весьцю аб Муцы Хрыстовай. Арыгінал гэтай повесьці вядомы: гэта твор на лацінскай мове кармэліты Johannes von Hildesheim (†1375 г.): Liber de gestis ac trina beatissimorum trium regum translatione etc., некалькі разоў друкаванае. Лацінская легенда зьявілася і ў нашым перакладзе, а лепей — перапрацоўцы, бо ў арыгінале няма апісаньня аб абычаях рожных народаў (Ноубїане, Солдане, Яковите, Мароните, Компоты, Исмы, Марромины, Николайте, Мандополи). Але тым ня меней відаць, што перадкладчык карыстаўся лацінскім арыгіналам. Гэтак у нашым рукапісе часта сустрачаецца „и те(м)“, чым выказуецца лацінскае item и (те(м) Сырїа и те(м) Армїане і г. п.). Тэкст гэтай повесьці ўзьнік безумоўна ў каталіцкім асяродку.
Повесьць аб трох каралёх цікава з літэратурнага боку, дзякуючы ўстаўленым у яе рожным апокрыфам і сьвецкім сярэднявечным повесьцям.
Пробка мовы:
…да оуси люди которыи родятсе там оу тыхъ земляхъ. от которы(х) с(в)тый фома моучонъ бы(л) ис прироженїа держать лица албо виденїе на зраст песій какъ оу псовъ толко не мохнаты. и таке родяться. а до нинейшого дня иже оусегда у кажной з(е)мли индеи и в островехъ родятьсе и ростоу(т)“.
Аб зьнешнім выглядзе Божага дзіцяці і Маці Божай сказана: Хрыстос у 13 дзень
„подлуг своего вѣкоу бы(л) маленко сытыи а оубогий оу пелен(ь)ки (аж) до плечеи оу ясле(х) на сѣне лежа(л) оувитый. а м(а)рїа матка его яко те(ж) в ыны(х) книгахъ и прикладехъ есть написано. была оу парсоуне телиста а маленко смеда“.
Аб грэцкай веры так апавядаецца ў нашай повесьці:
„…попове грецке соу(т) жонаты. а нося(т) долге волосы да не вѣря(т) штобы стыи дхъ от отца и сна походи(л). але толко от отца. теж не вѣря(т) штобы чистец бы(л)… да коли мшу держати хотя(т) тогды вырежуть с кислого хлеба гостію албо оплат(ок) на чотыри оуглы на по(свя)щеніе да тую гостію кладу(т) на блюдечко золотое“…
„ЖИТІЕ СВ. АЛЕКСІЯ ЧЕЛОВѢКА БОЖІЯ“, рукапіс ХV ст. Петрагр. Публ. бібл., № 391. Карскій, „Бѣлоруссы“, т. ІІІ. Крыўская вэрсія жыцьцёпісу Аляксея ператворана з лацінскага арыгіналу Legenda Aurea Jacob de Voragine. Легенда гэта празначана для каталікоў і апрацавана каталіком, які не знаў царкоўна-славянскіх вэрсій легенды: ў тэксце саўсім няма царкоўна-славянізмаў.
Прыклад мовы (Карскій, „Бѣл.“ ІІІ, 46):
„… Матка то(ж) тое оуслышавши какбы л(ь)вица дероучи себе также здрапавши на собе роубие альбо хоусты. волосы распоустивши оу небо очи по(д)носила. а коли пере(д) велики(м) людо(м) с(вя)того тела дои(д)ути не могла и она закликала рекоучи. даите ми приступити абы(х) оувидѣла с(ы)на моего абы(х) оувидѣла потешеніе д(у)ше моее. который ссалъ гроуди мое аколи пришла до тела на ложи на него кликала рекоучи. беда мне с(ы)ноу мой свѣчо очью мои(х) чому еси так оучини(л)“…
