Старонка:Ластоўскі В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі.pdf/443

Гэта старонка не была вычытаная

„КНИГА НОВОГО ЗАВѢТА в нейже напреди псалмы блаженаго двда пророка и царя… (на адвароце): Працею и пильнымъ стараньемъ, Иноковъ Церкви Братское С. Дха, Объщелюбного житїя. Въ маетности его млсти (Багдана Агінскага). В Евю. Року 1611“.

Акром загалоўку крыўскай мовай напісана прадмова і надпісы над псальмамі.

На адвароце агалоўнага ліста — гэрб кн. Агінскага з „эпикграммай“ (16 вершаў). Апісаўшы сілу гэрбоўнага крыжа Агінскіх, аўтор выклікае:

Щасливый домъ Окгинскихъ, который тотъ маетъ
Клейнот с предков поданый, и въ нимъ ся кохаетъ.

Сыны і дочкі гэтага роду ўсе свае цноты, асновуючы на такім фундаманце,

Отчизне милой делнымъ мужствомъ услугуютъ.
Што зыкло безсмертную славу им еднати,
Которая на свѣте поты будет трвати,
Пока мѣсяць и звѣзды свой бѣгъ справовати
И ночные темности будутъ просвѣщати.

„ЧАСОСЛОВЪ“, друк. у Еўю, 1612 г., in quarto, 3+240+2 лістоў. (Ундольскій).

„ДІОПТРА, АЛЬБО ЗЕРЦАЛО И ВЫРАЖЕНІЕ ЖИВОТА ЛЮДСКАГО НА СЕМЪ СВѢТѢ“. Друкавана ў Еўю, 1612 году; 4-ка, 8 і 182 лісты. Перадрукавана стараабрадцамі ў Клінцах у 1781 годзе.

„ЗДАНЕ ПРЕМУДРОГО И ВЕЛМОЖНОГО МУЖА И ПАНА ІОАННА ЩАСНОГО ГЕРБОРТА“. Паводле віленскага рукапісу ХVІІ ст., надрукавана гэтае „здане“ ў зборніку: „Документы обьясн. истор. Зап. Рус. Края“ (СПБ. 1865, б. 214), акром гэтага надрукавана яно ў „Палінодіі“ Капысьценскага.

Ян Фэлікс Гэрбурт вучоны і асьвечаны паляк, жыў у маетнасьці сваей Добрамілю ў Зах. Галічыне. Па пераконаньню быў славянафілам, хоць паходзіў, здаецца, з немцаў. Жана яго, Альжбета Заслаўская, лучыла яго с тагочасным кругам інтэрасаў крыўскіх зямель, на якіх разгаралася змаганьне супроць праваслаўных. Гэрбурт, як патрыот рэчыпасполітай і як славянафіл, ня мог маўчаць, гледзячы на гэтае братабойчае змаганьне, і ён загаварыў. У 1613 годзе, на сойме, Ян Гэрбурт злажыў свой погляд („Здане“) аб народзе рускім. Тэкст яго „Зданя“ быў перапісываны і пашыраны на ўсіх землях, дзе жылі праваслаўныя, ад Карпатаў да Смаленска. Арыгінал пісаны па польску, але ўсьлед быў перакладзены на крыўскую мову:

„Той рану задаетъ въ сердце отчизне нашой, хто кольвек право ее ламаеть, згоду межи народами, з которыхъ ест полская речъ посполитая зложена, розрываетъ, тотъ въ сердце отчизну забиваеть. Такая естъ колотня, которую зачали з народомъ руским, братьею и кровью нашею, тая естъ якъ рана сердечная, которая бы найменшая была, смерть приносить. Вѣдаю добре, што ея почавши отъ