялики быў вѣцяръ, лазня заразъ и запалилась, якъ свѣчка, пастаяў ёнъ, пастаяў, да якъ пабачиў, што зрабиў, такъ и самъ спужаўся й побѣгъ. А парабки Шигаля йшли зъ шинку дамоў, да й угледзѣли полымья; яны ўпередъ пабѣгли, ажно чуюць — хрупае чтось: бачуць — хтось бяжиць; яны яго й злавили да й пытаюць: хто ёнъ таки? ёнь маўчиць, да рвецца, ледзви яго здужали, звязали паясами, а сами давай кричаць: „пажаръ! пажаръ!“; людзи повыбягали зъ хатъ, а Майсея парабки павяли у канцыляру и зачинили ў халодную до урадника. Якъ посля урадникъ приѣхаў, Майсей и признаўся ў ваўсемъ. Пасадзили яго на возъ, да й павязли да мѣста, а посля абъ ёмъ и чутки ня было ў нашуомъ сялѣ. А тымъ часомъ вѣцерь разнесъ пажаръ, калибъ ня на ўсе сяло, тагды ўсяки хватаў хаджайство ратаваць, а хто жонку да дзяцей, а нѣякіе ўзлѣзли на хату зъ вобразами, кабъ Богъ полымья абернуў ў другую сторану, да не попусциў згарѣць. Ну, якъ ўсѣ сами сябе ратавали, дакъ и выгарѣло поў сяла. — Я пьяны быў, ну, а жонка, вѣдамо, што тамъ може вывалачиць, ну, отъ и довялосе мнѣ на чужихъ людзяхъ шукаць работы. Усяго й добра, што на мнѣ“. Тутъ мой собесѣдникъ вздохнулъ и нѣсколько времени шелъ молча, но затѣмъ продолжалъ: ,,Ну, а Шигалева, якъ матка пачула, што парабки кричаць — пажаръ, выбѣгла зъ хаты, бачиць, што ихъ лазня у вагни, побѣгла туды, бачиць, што палѣно у дзвярей, а ў лазни Адарка кричиць, аткуль и сила ўзялася, атпхнула палѣно, да й выпусцила Адарку зъ Паўломъ. — Якъ згарѣла мая хата, я хадзиў на чужихъ людзяхъ на зарабуотки, а церазъ гуодъ пришоў изноў ў свае сяло жонку и дзяцей пабачиць. Чую ў сялѣ вяселля йграюць, каўць, што гэто Адарка Шигалева за Паўла йдзе. Ну, й зажили яны циха и спакойна, ажъ душа радуецца, да на гора зачала Адарка хадзиць ўценьжи, якъ прыйшла пара абрадзиницца, дакъ мучилася яна, мучилася, а ниякъ разрадзиницца ня може, хуць и сазваў Павелъ и зъ нашога и зъ другихъ селъ дзядоў и бабакъ. Чаго яны ёй не рабили: и шаптали, и давали ёй пиць травы ўселякіе, карення, да ня дали рады: яна таки й померла. — Отъ якъ, паничу, бувае на свѣци: праўда, кажуць, якъ той каа казаў, добра ёнъ каа казаў, кахане не блинцы, а закахаўшися — канцы“. Я поблагодарилъ разскащика; село было уже близко и мы скоро разстались.
Н. Шаховъ.
