скім. Кніжка пасьвячана Яну Замойскаму, канцлеру і гэтману кароннаму. З „Предмовы до чителника“ даведываемося, што гэта праца пісана:
„Для забѣженья омылному розумѣнью и у нинѣшнего, а тым больше у пришлыхъ вѣковъ, тутъ же тыжъ дяя затканья устъ противникомъ, которыи для молчанья на потвори оказію до триумфу берутъ, и для перестроги а лѣкарства своимъ“.
Аўтор ня хоча даваць „жадныхъ уразливыхъ титуловъ“ тым што пісалі аб Берасьцейскім сынодзе, а будзе толькі „сынодовымъ дѣеписцем“. Свае довады будзе апіраць на сьв. Пісаньні, на гісторыі царквы і пры гэтым будзе даваць найбольш довадаў с пісьменнікаў каталіцкіх, бо ён піша супроць каталікоў, таксама як Скарга даваў найбольш довадаў з грэцкіх пісьменнікаў.
Каб справядліва ацаніць нашу спрэчку, кажа аўтор, трэба перачытаць ўсю яго кнігу, а не асобныя адрыўкі.
Урэшце ён даводзіць, што Берасьцейская унія, гэта вынік здрады некалькіх асоб, якія выкарысталі сваё высокае палажэньне ў чыста асабістых мэтах. Што засядаўшы ў асобным будынку, праваслаўны сабор быў запраўдным голасам усей праваслаўнай царквы. Што ўсе довады Скаргі аб зьверхнасьці папежа зьяўляецца плодам езуіцкай софістыкі і г. д.
Цікавы погляд аўтора на права („Памятники полемической литер. въ Зап. Руси“, кн. ІІ, 1882 г., балона 1069):
„Право о которомъ ся тотъ роздѣлъ пишетъ, есть двоякое: одно — неписаное, которого звычаемъ зовемо, другое — писаное, которое зась на двое роздѣлитися може. Бо едно въ статутѣхъ и конституціяхъ, всѣмъ посполитыхъ, замкнено есть; другое въ листѣхъ а въ привилеяхъ, которое ся съ той мѣры, же не суть въ статутъ вписаны, приватными назватися могутъ. О правѣ неписаномъ або звычаю много мовити не потреба и показованя, же его митрополитъ и зъ владыками взрушилъ: всѣ то люди вѣдаютъ и прызнаваютъ, а подобно и сами тыи взрушителѣ съ тое не маютъ въ собѣ смѣлости и невстыдливости, абы того прѣти мѣли. Право писаное — кгдыбы ся достатечне перакладати мѣло, пришло бы незличоную речь привилеовъ и листовъ тутъ вписати, которыми частокроть, а особливе при фундованью якихъ церквій и при надаванью до нихъ добръ черезъ княжата Русскіи, а потомъ черезъ король Полскіи справы княжатъ потвержаючи, — волность и трвалость релѣи Греческой знамените есть утвержена. Тежъ же бы то назбыть барзо тотъ шкриптъ продолжити, а назбытъ вёликей книжки учинити мусѣло — не хочется тыхъ листовъ всѣхъ и привилеовъ вписованьемъ чителникови уприкряти“.
Між іншым аўтор перасьцерагае ад раздораў аргумантамі палітычнага характару (там-жа, бал. 1800–1802):
„Жалосная речь — терпѣти утискъ отъ вышшого, жалоснѣйшая — отъ ровного, найжалоснѣйшая — отъ подлѣйшого. Терпливость, часто ображаная, въ попудливость звыкла ся премѣняти. Недуфанье о доступенью справедливости презъ звыклые средки, недуфанье о помочи, выгледанье за некараньемъ и негамованьемъ утисненыхъ — што разъ то болшого утрапенья до незвыклого утисненымъ одыймованья звыкло бывати причиною утрапенымъ.
