Старонка:Ластоўскі В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі.pdf/452

Гэта старонка не была вычытаная

Пасьвята:

„пану Леонови Сапезе Канцлерови В. Кн. Литовскаго, великому цнот и наук милосникови и патронови“.

У канцы сказана „писан у Вильни“. Прыгожы друк і добрай работы застаўкі. Агалоўныя літары вызначаюцца прыгожасьцю і фігурнасьцю, многія з іх тэратолёгічнага стылю, які сустрачаецца ў крыўскіх рукапісах ХIII-ХІV ст.

Поўны агаловак падае Каратаев (№ 242) с паказам на выхад з брацкай друкарні ў Вільні.

„працею и старанем иноковъ общаго житія Братства Церкви Виленской православія греческого“.

Перадрукаваны ў Астразе ў 1606 годзе; ў Маскве: 1623, 1624, 1625, 1634, 1636, 1637, 1639, г.г. і ў Вільні 1644 годзе. Пасьля 1646 году перадруковываўся ужо трэбнік ня віленскі Мамонічаўскі, а Пятра Магілы с кіяўскага яго выданьня.

ХРОНОГРАФ, два рукапісы пачатку ХVІІ ст. Вілен. Публ. бібл. № 109 і 110. Абодвы рукапісы мясцовай, крыўскай апрацоўкі, аб чым сьведчаць уступы з літоўскай міталёгіі, прыкл. у рук. № 109 устаўлена апавяданьне. „о Совіі“ дзе прыповесьцю даказуецца выжшасьць спаляньня трупаў над закапываньнем іх у зямлю. У канцы апавяданьня аб Аргонаўтах дададзена:

„коли хощеши гораздо вѣдати о боранѣ и о золотомъ его рунѣ, коли его Азонъ добылъ и ты собѣ прочти книгы откуль стала Тройская валька, там найдешь“.

На 226 балонцы маецца цікавы уступ да характэрыстыкі крыўскіх (беларускіх) абычаёў таго часу:

„ка(к) то и в на(с) ставя(ть) митрополита по своей воли, а не по правилом с(вя)ты(х) о(те)ць, вчера съ псы по полю за заецомъ, а н(ы)нѣ с(вятите)льскаа съвръшаеть, а не тако ка(к) с(вя)тыи Васілій говори(ть). дондеже вся степени с(вя)щенни(с)кїя пройдеть, тог(д)а с(вяти)тль бываеть“.

Другі Хронограф (№ 110), мае агаловак „Кроника руска“. Пасьля ідзе: Повесьць аб Александры Македонскім. Повесьць аб Тройскай вайне. Аб Грэках і Рымлянах і чаму Італія называецца рымскай стараной і жыхары яе лацінямі. Аб Энэі. Урэшце рымская і візантыйская гісторыя. Аб Каролю Вялікім і аб зах. эўропэйскай гісторыі да 1550 году. Аб нямецкіх народах і аб Украіне. Аб Гішпаніі. Аб Татарах. Аб „мазо(н)скихъ“ жонах татарскіх. Аб царах Турэцкіх. Аб Валохах. Аб угорскім каралеўстве. Аб чэскім каралеўстве кроніка.

Гэты Хронограф перапісчык сіліўся пісаць па царкоўна-славянску, але перапоўніў яго крыўскімі словамі і зваротамі.

Пробка мовы:

О заложеню риму также о рому и ромулюсе повѣсть…

По выштю енея з трои до влоски(х) краин, яком выше(й) писа(л) трва(л) потоме(к) его в вавило(н)ско(м) кроле(в)ствѣ аж до нумитора около 432 лете(й) от валки троя(н)ское. А яко ры(м) заложо(н) о(т) потомко(в) его скротко назначу.