Старонка:Ластоўскі В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі.pdf/129

Гэта старонка не была вычытаная

14. Ягайла, у хрышчэньні Якуб (мы думаем, па аналёгіі з народнай вымовай: Іоанн — „Югайла“, Іоанна — „Югася“, што хроснае імя яго было Іоан), пасьля прыняцьця каталіцтва — Ўладыслаў, князь Вітабскі, пазьней — вялікі князь Літоўскі і ўрэшце, — кароль Польскі — 1350†1434. ( Długosz, „Hist. Pol.“, б. 60; Stryjkowski „Kronika“, 1845, ч. ІІ б. 58; Narbut, „Dzieje Nar. Litewsk.“, t. V, б. 239; Kraszewski, „Histor. Litwy“).

15. Луквён (Лигвеній) Сымон Альгердавіч, князь Мсціслаўскі („Latop. Litwy i kron. Ruska“, б. 205; Stryjkowski „Kronika“, ч. ІI, 1845 г., бб. 57 і 74).

16. Сьвідрыгайла Альгердавіч, у хрышчэньні Леў, пасьля прыняцьця каталіцтва — Болеслаў. ( Naruszewicz, „Hist. Nar. Pol.“, выд. 2, Т. 9, бал, ХІХ; Stebelski, „Chronologia“, б. 8; Narbut, „Dzieje Nar. Litew.“, Т. V, б. 239; Stryjkowski „Kronika“, ч. ІI, б. 58).

17. Зодзевіт Альгердавіч, у хрышчэньні Іоан. (Stryjkowski, „Kronika“, ч. ІІ, б. 57).

18. Міхайла-Васілі Альгердавіч, пасьля прыняцьця хрысьціянства — Александр-Вігунд, князь Керноўскі, атручаны 1392.

19. Вітаўт або Вітальд Кестутавіч, ў хрышчэньні Александр, пасьля прыняцьця каталіцтва ў Крыжакаў — Віганд, у палякаў — Александр (1344–1430).

З гэтага сьпіску вынікае, што ў кождым здарэньні Літоўская дынастыя не вызнавала паганскай веры. Адзіна праўдзівым будзе тлумачэньне гэтага зьявішча такое, якое летапісец Гэнрык Латыш высказаў аб Полацкіх князёх: „яны ня маюць звычаю навяртаць у хрысьціянства“, што магло быць вынікам шырокай рэлігійнай толеранціі. Вярхі грамадзянства вызнавалі вышэйшую форму рэлігіі — хрысьціянства, а нізы, і, хто хацеў, вызнавалі паганскую веру і абраднасьць. Як ведама, яшчэ ў ХV ст. каталікі лічылі ўсходна-славянскіх праваслаўных „паганамі”, можа гэта і небезпадстаўна ў значэньні двоевернасьці ў абычаях і абраднасьці нашага першапачатнага хрысьціянства.

НАДАНЬНЕ ЮРЬЯ БАЛКОВІЧА ЛАЎРЫШАЎСКАМУ МАНАСТЫРУ ЗАГАДАМ КНЯЗЯ МІХАЙЛЫ ГЕДЫМІНАВІЧА, КАЛЯ 1350 Г. Ўпісана ў Евангельле, якое належала Чартарыскім, цяпер — „Имп. Публ. библ.“, (Востоковъ, „Описаніе рукоп. Румянц. музея“, 124).

КУПЧАЯ І МЕННАЯ ГРАМАТЫ АЛЕХНЫ РАМАШКОВІЧА, ПАЦЬВЕРДЖАНЬНЕ НА ІХ ВЯЛ. КН. АЛЬГЕРДА, КАЛЯ 1350 Г. (Востоковъ, „Описаніе рукоп. Рум. муз.“, 117).

УМОВА СМАЛЕНСКАГА КНЯЗЯ ІВАНА АЛЕКСАНДРАВІЧА З РЫГАЙ (1330–1359 Г.). Маскоўскі Архіў Мін. Замеж. Спраў. „Собр. гос. гр. и дог.“ (ІІ, № 8). Сахаровъ, т. V. Пісана на лісьце паперы, буйным уставам і мае 21 рад пісьма. Гэта умова зьяўляецца апошняй умовай Смаленска з Рыгай. У умове князь піша: