Старонка:Ластоўскі В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі.pdf/211

Гэта старонка не была вычытаная

таўта ў нямецкую зямлю. Далей апавядаецца аб хрышчэньні Ягайлы паводле абрадку „старого Рима“ і як ён паехаў у Кракаў.

„въ ля(д)скую землю. тамо ся кр(с)тилъ. и бра(т)я его и м(н)ози бояре Лито(в)ское земли. и поня(л) за себе кроле(в)ноу Ядвигу (и) (к)орунова(н) того короле(в)ства короуною“.

Пасьля апавядаецца аб паўстаньні Полацкага князя Андрэя, аб падвакротным паўстаньні Смаленскага князя Сьвятаслава, і зьдзеках, твораных ім на праціўніках:

„хр(с)тианы не ч(е)ловечьскы мучиша… избирахоу бо и(х) и запирахоу. у свои(х) избахъ. и зажигахоу. а другыи великыи хра(м)ы очапы по(д)нимахоу. и х(рс)тіане по(д) стѣну главами кладахоу и зажигахоу. а иныи жоны и дѣти на колье тыкахоу". (Віленскі сьпісак.)

Пасьля ізноў апавядаецца аб Вітаўце: аб яго змаганьні са Скіргайлам, адданьні дачкі Зофіі за Маскоўскага князя Васіля Дзьмітравіча, атрыманьні віленскага пасаду і аб паходах на Корыбута, Сьвідрыгайлу і Валадзімера Альгердавіча („Олельковіча“; Олелько — Александр). Пасьля ўстаўкі аб сьмерці Скіргайлы ў Кіяве, апавядаецца аб паходах Вітаўта на Смаленск. Затым ідуць апавяданьні аб новым паходзе Вітаўта на Смаленск, аб бітве з татарамі на рацэ Ворксле, аб міры са Смаленскам. Расказуецца аб праваслаўным саборы ў Новагорадку і выбары на мітрапаліта Новагорадзкага і „ўсей Русі“ Грыгора Цамблака. У некатарых сьпісках (прыкл. бібл. Красінскіх) памешчана апавяданьне аб Падольскай зямлі — як яна дасталася Літве і як ей валадалі да сьмерці Вітаўта. Аб зьезьдзе пануючых асоб на каранацію Вітаўга ў Луцк і канчаецца повесьць пахвалай Вітаўту. Пасьля ідзе апавяданьне аб змаганьні Сьвідрыгайлы і Жыгімонта, аб бунце ў Смаленску і зазвычай канчаецца, кароткая рэдакція летапісу, дробнымі паштогоднымі запісамі.

Гэткім чынам кароткая рэдакція летапісу абыймае падзеі 1380–1446 г.г. Дзеля таго, што ў летапісе кароткай рэдакціі Альгерд называецца бацькам караля, то паяўленьне гэтага летапісу многія адносяць на час, калі Ягайла стаўся ўжо каралём, г. зн. на 1386–1392 год.

Рэдакція гэта зложана з асобных апавяданьняў, рожных аўтораў, якія былі ачавідцамі перадаваных падзей. Гэта відаць з жывасьці апавяданьняў і тых драбніц, якія яны перадаюць, прыкл.: толькі блізкая асоба магла так апісаць уцекі Вітаўта з вязьніцы:

„Вито(в)тъ седѣ(л) оу Креве. оу комнатѣ за твердою сторожою. а жо(н)цѣ двѣ хо(ди)ли покладыва(ть) кн(я)зя оу комнотоу. положивѣ да вонъ идоу(т). а сторожи около. то пакъ великая княгині слыша(в). от людеи име(т) ли великы(и) кня(зь) Вито(в)тъ должеи сѣдѣти. аль па(к) также изгадаютъ над нимь. какъ и на(д) о(т)цемь его. и пригадала ему так. ка(к) жонкы приидуть поклада(ть). ино ему одное жонъкы порты. ускла(д)ши да выити вонъ изъ дроугою жонъкою. а тои жонце остати у нее. оу которое по(р)техъ вышолъ. а такъ его наоучить. ї онъ такъ вдѣлаеть. да и споустился з города. и оутекъ з города въ Нѣмци и оу Прусы“. (Увараўскі сьпісак).